Wetenschap 2013- 2014

december 23, 2014 2 reacties

INHOUD L/M/N → Het Tweede Decennium

2013

http://www.kennislink.nl/slideshows/kennislink-jaaroverzicht-2013

Kennislink jaaroverzicht 2013

Terugblik: De wetenschap in 2013.
wetenschappelijke overzichten.
ScienceMag: How We Did in 2013 (gratis te lezen na registratie).
ScienceMag: Science’s Top 10 Breakthroughs of 2013.
NewScientist: Best video’s of 2013.
PBS Newshour: The gifts science gave us in 2013.
BBC: In pictures: Science news highlights of 2013.

http://en.wikipedia.org/wiki/2013_in_science

Vooruitblik: De wetenschap in 2014.
Knack.Be: Van een komeetlanding tot 4D-printing: Wat brengt de wetenschap in 2014?
Popular Science: 2014: The Year In Science.
ScienceMag: Areas to Watch in 2014 (gratis te lezen na registratie).
NewScientist: 2014 preview: 10 ideas that will matter next year.
BBC: A science news preview of 2014.

2014

Terugblik op een jaar vol wetenschap…

Van zinkende kuststeden tot oprukkend zout, van Rosetta’s landing tot zweven voor de wetenschap.

http://www.kennislink.nl/slideshows/kennislink-jaaroverzicht-2014

http://en.wikipedia.org/wiki/2014_in_science

nature year in science 2014 516300a <—pdf

Photos 2014 516304a <—-pdf

Het jaar 2014 in 14 wetenschappelijke realisaties

16 DECEMBER, 2014

Heel wat gebeurtenissen en doorbraken kleurden het wetenschapsnieuws van 2014: de zoektocht naar een ebola-vaccin,DNA-geknutsel, autonome zwermrobots en (nog meer) microbioom-vondsten bijvoorbeeld. Helemaal bovenaan staat de historische komeetlanding, al was het maar omdat we de Amerikanen, Russen en Chinezen een heel klein beetje jaloers konden maken.

Europa landt op komeet
Philae schrijft op 12 november geschiedenis door te landen op komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko. Door een gebrek aan zonlicht om de accu’s op te laden, gaat de Europese komeetlander 64 uur later in winterslaap – toch net voldoende tijd om organische moleculen op te snuiven die koolstof bevatten, een basis voor leven op aarde.

Dino’s hadden al veren
Een vondst die de Belgische paleontoloog Pascal Godefroit samen met internationale collega’s deed, suggereert dat primitieve veren algemeen verspreid voorkwamen bij dinosauriërs, en niet alleen voorkwamen bij soorten die tot de vogels leidden.

Jong bloed
Experimenten waarbij de bloedsomloop van een oude en jonge muis aan elkaar gekoppeld worden, tonen aan dat jong bloed het brein en de spieren van een oude muis kan verjongen. Momenteel loopt een onderzoek waarbij bloedplasma van jonge donoren wordt toegediend bij mensen met de ziekte van Alzheimer.

DNA-alfabet breidt uit
Miljarden jaren lang al wordt de geschiedenis van alle leven geschreven in precies dezelfde taal van slechts vier letters: A, T, C en G – de bouwblokken waaruit DNA is opgebouwd. In mei melden Amerikaanse wetenschappers in Nature dat zij dat alfabet hebben uitgebreid met twee zelfgemaakte DNA-bouwblokken: X en Y. De extra bouwblokken kunnen leiden naar nieuwe eiwitten die mogelijk nuttige eigenschappen bezitten voor bijvoorbeeld medicijnen of nanomaterialen.

De genen in ons dagelijks brood
In 2014 voegen genetici het genoom van de ui, de komkommer, het tamme konijn en de honingbij toe aan de steeds langer wordende lijst van landbouwgenomen. De belangrijkste realisatie is de ei zo na complete kaart van het uiterst complexe tarwegenoom. De gegevens helpen de ontwikkeling van betere tarwevariëteiten.

Zelfstandige zwermrobots
Computerwetenschappers van onder meer Harvard School of Engineering demonstreren de werking van een ploegje autonome bouwrobots. De kleine wagentjes kunnen zonder ‘werfleider’ of gedetailleerde communicatie blokken oppikken en toevoegen aan een constructie. Dezelfde onderzoekers presenteren ook een ‘leger’ van maar liefst 1.024 kleine robots die zich zonder menselijke tussenkomst organiseren als één collectief.

Prothesen met gevoel
Een nieuwe prothese die rechtstreeks op bot, spieren en zenuwen wordt aangesloten, geeft de drager ervan zijn tastzin en fijne motoriek terug, nodig om bijvoorbeeld veters te strikken.

Ebola-vaccin
Eind november melden Amerikaanse onderzoekers dat een ebolavaccin van GlaxoSmithKline bij twintig gezonde vrijwilligers de levensreddende reactie van het immuunsysteem uitlokt, zonder bijwerkingen. Eerder genas ZMapp alle 18 apen die bij een experiment met ebola werden besmet. Ook het Tropische instituut in Antwerpen onderzoekt een remedie op basis van antistoffen in het bloed van ebola-overlevenden.

Oudste menselijk DNA
Uit een dijbeen gevonden in Siberië reconstrueert de paleogeneticus Svante Pääbo het genoom van een Homo sapiens die 45.000 jaar geleden leefde. De twee procent neanderthaler-DNA in het oudste bekende genoom van de moderne mens laat toe de kruising tussen Homo sapiens en Homo neanderthalensis nauwkeuriger te dateren: tussen 60.000 en 50.000 jaar geleden.

Vrije wil gemanipuleerd
Neurofysiologen van de KU Leuven slagen erin de vrije keuze van makaken te veranderen door het ventrale tegmentale gebied (een deel van de middenhersenen) met lichte elektrische stroompjes te stimuleren. Het resultaat is van belang voor onderzoek naar aandoeningen die te maken hebben met dat beloningsnetwerk, zoals verslaving of leerstoornissen.

Zijn wij ons microbioom?
Het menselijke microbioom, de micro-organismen in en op ons lichaam, blijft aan interesse winnen. Wetenschappers leveren (bij muizen) het eerste harde bewijs dat autisme en depressie gelinkt zijn aan de micro-organismen in de darmen. De link met ontstekingen, allergieën en overgewicht is al langer bekend. Amerikaanse onderzoekers gebruiken dan weer een bodembacterie om uitgezaaide tumoren te vernietigen. Ook de farmawereld springt mee op de razende microbioomtrein. ActoGeniX uit Gent maakt een bacterie die ingezet kan worden bij de behandeling van colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn.

Bodys bacteria may keep our brains healthy

Viruses help keep the gut healthy

Niet alleen bijen lijden door neonicotinoïden

Biologen van de Radboud Universiteit leggen voor het eerst een verband bloot tussen de lokale achteruitgang van spreeuwen en zwaluwen en de aanwezigheid van de veelgebruikte pesticide imidacloprid, een soort neonicotinoïde. In gebieden waar de waarde hoger is dan 20 nanogram per liter oppervlaktewater verdwijnt elke drie jaar tien procent van de vogels.

Aidsepidemie begon in Kinshasa
De verspreiding van hiv wereldwijd heeft vrijwel zeker haar oorsprong in de Congolese hoofdstad Kinshasa. Het virus dook rond 1920 op en verspreidde zich vervolgens onder andere via prostituees, spoorlijnen en besmette naalden die door het Belgische Rode Kruis werden gebruikt in grootschalige vaccinatiecampagnes tegen syfilis.

DNA-geknutsel
Chinese wetenschappers passen met succes de genoombewerkingstechniek CRISPR/Cas9 toe bij apenembryo’s. Met de techniek kunnen de wetenschappers stukjes ‘slecht’ DNAuit het genoom van een levende cel wegknippen en vervangen door ‘goed’ DNA. In de toekomst zou het mogelijk zijn om met dezelfde procedure mensen resistent te maken tegen infecties.

Nog in 2014
Uiteraard zijn er nog een pak realisaties die evengoed in dit overzichtslijstje passen.

Zo presenteerde IBM een een chip die de complexiteit van muizenhersenen evenaart, toonden Zweedse wetenschappers aan dat melk niet goed is voor elk,
leerden drie miljard jaren oude waterdruppels in een Canadese mijn ons meer over buitenaards leven,
werd bij Mexicaanse vrouwen met succes een vagina uit het lab ingebracht,
ontdekte Curiosity organische moleculen op Mars

Science magazine

De landing van Rosetta

Het was een spektakelstuk, voor de ruimtevaart stond 2014 vooral in het teken van Rosetta. De Europese ruimtesonde kwam in augustus aan bij komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko, na een ruimtereis van ruim 10 jaar. Terwijl de sonde begon met metingen, volgde in november een zenuwslopende landing van de Philae-lander, die gedeeltelijk lukte. Ook werden de eerste verrassend resultaten van de ruimtemissie dit jaar gepubliceerd: het water van de komeet verschilt fundamenteel van dat van de aarde.

Rosetta’s short-lived lander, Philae, grabbed national headlines but the ongoing orbital mission of her mother ship is the real news for science. Its continuous orbit around comet 67P is helping scientists to garner information on the primordial ingredients that helped to jump-start life on Earth. Rosetta’s life at comet 67P has just begun and heralds a new age of comet science.

http://www.sciencemag.org/content/346/6216/1442.full

Astronomie en ruimtevaart

De tien allermooiste ruimtefoto’s van 2014

Tim Kraaijvanger 28 december 2014

Komeet 67P/C-G
Dit jaar landde de Philae-lander op het oppervlak van komeet 67P/C-G. Een historische gebeurtenis. De Rosetta-ruimtesonde bekeek de landing van dichtbij en legde de komeet regelmatig op de gevoelige plaat vast. In 2015 zal komeet 67P/C-G zijn kleinste afstand tot de zon bereiken. Dit betekent dat het hemellichaam de komende maanden transformeert en er dus steeds meer jets zichtbaar zijn. Op onderstaand mozaïek is dit al goed te zien. Klik hier voor een hoge resolutie van deze foto.

jaaroverzicht 2014 foto

In het overzicht van de tien beste ruimtefoto’s van dit jaar mag het eerste kiekje vanaf het oppervlak van komeet 67P/C-G niet ontbreken. Na drie keer stuiteren landde Philae op de komeet om deze foto te maken. Hopelijk wordt de lander in 2015 wakker om meer fascinerende beelden terug te sturen naar de aarde. P.s.: dit is dezelfde foto in hoge resolutie.

Gigantische zonnevlek
Zie je die grote zwarte ‘puist’ op de zon? Dit is de grootste zonnevlek van de huidige zonnecyclus (die in 2008 startte). De zonnevlek was in oktober dit jaar te zien en had een diameter van 128.747 kilometer. De aarde paste er – met gemak – tien keer in. AR 12192 mag dan de boeken ingaan als de grootste zonnevlek uit deze zonnecyclus, het is zeker niet de grootste zonnevlek die ooit op de zon is gespot. Die zagen astronomen in 1947. En die zonnevlek was bijna drie keer zo groot als AR 12192. Onderstaande foto is gemaakt door het Solar Dynamics observatorium.

zonnevlek 2014

Onze aarde
Astronaut Reid Wiseman twitterde dit jaar veel vanuit het internationale ruimtestation. Aan zijn tweets voegde hij altijd een foto toe, bijvoorbeeld onderstaande foto van de aarde. Wat een uitzicht! Meer mooie foto’s van Reids hand zien?Ga naar zijn Twitter-kanaal.

reid-wiseman

M83
Het spiraalstelsel M83 is een geliefd doel onder amateur-astronomen. Dit jaar fotografeerde de Hubble-telescoop deze flinke groep sterren, nevels, zwarte gaten en andere exotische objecten. Het sterrenstelsel is 15 miljoen lichtjaar van ons verwijderd en is ongeveer 50.000 lichtjaar breed. Bekijk de hoge resolutie versie.

M83 nevel 2014 Hubble

Protoplanetaire schijf
Dit is geen artistieke impressie van een protoplanetaire schijf. Nee, het is een echte foto. De stofschijf rondom de jonge ster HL Tauri is gefotografeerd door ALMA, een astronomische interferometer van 66 radioschotels. Sinds dit jaar wordt de ALMA-telescoop op volle sterkte gebruikt, waardoor er veel details zichtbaar zijn op deze foto. Op de foto is de stofschijf rondom de één miljoen jaar oude ster duidelijk zichtbaar. Zie je de donkere ringen? Dit zijn banen die door jonge protoplaneten zijn schoongeveegd. Hier draaien dus planeten om de jonge ster. Bekijk de grote versie van deze foto.

image of the protoplanetary disc around HL Tauri

Tarantulanevel
Hubble fotografeerde de Tarantulanevel in infrarood licht, waardoor deze kosmische kraamkamer nog dramatischer oogt dan normaal. Ook wel logisch, want een stervormingsgebied is een turbulente omgeving met veel straling. Veel van deze straling is met onze ogen niet waarneembaar, maar gelukkig wel door de ogen van de Hubble-telescoop. Links van het centrum is R136 zichtbaar, een zogenoemd supersterrencluster. Dit is de voorloper van een bolvormige sterrenhoop. De hoge resolutie foto is absoluut de moeite waard.

Tarantulanevel

Stralende zon
Schitterend. Er is geen ander woord voor een reeks foto’s van de Amerikaanse fotograaf Alan Friedman. Hij legde de zon vanuit zijn achtertuin in Buffalo vast. De kleuren op de foto zijn omgedraaid, dus de heldere vlekken zijn eigenlijk donkere zonnevlekken. Bekijk de volledige reeks foto’s.

NASA brengt zonnegloed prachtig in beeld

NASA’s zonneobservatiecentrum heeft een mooi filmpje uitgebracht. De zon zendt verschillende stralen uit, waaronder schadelijke. Maar die kunnen niet door de atmosfeer en dus niet bij de aarde komen. Ze geraken wel in de sfeer waar de gps- en communicatiesignalen zich bevinden. Hierdoor zouden die verstoord kunnen raken. (beelden: NASA – Goddard Space Flight Center)

http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/wetenschap

http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/videozone/nieuws/buitenland/1.2191100

Selfie op Mars
Dit jaar vierde Marsrover Curiosity zijn eerste Martiaanse jaar op de rode planeet. Eén Martiaans jaar is precies 687 aardse dagen. Om dit te vieren stuurde de rover een selfie naar Mission Control. Het feest was extra groot, omdat Curiosity zijn belangrijkste doel in dat eerste Marsjaar al had behaald. De rover kon in het eerste jaar vaststellen dat de omstandigheden op Mars ooit gunstig waren voor microbieel leven. Bekijk de grotere foto.

Stokoude Opportunity is aan het dementeren

curiosity

Mysterieuze lichtjes
Wat zijn die mysterieuze lichtjes voor de kust van Bangkok ? Dit vroeg astronaut Reid Wiseman zich af, na het schieten van deze foto. Het groene licht wordt niet veroorzaakt door nucleair materiaal. En nee, het zijn ook geen gloeiende algen. Volgens de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie gaat het hier om vissersboten.

De vissers verlichten het water, in de hoop plankton aan te trekken. Aangezien vissen en inktvissen plankton eten, worden deze dieren naar de vissersboten gelokt.

mysterieuze lichtjes voor de kust van Bangkok

In 2014 piekte een ‘goudlokjeplaneet’. Dat is een planeet die zich in een bewoonbare zone om een ster heen bevindt, in een gebied dat zo dicht bij of ver weg van de ster ligt dat er niet met zekerheid kan worden gezegd of er water op de oppervlakte aanwezig is. Water is een vereiste voor leven zoals wij dat kennen.ster heen bevindt, in een gebied dat zo dicht bij of ver weg van de ster ligt dat er niet met zekerheid kan worden gezegd of er water op de oppervlakte aanwezig is. Water is een vereiste voor leven zoals wij dat kennen.

‘Goudlokje- gebied exoplaneet’ (goldilocks zone exoplanet) . De planeet ligt op 490 lichtjaar afstand van de Aarde en we weten niet of die bewoonbaar is of niet.

Below are some more popular highlights from 2014,

Isolated tribe makes contact for the first time

Beginning in early July, a few members of an isolated Amazonian tribe emerged from a dense rainforest in Brazil and approached a team of scientists—the first time the villagers had willingly made contact with the outside world. Officials suspect that the tribe fled illegal logging and drug trafficking in their traditional homelands in Peru. Anthropologists remain deeply concerned about the tribe’s future as it encounters novel diseases and resource-hungry outsiders.

http://www.survivalinternational.org/stammen/geisoleerdperu

http://www.joop.nl/wereld/detail/artikel/27860_unieke_indianenstammen_bedreigd_met_uitsterven/

Ancient magma plumbing found buried below moon’s largest dark spot

ancient magma

KOPERNIK OBSERVATORY/NASA/COLORADO SCHOOL OF MINES/MIT/JPL/GODDARD SPACE FLIGHT CENTER

There may be nothing new under the sun, but scientists have found something new under the moon. Several kilometers below the largest dark spot on our satellite’s near side, researchers have discovered a giant rectangle thought to be the remnants of a geological plumbing system that spilled lava across the moon about 3.5 billion years ago. The finding shows that the moon, early in its history, experienced tectonic and volcanic activity normally associated with large planets.

Maan-oppervlak is meer dan één keer gesmolten

How to survive a nuclear explosion

‘Vampire’ squirrel has world’s fluffiest tail

Rona Dennis

Any time you can get both “vampire” and “fluffiest” into a headline, you know you’ve got a good story. This one is about the rare tufted ground squirrel, which is twice the size of most tree squirrels and reputedly has a taste for blood. Oh, yeah: It also has the bushiest tail of any mammal compared with its body size.

http://en.wikipedia.org/wiki/Tufted_ground_squirrel

http://nl.wikipedia.org/wiki/Borneo-eekhoorn

Rocks made of plastic found on Hawaiian beach

Plasticglomeraat hawaai

PATRICIA CORCORAN

It’s been a big year for plastic, from researchers developing self-recycling plastic to discovering trillions of pieces of plastic trapped in Arctic ice. But our favorite plastic story is this one: scientists finding a new type of rock on Hawaiian shores, one cobbled together from beach sand, seashells, corals, and, yes, plastic.

Onze Aarde is een nieuw gesteente rijker. Volgens geologen is plastiglomeraat een blijver en een onmiskenbare getuige van onze vervuilende gewoonten.

Dat schrijft de nieuwssite Liberty Voice.

Plastiglomeraat vormt zich wanneer plastic smelt en zich vermengt met lavasteen, koraal en zand. Geoloog Patricia Corcoran van de universiteit van Ontario en Charles Moore, kapitein van een oceanisch onderzoekschip, ontdekten de steen op een Hawaïaans strand. Ze publiceerden hun onderzoek in het vakblad Geological Society of America Today.De wetenschappers vermoeden dat de stenen ontstonden toen kampeerders plastic voorwerpen als vorkjes, tandenborstels en touw verbrandden. Veel van die voorwerpen waren nog herkenbaar.Overal ter wereld
Omdat plastic zo alomtegenwoordig is en niet natuurlijk afbreekt, denken de geologen dat plastiglomeraat een permanente nieuwe aanwinst is op de lijst van gesteenten op Aarde. Corcoran is ervan overtuigd dat het nieuwe gesteente, nu het geïdentificeerd is, aan talloze kusten in de hele wereld ontdekt zal worden.Volgens paleontoloog Jan Zalasiewicz van de universiteit van Leicester is de ontdekking de officiële inluiding van een nieuw tijdperk: het Antropoceen. Voor toekomstige generaties vormt het nieuwe gesteente een blijvend bewijs van onze vervuilende gewoonten. Sinds 1950 produceerden we bijna 6 miljard ton plastic, genoeg om de planeet mee te verpakken.http://www.demorgen.be/wetenschap/plastic-rots-in-hawai-bewijst-het-de-mens-vervuilt-meer-dan-ooit-a1916688/

Het mens zit vastgeroest in al zijn systemen en komt er waarschijnlijk niet alleen uit tot moeder natuur (o.a.) de politiek en de verspilzieke en vervuilende mens laat zien wie er werkelijk de baas is.

Black Death left a mark on human genome

Romani woman

CORBIS

The Black Death may have decimated Europe nearly 700 years ago, but it’s still leaving an impact on people today. A new genetic analysis helps explain why Europeans respond differently from other people to some diseases and have different susceptibilities to autoimmune disorders.

Kan de Zwarte Dood opnieuw toeslaan? Ja!

http://www.ru.nl/nieuws-agenda/nieuws/vm/radboudumc-onderzoek/zwarte-dood/

https://www.radboudumc.nl/OverhetRadboudumc/NieuwsEnMedia/archief/Nieuwsarchief2014/Februari2014/Pages/Pestversterktezigeunergenoom.aspx

04-02-2014

Dodelijke epidemieën beïnvloeden het menselijk immuunsysteem. Onderzoeker Mihai Netea van het Radboudumc en collega’s ontdekten dat enkele afweergenen bij zigeuners en Europeanen onder invloed van de pest veranderden. Dezelfde genengroep veranderde niet bij mensen uit Noordwest-India, waar zigeuners oorspronkelijk vandaan komen. Hun resultaten verschenen 3 februari online in PNAS.

Het afgelopen millennium teisterden verschillende epidemieën Europa, waarvan de uitbraak van de builenpest in de 14e eeuw waarschijnlijk de bekendste is. Onder invloed van dit soort infectieziekten evolueren de genen van het immuunsysteem. Mensen met genen die beter bestand zijn tegen de ziekte blijven leven en planten zich voort. Dragers van genen die niet opgewassen zijn tegen de ziekte, overlijden. Mihai Netea en collega wetenschappers bekeken het effect van onder andere de pestuitbraak op het genoom van zigeuners (Rroma) en Roemenen. Roemenen zijn van oudsher Europeanen, maar de uit Noordwest-India afkomstige zigeuners vestigden zich pas 1000 jaar geleden in Europa.

Europeanen/Roemenen en Roma/zigeuners wonen in hetzelfde gebied, maar de laatste groep is afkomstig uit Noordwest-India. Bron: PNAS

Vergelijkbare evolutie
Het onderzoeksteam nam het DNA van drie groepen onder de loep: 100 mensen van Roemeense afkomst, 100 zigeuners en ter vergelijking 500 huidige inwoners van Noordwest-India. Uit de resultaten blijkt dat drie genen die voor de Toll-like receptoren (TLR’s) van het immuunsysteem coderen, vergelijkbaar evolueerde bij zigeuners en Roemenen. Bij mensen uit India bleef die aanpassing uit. Een mooi voorbeeld van convergente evolutie waarbij soorten die geen familie van elkaar zijn op elkaar gaan lijken omdat ze onder dezelfde omstandigheden leven. De onderzoekers denken daarom dat de pest een belangrijke rol speelde in die genetische verandering. Daarnaast kunnen andere infecties waarin de TLR’s een rol spelen, zoals tuberculose en lepra, voor evolutionaire druk op de genen hebben gezorgd.

Om hun vermoeden te bevestigen, brachten de wetenschappers bloedcellen van 101 mensen van Europese afkomst in aanraking met de bacterie die de pest veroorzaakt: Yersinia pestis. Als reactie zorgde de TLR genengroep voor een verhoogde productie van cytokines, moleculen die een belangrijke rol bij de afweer spelen.

Netea en zijn collega’s hopen met hun resultaten verschillen in gevoeligheid tussen Europeanen en andere bevolkingsgroepen voor moderne infectieziektes of auto-immuun ziektes te verklaren.

Komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko kleurt rood

…Dat blijkt uit een eerste kleurenfoto gemaakt door de Europese ruimtesonde Rosetta. Aanvankelijk…

02/12/2014 • 16:25

Komeetlander Philae kampt met lege batterij

…De Europese sonde Philae, die donderdag door moedersonde Rosetta is neergezet op komeet P67…

15/11/2014 • 07:59

Philae dreigt zonder stroom te vallen op komeet

…De door de moedersonde Rosetta uitgezette robot is niet zoals gepland neergekomen en bevindt…

14/11/2014 • 15:56

“Op drie vlakken goed nieuws over Philae”

… Rosetta zette Philae woensdag uit, die nadien landde op de komeet P67. De reis van de robot…

13/11/2014 • 10:53

Komeetlander succesvol losgegekoppeld van Rosetta

12/11/2014 • 13:19

De meest bijzondere nieuwe diersoorten van 2014

23/12/14 Bron: Science Daily, Mongabay, Volkskrant.nl

Elk jaar worden gemiddeld 15.000 nieuwe planten- en diersoorten ontdekt. Ondanks al die nieuwe vondsten schatten wetenschappers dat we nog geen tien procent van alle soorten op aarde kennen. Hieronder vindt u enkele van de interessantste ontdekkingen van dit jaar.

Macroscelides micus

De Macroscelides micus is zonder twijfel een van de schattigste ontdekkingen van het jaar. De kleine olifantspitsmuis is ondanks zijn 19 centimeter en 28 gram meer verwant aan olifanten dan aan muizen.

De Macroscelides micus woont in een klein gebied in Namibië dat bestaat uit vulkanische rotsen en heeft een rode vacht die hem moet helpen camoufleren. Met zijn lange en spichtige poten lijkt het diertje ook wat op een antilope. Met zijn neus zoekt het naar insecten om te eten.

Malagidris sofina

Het Afrikaanse eiland Madagascar is een hotspot als het om biodiversiteit gaat. Nergens anders op aarde worden zo veel soorten gevonden als hier. Een soort die er in 2014 uitsprong, was de Malagidris sofina, of de ‘heldhaftige mier’. Gewapend met een reeks bouw- en verdedigingstechnieken heeft deze mier zich op een fascinerende manier aangepast aan zijn omgeving.

Om zijn kolonie in de harde kleigrond te beschermen tegen verstikking, bouwt deze mier een opvallend, trechtervormig nest. Zo wordt de luchttoevoer geoptimaliseerd. Even indrukwekkend is de verdedigingstechniek van deze insecten, zo stelden wetenschappers van de California Academy of Sciences na observaties. Wanneer een vreemde mier het nest nadert, verlaat één mier de kolonie om de indringer te bespringen.

Pylorobranchus hearstorum

Ook de zeeën worden door wetenschappers grondig uitgekamd, en dat leidde dit jaar onder andere tot de ontdekking van deze Pylorobranchus hearstorum in Nieuw-Zeeland. Deze wormpaling, de grootste in zijn soort, is genoemd naar William en Margaret Hearst, die de onderzoeksexpeditie sponsorden.

Van hoofd tot staart is deze paling 127 centimeter lang, twee keer zo lang en drie keer zo zwaar als andere wormpalingen. Hij is verwant aan slangpalingen, zo genoemd omwille van hun slangachtige verschijning. Hij vertoeft 300 meter onder het wateroppervlak. Tot nu toe werd slechts één Pylorobranchus hearstorum gevonden.

Olinguito

De olinguito, een vleeseter, werd ontdekt in Equador. Hij lijkt op een kruising tussen een kat en een teddybeer, en behoort tot de familie van de wasbeerachtigen. Het diertje weegt slechts 2 kilo. Een internationaal comité van taxonomen verkoos het tot een van de meest bijzondere soorten van 2014.

Opmerkelijk is dat het dier al jaren in een Amerikaanse zoo zat. Het bordje aan zijn kooi zei dat het een olingo-wasbeer was, maar volgens wetenschappers van het Smithsonian Institute gaat het om een nieuwe diersoort: de olinguito.

Zospeum tholossum

De Zospeum tholossum is een slak van 2 millimeter lang, die geen ogen heeft. Zijn slakkenhuis heeft geen pigment, waardoor hij eruit ziet als een spook. Hij werd gevonden in een grot, op 900 meter diepte in Kroatië.

Deuteragenia ossarium

Als mieren een horrorfilm zouden maken, zou deze wesp er wellicht een hoofdrol in spelen. Ze bouwt haar nest namelijk van dode mieren. “Onze ontdekking toont op een indrukwekkende manier aan welke fascinerende strategieën in het dierenrijk ontwikkeld zijn om het nageslacht te beschermen”, zegt onderzoeker Michael Stabb van de universiteit van Freiburg.

Ampulex dementor

Een andere interessante wespensoort is de Ampulex dementor, of de ‘Harry Potterwesp’. Wat dit insect zo boeiend maakt, is zijn eerder onorthodoxe reproductiewijze. De wesp steekt een kakkerlak in het hoofd. Wanneer het gif inwerkt op het zenuwstelsel van de kakkerlak, wordt die onderdanig en volgt hij de wesp naar zijn nest. In het nest legt de wesp een ei op de kakkerlak. Na enkele dagen komt de larve uit, en kan die zich voeden met de kakkerlak.

Ichthyophis multicolor

Waarom de Ichthyophis multicolor al schertsend ‘penisslang’ genoemd wordt, zal u niet verbazen. Bovenstaande foto is het hoofd van de nieuw ontdekte soort, die deel uitmaakt van de wormsalamanders. Dat is een bizarre klasse amfibieën, die met de ringen op hun lijf lijken op slangen of wormen. Veel wormsalamanders brengen heel hun leven onder de grond door, waardoor ze nog maar weinig bestudeerd zijn.

BIZAR

een wel heel bijzondere soort insect waarbij het vrouwtje een penis heeft en het mannetje het met een vagina moet doen.

“In sex-reversed cave insects, females have the penises” – Cell Press (via Sciencedaily.com)

This shows the female penis of N. aurora.

Credit: Current Biology, Yoshizawa et al.

In sex-reversed cave insects, females have the penises

April 17, 2014 //Cell Press

Summary:

Little-known cave insects with rather novel sex lives have been discovered by researchers. The Brazilian insects, which represent four distinct but related species in the genus Neotrogla, are the first example of an animal with sex-reversed genitalia.

http://www.eurekalert.org/pub_releases/2014-04/cp-isc041014.php

De theorie van alles

De ontdekking van de ‘oergravitatiegolven’, zou de algemene relativiteitstheorie en de kwantummechanica kunnen samenbrengen en zo een compleet nieuwe superwetenschap inluiden.

Welke vragen beantwoordt de wetenschap in 2015?

ARTIKEL EOS | 31 DECEMBER, 2014

KIM VERHAEGHE

De grootste deeltjesversneller ter wereld wordt in maart na een lange periode van onderhoud opnieuw aangezet. (Foto: Belga Image)

Natuurkundigen kijken uiteraard uit naar de heropstart van de Large Hadron Collider, die hen – nog meer – nieuwe inzichten kan brengen in de opbouw van het universum.

Europa buigt zich over de kwestie of het verantwoord is om een nieuwe ivf-techniek toe te laten waarbij kinderen geboren worden met niet twee, maar drie genetische ouders.

En mogen we ook hopen dat West-Afrika van ebola wordt verlost,

en dat de wereldleiders in december een geslaagd klimaatakkoord bereiken?

Welke exotische fysica komt uit de opgedreven deeltjesversneller?
De grootste deeltjesversneller ter wereld, de Large Hadron Collider (LHC) onder de grond bij de Zwitserse stad Genève, wordt in maart opnieuw aangezet. Het is de bedoeling dat vanaf dan deeltjes worden versneld en tegen elkaar gebotst worden met een energie van 13 biljoen elektronvolt (13 TeV) – bijna het dubbele van wat de versneller totnogtoe presteerde. De fysici van het CERN willen eerst zien of alle bekende processen, inclusief het Higgs-boson, zich nog steeds gedragen als voordien. Daarna zijn alle ogen gericht op eventuele signalen van nieuwe deeltjes die niet meer bij het standaardmodel horen of essentieel zijn in meer omvattende theorieën – zoals bijvoorbeeld die van supersymmetrie. De LHC is sinds 2013, kort na de “Higgs-hysterie”, in onderhoud geweest.

Is het einde van de ebola-epidemie in zicht?
De ebolacrisis in West-Afrika zal waarschijnlijk tot het einde van komend jaar duren. Dat verwacht Peter Piot, mede-ontdekker van het ebolavirus en het hoofd van de afdeling van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) die zich bezig houdt met de uitbraak van het virus. Hoewel hij optimistisch is voor de mogelijkheden die nieuwe therapiën kunnen bieden, duurt het nog een tijd voor vaccins echt ontwikkeld zijn. Daarom is het goed mogelijk dat de huidige uitbraak een ‘erg lang en nogal hobbelig staartje kan hebben. We moeten ons voorbereiden op een lange inspanning, die we vol moeten houden tot waarschijnlijk de rest van 2015’, aldus Piot in een interview met deBBC.

Meer dan 7500 mensen zijn omgekomen sinds het virus eind vorig jaar de kop opstak in Guinee. Het virus verspreidde zich met name in dat land en in Liberia en Sierra Leone. Peter Piot was in december in Sierra Leone. Daar liep de afgelopen tijd het aantal besmettingen nog flink op. Maar desondanks is hij positief. ‘Er zijn nu door het hele land behandelcentra. Je ziet geen mensen meer sterven op straat. Ook overleven meer mensen de ziekte door simpele behandelingen met infuzen en antibiotica. Inmiddels gaat nog maar één op de drie besmette mensen dood. Om het sterftecijfer nog lager te krijgen, is een specifieker medicijn nodig.’

Ontdekken we buitenaards leven?
De Amerikaanse Marswagen Curiosity registreerde begin december kortdurendemethaanpieken in de Marsatmosfeer. Dat zou in principe een biologische oorsprong kunnen hebben. De vondst deed de harten van E.T.-fans daarom sneller slaan, maar niet-biologische verklaringen zijn ook mogelijk, en wellicht waarschijnlijker. Maar toch durven we ook nu weer de vraag stellen: ontdekken we in 2015 eindelijk buitenaards leven?

Mars wordt daarvoor zeker strak in de gaten gehouden, maar ruimtevaartorganisatiesNASA en ESA richten hun blik ook op andere opties. Net zoals elk jaar mogen we ook voor 2015 verwachten dat de Kepler-satelliet van NASA weer enkele mogelijke leefbare planeten zal ontdekken. En op 6 maart komt komt de Amerikaanse ruimtesonde Dawn aan bij de dwergplaneet Ceres. Ceres heeft een dikke mantel van ijs en mogelijk een ondergrondse oceaan.

In 2015 zullen NASA en ESA ook hun plannen concreter voor missies die meer inzicht moeten geven in de ‘leefbaarheid’ van de drie Jupitermanen Ganymedes, Europa en Callisto – de Europese JUICE-missie en de Europa Clipper van NASA. Het effectieve vertrek is pas voor over een jaar of tien. Dat betekent dat we pas rond 2030 meer te weten zullen komen over het inwendige van deze intrigerende Jupitermaan.

Ook Nederland speurt sinds 2014 naar radioboodschappen van aliens. Met de nieuweLOFAR-telescoop in Drenthe is eind september voor het eerst een “Search for Extra-Terrestrial Intelligence” (SETI) ondernomen. (bron: http://allesoversterrenkunde.nl)

Bereiken de wereldleiders een klimaatakkoord?
In december 2015 gaan wereldleiders in Parijs om tafel om een opvolger te zoeken voor het Kyoto-klimaatakkoord uit 1997. De Amerikanen hebben dat akkoord nooit bekrachtigd, maar beloofden begin 2014 – samen met China, die andere grote uitstoter – wel dat ze zich in Parijs willen engageren om een beleid uit te werken dat de uitstoot van broeikasgassen moet beperken.

Is het aanvaardbaar om een kind met drie ouders te verwekken?
In het Verenigd Koninkrijk kunnen vanaf 2015 kinderen geboren worden met niet twee, maar drie genetische ouders. Hoewel de Britten de nieuwe ivf-techniek alleen willen toepassen bij vrouwen met een zeldzame genetische aandoening, is de publieke discussie inmiddels ontaard in een ethisch steekspel. Ook Europa mengt zich in 2015 in het debat, en wil dan beslissen of de techniek al dan niet wordt toegelaten in de ganse Europese Unie.

Winnen we de oorlog tegen resistente bacteriën?
Op dit moment loopt in België – en in 40 andere landen – een campagne om mensen aan te zetten tot verantwoord gebruik van antibiotica (u hoorde of zag de beestjes met hun hoge stemmetjes vermoedelijk wel al op de radio of televisie?) De kans is groot dat u in 2015 nog veel meer van de strijd tegen antibioticaresistentie zult horen. We dreigen letterlijk zonder antibiotica te vallen. Een Britse studie die in 2014 werd gepubliceerd voorspelt dat er vanaf het jaar 2050 wereldwijd jaarlijks tien miljoen mensen zullen overlijden aan de gevolgen van infecties die worden veroorzaakt door bacteriën die resistent zijn tegen medicijnen. Malaria, tuberculose en de E. Coli-bacterie vormen de grootste bedreiging.

De Wereldgezondheidsorganisatie publiceert in mei 2015 een wereldwijd actieplan om antibioticaresistentie aan te pakken.

Ingedeeld onder antropologie, geen categorie Tagged with inhoudstabel evodisku WP, wetenschapsgeschiedenis

CHIRALITEIT

november 29, 2014 1 reactie

°

Abiogenesis← ABIOGENESIS UPDATES

Chemie← INHOUD CHEMIE

°

chiraliteit.docx (609.8 KB)

Hoe het leven richting koos

Voorkeur van de natuur nu nagebootst

Header

Deze publicatie is onderdeel van thema ‘leven bouwen met moleculen’. . Meer…

Vanaf het eerste begin had het leven op aarde een voorkeur voor rechtsdraaiende suikers en linksdraaiende aminozuren. Hoe is dat zo gekomen? Nijmeegse onderzoekers vonden een methode die misschien wel lijkt op wat er ooit in de oersoep is gebeurd.

door Mariska van Sprundel

24 november 2014

Kernwoorden

functionele moleculaire systemen, oorsprong van het leven, aminozuur, oersoep, chiraliteit, stereochemie,spiegelbeeldvorm

Dnadna2

Een fascinerende vraag: hoe is de voorkeur voor moleculen voor rechts- of linksdraaiend ontstaan op de jonge aarde?

Van alle spiegelbeeldmoleculen maakt het leven steeds gebruik van maar één variant. Het DNA van alle levende wezen op aarde bestaat uit een rechtsdraaiende dubbele helix. Alle aminozuren, de bouwstenen van eiwitten, zijn weer linksdraaiend. Dat de natuur dat zo doet, en hoe dat ooit begonnen is, blijft een mysterie. Want chemici die zulke moleculen maken vanuit simpele bouwstenen zonder ‘handigheid’, krijgen altijd een mengsel met zowel rechts- als linksdraaiende varianten.

Een Nijmeegs onderzoeksteam, onder leiding van professoren Elias Vlieg en Floris Rutjes, is het nu voor het eerst gelukt om in één reageerbuis van simpele bouwstenen op aminozuur lijkende moleculen te maken, die allemaal linksdraaiend zijn. Deze week staat hun onderzoek in het vakblad Nature Communications.

novactabio.com

Spiegelbeelden

Sommige moleculen komen voor in twee spiegelbeeldvormen. Dat kenmerk heet chiraliteit, afgeleid van het Griekse woord cheir wat hand betekent. De linker- en rechterhand zijn namelijk ook spiegelbeelden van elkaar. Ze hebben hetzelfde aantal vingers en kunnen allebei dingen vastgrijpen. Ook spiegelbeeldmoleculen hebben dezelfde opbouw en dezelfde eigenschappen, maar de biologische werking kan verschillen. Dat verschil in werking is te vergelijken met een linkerhand die wel de linkerhandschoen past, maar de rechterhandschoen niet.

Theorie

Al in 1953 stelde de Britse fysicus Frederick Charles Frank een theorie op die kan verklaren hoe één spiegelbeeldvorm ontstaat uit een oplossing van bouwstenen die geen handigheid, ofwel draaiing hebben. Hij beredeneerde: als een chiraal molecuul zijn eigen vorming katalyseert, dan moet het mogelijk zijn om meer moleculen van de ene spiegelbeeldvorm te produceren dan van de andere.

Jaren later, in 1995, probeerden wetenschappers de theorie te bewijzen met een experiment. Maar dit werkte alleen door aan het begin van de reactie al een heel klein beetje van de links- of rechtshandige moleculen toe te voegen.

Chemische_evolutie

Nijmeegse onderzoekers vonden een methode die misschien wel lijkt op wat er ooit in de oersoep is gebeurd. RUG

100% linkshandig

De Nijmeegse chemici kregen het nu echt voor elkaar. Ze namen een oplossing van een keton en een amine, twee bouwstenen zonder draaiing, om een aan een aminozuur verwant molecuul te maken dat steeds één spiegelbeeldvorm heeft. Ze staken het concept van Frank in een nieuw jasje door kristallen van het product te gebruiken als katalysator. “Door de bouwstenen onder hele hoge concentraties te laten reageren nemen gaan de ontstane chirale moleculen vanzelf kristalliseren”, vertelt promovendus René Steendam die de experimenten uitvoerde.

In het buisje ontstaan in eerste instantie zowel rechts- als linksdraaiende kristallen. Maar door het mengsel lang genoeg te roeren, blijft er uiteindelijk één spiegelbeeldvorm over. “Tijdens dit proces lossen kleine kristallen gedeeltelijk op of hechten aan grotere kristallen van dezelfde soort, waardoor er uiteindelijk maar één soort overblijft. “Dat roeren is alleen maar nodig om het proces te versnellen, maar als je tijd genoeg hebt, zoals tijdens het ontstaan van de aarde, dan gebeurt het ook zonder deze truc”, zegt Vlieg.

Komeet

De onderzoekers hebben hiermee een methode gevonden die misschien wel lijkt op wat er ooit in de oersoep is gebeurd. Vlieg: “In één eenvoudige reactie, in één potje van geen chiraliteit tot een eindsituatie te komen die 100% linkshandig of 100% rechtshandig is, heeft nog nooit niemand eerder gedaan.”

Lander

Gaat Philae linksdraaiende aminozuren vinden? Europese ruimtevaart organisatie (ESA)

“De eerste linkshandige aminozuren op aarde kunnen zo ontstaan zijn” zegt Steendam. Maar het kan ook zo zijn dat aminozuren via meteorieten op aarde zijn beland. Op dit moment onderzoekt de onbemande verkenner Philea of er op de meteoriet 67P linkshandige aminozuren aanwezig zijn. Dat zou een aanwijzing zijn dat de oorsprong van het leven niet op aarde ligt en dat wij in feite allemaal aliens zijn.

“Beide theorieën worden door wetenschappers als reëel beschouwd”, zegt Steendam. “Uiteindelijk gaat het om het feit dat simpele moleculen ooit zijn gereageerd tot chirale moleculen. Waar dat is gebeurd, op aarde of daarbuiten, maakt voor ons onderzoek niet uit.”

Bron:

R. Steendam e.a., ‘Emergence of single molecular chirality from achiral reactants’,Nature Communications, online publicatie op 21 november 2014.

Lees verder over de oorsprong van het leven

Onbekende speler duikt op in oersoep-chemie

Oude doos herbergt vergeten oersoep-experiment

Missend ingrediënt oersoep gevonden

Reconstructie van het leven

Het scheppingsverhaal, met bliksem maar zonder God

Ingedeeld onder geen categorie Tagged with abiogenesis, EVOLUTIE, inhoudstabel evodisku WP

AUTISME en aanverwant gedrag

november 2, 2014 1 reactie

BREIN EN EVO →

AUTISME.docx (1 MB)Doc archief

Autisme (DM)
Autisme (nunl)
Hersenen

http://www.scientias.nl/?s=autist

EVOLUTIONAIR VOORDEEL ?

http://www.sciencedaily.com/releases/2011/06/110603122849.htm

Autism may have had advantages in humans’ hunter-gatherer past, researcher believes

June 3, 2011 / University of Southern California

Summary:

Though people with autism face many challenges because of their condition, they may have been capable hunter-gatherers in prehistoric times, according to a new paper.

Nieuwe fase in evolutie?

http://speciaal.forges55.be/over/nieuwe-fase-in-evolutie/

de Groene Amsterdammer, 28-02-2004

Autisten voor de nieuwe eeuw

Lijders aan het Asperger-syndroom spreken pedant en formeel, hebben een gebrekkige motoriek, zijn zintuiglijk overgevoelig en verkiezen meetbare dingen boven mensen. Ze zijn vaak hoogbegaafd, maar ze kunnen de gevoelens van andere mensen niet doorgronden. Toch is het de vraag of we ze moeten «genezen». Want misschien vormen Aspergers de volgende stap in de menselijke evolutie.

door Ted de Hoog

Ze houden tijdens feestjes ongevraagd een lange monoloog over kernfusie, zonder dat ze de overduidelijke tekenen van jouw uitputting waarnemen. Ze verbeteren alle spelfouten in je e-mailtje, maar ze reageren niet op de boodschap in het bericht. Ze vragen nooit of ze «je ergens mee kunnen helpen». Toch hebben deze lijders aan het Asperger-syndroom talenten die de mensheid deze eeuw nog wel eens hard nodig zou kunnen hebben.
Dat er mensen zijn met een ziekelijk gebrek aan empathie is niets nieuws.

De Amerikaanse psycholoog Kanner inventariseerde in 1943 de symptomen van het klassieke autisme, dat inmiddels de meest beschreven stoornis ter wereld is geworden.

Het werk van de Oostenrijkse arts Hans Asperger werd pas in de jaren tachtig ruimer bekend, nadat het in het Engels was vertaald. Asperger had in 1944 een groep jongens onderzocht die ook autistisch gedrag vertoonden, maar in tegenstelling tot de echte autisten intellectueel normaal ontwikkeld waren. Ze hadden alleen maar de grootste moeite om sociaal te functioneren. Deze milde vorm van autisme werd bekend als het Asperger-syndroom.

De beschrijving werd in 1994 opgenomen in het psychiatrische Boek der Boeken, de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM IV), veertien jaar na de moederkwaal autisme.
Het was een mijlpaal. Talloze lijders aan een veelheid van niet goed te classificeren symptomen werden niet langer bestempeld als obsessief-dwangmatig, te boek gesteld als hyperactief, in de registers bijgeschreven als lijders aan het syndroom van Gilles de la Tourette of naar huis gestuurd met flinke doses antidepressiva, als ze al niet in een inrichting belandden.
De Australische psycholoog Anthony Attwood geldt als een expert op Asperger-gebied.

«Het is goed dat er nu een officiële diagnose is», zegt hij. «Volwassenen zeiden vaak tegen me: Ik weet nu dat ik niet gek ben, maar anders. Ze vinden het alleen jammer dat ze niet reeds als kind zijn gediagnosticeerd. Ze zouden dan veel meer begrip hebben ontvangen. Als je geen formele diagnose krijgt, krijg je een morele diagnose. Bij zware autisten liggen de verwachtingen veel lager. Aspergers krijgen meer kritiek, omdat ze dichter bij het normale zitten.»

De Aspergers vormen in zekere zin de elite onder de autisten. Er zijn vier keer zo veel mannelijke als vrouwelijke exemplaren. In de hoogste IQ-regionen loopt de verhouding zelfs op tot 15:1. Ze zijn vaak ingenieur, wiskundige of fysicus, omdat ze sterk zijn in alles wat logisch en kwantificeerbaar is. Ook als statistici of vasthoudende kwaliteitscontroleurs verrichten ze mooi werk.

Maar Aspergers kunnen de lichaamstaal en gelaatsuitdrukkingen van anderen niet interpreteren en vertonen een groot gebrek aan alledaags «gezond verstand», zoals de Amerikaanse psychologe Lorna Wing het uitdrukte, die het syndroom in 1981 zijn naam gaf.

Wing beschreef een reeks eigenschappen waarvan Aspergers er enkele of verscheidene kunnen hebben.

Ze spreken monotoon, hun taalgebruik is pedant en formeel, hun motoriek gebrekkig. Ze vermijden het directe oogcontact en hun gebarentaal is armoedig. Op de gesproken taal met al haar verborgen betekenissen, vaagheden en metaforen krijgen ze nooit veel greep, omdat ze alles letterlijk opvatten. Soms hebben ze iets weg van die beroemde robot die, wanneer hij een bordje leest met de tekst «dit grasveld alleen oversteken met hond aan de lijn» naarstig op zoek gaat naar een hond.
Aspergers betalen een hoge prijs voor hun meesterschap in het detail: zintuiglijk zijn ze overgevoelig en de wereld is een hel van lawaai en schel licht. Ze informeren op het internet naar pennen «die niet zo op het papier krassen». De zwaarste gevallen ontwikkelen bizarre hobby’s: ze sparen foto’s van kenteken platen, ze zijn verslaafd aan wervelstormen, ze leren de dienstregeling van de Duitse spoorwegen uit hun hoofd of ze rekenen binnen enkele seconden uit op welke dag 15 oktober 1524 viel. Ironie of bedekte toespelingen daarentegen begrijpen ze niet. Omdat ze andermans agenda niet doorgronden, zijn ze werkelijk ideaal om voor de mal te houden of te pesten.
Tegen de tijd dat ze twintig zijn hebben ze bijna allemaal een solide dosis traumatische ervaringen achter de rug. Ze worden eenzaam of boos of allebei tegelijk, omdat alles voortdurend mis lijkt te gaan en ze niet begrijpen waarom.
Toch lijken sommige Aspergers ondanks hun emotionele beperkingen steeds beter in staat het maximale uit hun tekortkomingen te slepen.

«Veel van hun eigenschappen hebben maatschappelijke en culturele waarde», zegt Attwood. «Ze vormen pas een probleem als ze te sterk worden.»

In de bloeiende Amerikaanse hightech zou de homo aspergens dan eindelijk zijn ecologische niche hebben gevonden. Niemand neemt de Asperger zijn gebrekkige sociale vaardigheden kwalijk, zolang hij maar achter zijn beeldscherm blijft zitten en met monomane bezetenheid de programmacode intoetst waarvoor zijn baas hem inhuurde. Hij heeft immers een intense hekel aan het onverwachte. Hij houdt van voorspelbare systemen die aan algoritmen gehoorzamen, en die vindt hij tegenwoordig in overvloed. Hij kan zelfs controle uitoefenen over karretjes op een andere planeet, tachtig miljoen kilometer verderop. En zijn collega’s zijn net als hij. Het hoofdkantoor van de Nasa werd eens «de grootste sociale werkplaats ter wereld» genoemd.
In het tijdschrift Wired publiceerde Steve Silberman in december 2001 een verhandeling over het geek syndrome, dat sindsdien een begrip is. De Asperger hoeft niet meer te raden naar wat de gelaatsuitdrukking van zijn collega betekent en hij wordt niet langer afgerekend op de afwezigheid van zijn vlotte babbel. Als hij wil communiceren over de nieuwste Linux-updates doet hij dat per e-mail, met die andere Asperger, enkele werkhokjes verderop. Hij wordt in zijn techno-nirvana gewaardeerd, omdat hij zijn logisch denkvermogen volledig uitbuit ten faveure van bedrijf en vaderland. En hij verdient misschien wel tweehonderdduizend dollar per jaar, wat hem plotseling ook aantrekkelijk maakt.

Zo hebben de nerds sinds de jaren negentig ook een evolutionair voordeel. Naar verluidt vermenigvuldigen ze zich nu wat vermoedelijk sinds de laatste ijstijd zelden is gebeurd omdat ze in hightech-regio’s in Californië, Texas en het noordoosten van de Verenigde Staten tamelijk makkelijk gelijkgestemde partners tegenkomen. In Santa Clara County, beter bekend als Silicon Valley, zijn naar schatting twaalfduizend hightech-bedrijven gevestigd. Hier krijgen tienduizenden hoogontwikkelde vertegenwoordigers van beide seksen ruimschoots gelegenheid voor assor tative mating («soort vindt soort»). De angst bestaat zelfs dat het aantal Aspergers in hoog tempo zal toenemen, omdat het syndroom in hoge mate erfelijk lijkt te zijn. De wachtkamers van de psychologen in Silicon Valley zitten vol met bezorgde ouders de vader is systeemontwerper en de moeder astrofysicus die bang zijn dat hun kind niet opgewassen zal zijn tegen deze zware combinatie van chromosomen.
Het beeld dat Silberman schetst lijkt erg rooskleurig. «Een leunstoeltheorie», noemde Time het. Critici van het geek syndrome hebben betoogd dat ingenieurs die deelnemen aan grote projecten juist eendrachtig moeten samenwerken, terwijl ze soms zwak zijn in agendabeheer en het stellen van prioriteiten. Maar in de juiste doseringen en op de juiste plek doen Aspergers in organisaties uitstekend werk, volgens Attwood, «als ze maar een goede executive boven zich hebben». Hij betwijfelt overigens of het geek syndrome een echt syndroom is, want de meeste geeks hebben helemaal geen hulp nodig.
Silberman was niet de enige die het Aspergerdom met de exacte vakken in verband bracht. In de wandelgangen van het Massachusetts Institute of Technology, in psychiatrische ziekenhuizen en hightech-bedrijven werd al langer over de «ingenieursziekte» gesproken. Maar die intense concentratie op één onderwerp, de voorkeur voor meetbare dingen boven mensen, de liefde voor het systematische waaraan deed dat allemaal ook al weer denken? Precies: aan het gedrag van mannen. Wat de autist in het algemeen en de Asperger in het bijzonder doet is herkenbaar als het doorsnee gedrag van mannen, maar dan pathologisch uitvergroot.
Simon Baron-Cohen, hoogleraar ontwikkelingspsychopathologie aan de Universiteit van Cambridge en een vooraanstaand autisme-expert, kwam in 2002 met een onderzoek dat dit intuïtieve vermoeden wetenschappelijk probeerde te onderbouwen. Zijn extreme male brain-theorie noemt de mannen systemizers, met een grote drang systemen te begrijpen en hun gedrag te voorspellen, zodat ze er desnoods zelf een kunnen bouwen. De vrouwen zouden door de bank genomen sterker zijn in het empathische. Zo kon Baron-Cohen een continuüm tekenen, een diagram waaruit bleek dat Aspergers en wijzelf onderdeel zijn van een doorlopend spectrum. Hij gaf toe dat er heel wat vrouwen waren met mannenbreinen en ook mannelijke empathisers. Maar dat deed aan het gemiddelde beeld weinig af.

Sommige volwassen Aspergers leren na verloop van tijd wel hoe ze zich sociaal wenselijk kunnen gedragen.

Maar «het is een toneelstukje dat ik in het openbare leven gedurende beperkte tijd kan volhouden», zegt een Canadese militaire historica met Asperger. «Daarna moet ik langdurig uitrusten.»

Maar áls ze erin slagen hun eenzijdigheid uit te buiten, kunnen ze het ver schoppen. De lijst met «verdachten» die op het net circuleert is pagina’s lang Sir Henry Cavendish, Thomas Edison, Woody Allen, Wassily Kandinsky, Bob Dylan, Andy Warhol maar niet erg overtuigend. Attwood deelt deze scepsis: «Het gaat om vermoedens, want we hebben alleen achteraf analyses op hun biografieën kunnen uitvoeren.»
Bill Gates, de rijkste man ter wereld, wordt vaak genoemd als Asperger, maar Simon Baron-Cohen deelt per e-mail mee dat hij Gates niet meetelt «omdat hij dan meer problemen zou moeten hebben gehad». Over Ludwig Wittgenstein lijken de kenners het aardig eens: hij was onverdraaglijk betweterig, zijn sociale gedrag was hoekig en hij werd in Oostenrijk als onderwijzer ontslagen wegens gebrek aan empathisch gedrag jegens een leerling, die hij ook nog zou hebben mishandeld.
Uit deze lijst met namen moet natuurlijk niet worden afgeleid dat een half of volledig ontwikkeld Aspergerdom voorwaarde zou zijn voor een succesvolle carrière in de logica of de wetenschap. De Hongaarse wiskundige John von Neumann (1903-1957) «de snelste denker van de westerse samenleving» genoemd en de vermoedelijke vader van het revolutionaire idee om programma’s vanuit een computergeheugen uit te voeren was allesbehalve een Asperger, maar juist een humo ristische levensgenieter die erg zijn best deed mensen op hun gemak te stellen. Edward Witten, een pionier van de ongemeen ingewikkelde snaartheorie en door sommigen nu al gezien als de grootste fysicus ooit, is een bescheiden man met wie je gewoon een praatje kunt maken en die zelfs naar je onderzoeksplannen informeert. Niemand twijfelt aan de genetische oorzaken van het autisme en het Asperger-syndroom er zijn afwijkingen gevonden in de structuur van de frontale en temporale lobben en daarom worden de resultaten van neurobiologisch onderzoek met spanning gevolgd. Zal het syndroom op een dag te genezen zijn?
Anthony Attwood zegt ronduit dat hij hoopt van niet: «Onze maatschappij moet hun kwaliteiten benutten. Hans Asperger ontdekte bij zijn jongens bijvoorbeeld een enorme honger naar het breken van codes. Alan Turing bijvoorbeeld had ook sterke Asperger-trekjes. Hij heeft met het kraken van de Duitse geheime marinecodes de onderzeebootoorlog in geallieerd voordeel helpen beslechten. Als we dit deel van onze natuur vernietigen, is dat een groot verlies. We moeten de talenten van Aspergers koesteren en ze helpen met hun sociale problemen.»

Baron-Cohen heeft een cd helpen ontwikkelen waarop acteurs 412 verschillende emoties en mentale toestanden weergeven. Zo wil hij Aspergers sociale vaardigheden aanleren zonder dat ze aan jarenlange groepstherapieën hoeven deel te nemen. Dat is een groot voordeel, want ze zijn doodsbenauwd voor dynamische en rumoerige groepen (lees om dit beter te begrijpen het schitterend gedetailleerde internetverslag De verschrikkingen van een Asperger op werkweek van de dan zeventienjarige Nederlander Gerrit Holl).
Aspergers willen vooral respect. Ze zijn anders, niet slechter. Voor niet-Aspergers hebben ze de omschrijving neurotypical bedacht. Vanuit het perspectief van de Aspergers valt op die mensensoort heel wat aan te merken. «Het is tragisch», schrijft «Muskie» van het Institute for the Study of the Neuro logically Typical, «maar het is mogelijk dat 9625 van iedere tienduizend individuen neurotypicals zijn.» Ze kunnen niet alleen zijn, ze zijn intolerant over minieme verschillen met anderen, ze gedragen zich in groepen conformistisch en rigide en ze houden er «destructieve en zelfs onmogelijke rituelen» op na om hoe dan ook «de groepsidentiteit te handhaven».

«Wij zijn sociale zeloten», bevestigt Attwood. «Iedereen die niet goed is in socialiseren is dom of wordt een afvallige genoemd. De beroemde Asperger Temple Grandin heeft gezegd: Als de wereld was overgelaten aan jullie socialites, zouden we nog steeds in holen wonen.»

Zo doemt er een weinig vleiend beeld op van de neurotypicals. Ze zijn voortdurend bezig indruk op elkaar te maken en complimenten in de wacht te slepen, verwikkeld in een nooit eindigende panische zoektocht naar liefde en waardering. Hoe neurotisch is dat eigenlijk? De NT’er leeft in de veronderstelling dat het leven voornamelijk uit sociale contacten bestaat, in stand gehouden door een gecom pliceerd systeem van onuit gesproken regels en mee dogenloze bedekte toespelingen, terwijl het werkelijk baanbrekende zware werk door de Aspergers wordt gedaan. De NT’er communiceert zich wezenloos, maar wat presteert hij eigenlijk?

«We weten het niet zeker», schrijft Silberman in The Geek Syn drome, «maar het zou heel goed kunnen dat de eerste werktuigen zijn ontwikkeld door een zonderling die achter in de grot net zo lang stenen zat te bikken tot hij de ideale speer had gemaakt, terwijl de neurotypicals een beetje bij het vuur zaten te babbelen.»

Een paar oplettende Aspergers bij de firma Anderson hadden het Enron-schandaal kunnen voorkomen.

«Je moet de Aspergers zien als een andere beschaving», zegt Attwood. «We kunnen veel van ze leren. Het gaat in wezen om een culturele uitwisseling.» Hij laat, vanuit het verre Brisbane, een telefonische stilte vallen en zegt: «Er zijn zelfs mensen die beweren dat Aspergers de volgende fase van de menselijke evolutie vertegenwoordigen. Zij zouden de mensen kunnen zijn die ons helpen in de 21ste eeuw. Een interessante theorie, vindt u niet?»

Autisme, spelletje van de evolutie?

Door Mark Nelissen, 23 Mei 2013

Archief
Over Ons

‘IT-sector zoekt autisten (m/v)’ schrijft de krant. Wat nu? Gaan ze zieken positief discrimineren? Of… de evolutie nuttig gebruiken?

Tom Cruise gooit een reeks speelkaarten snel na elkaar op de kofferbak van zijn auto. Hij vraagt zijn broer, Dustin Hoffman, of hij wel oplet. ‘

Yeah’, ook al lijkt hij niet echt geconcentreerd te zijn. Dan houdt Tom de overblijvende tien kaarten voor zich, laat ze niet zien en vraagt Dustin welke het zijn. Zonder aarzelen somt de broer alle kaarten foutloos op. Hij had onthouden welke er waren neergegooid en hoefde niet na te denken om de resterende te kunnen opnoemen. Die uitzonderlijke gave wil Tom Cruise verzilveren in het casino en hij troont zijn broer mee naar Las Vegas. Iedereen kent deze scène uit de schitterende film Rain Man, waarin Hoffman iemand met autisme speelt.

De film dateert al uit 1988, maar heeft nog steeds niets van zijn glans verloren. Toen de film onlangs – nog maar eens – op tv werd heruitgezonden, las ik in een recensie in een filmkrant: ‘Dustin Hoffman vertolkt op meesterlijke wijze een zieke man, die…’

Misschien ligt het aan mijn gestoorde geest, maar ik viel over het woordje ‘ziek’.

Velen zullen autisme inderdaad klasseren als een ziekte, maar menig psychiater en evolutiebioloog heeft het daar moeilijk mee. Een ziekte is een stoornis, een ontsporing van de normale werking van ons lichaam of onze geest. En dat kun je niet zomaar zeggen van autisme. Een mooi aanknopingspunt om nogmaals het spotlicht te richten op de .wazige raaklijn van wat wij normaal en abnormaal noemen
Autisme is een afwijking van de normale ontwikkeling waarbij je problemen hebt met de communicatie en interactie met anderen, je niet of minder kunt inleven in een ander, en waarbij je obsessief gedrag vertoont, dingen worden steeds herhaald. Wie autisme heeft, houdt van routine en is bang voor veranderingen, wat ook zeer mooi wordt weergegeven in Rain Man: Hoffman is zijn ondergoed vergeten en wil dat zijn broer vele kilometers omrijdt naar een vestiging van Kmart, omdat hij gewend is aan die winkel.

Autisme kan zich voordoen in verschillende gradaties, van matig tot erg. Men spreekt van een autismespectrum. Ik vindt het moeilijk om hier van ziekte of waanzin te spreken, onder andere omdat het veelvuldig voorkomt in Silicon Valley, Bangalore of Eindhoven, plaatsen waar veel technici, ingenieurs en wiskundigen werkzaam zijn.

Nu heb ik al vaak tegen wiskundigen gezegd dat ze een slag van de molen hadden, maar ze mogen bij dezen noteren dat het niet gemeend was, tenminste niet echt. Als onze computers ontworpen zijn door halve gekken, dan grijp ik terug naar papier en potlood.

Nee, het gaat over mensen die kenmerken hebben die in een zwakke vorm niet merkbaar zijn of zelfs als normaal worden gezien, maar in een uitgesproken vorm als abnormaal of gestoord gedrag worden beschouwd. Er is, zoals bij veel psychische aandoeningen, een continuüm van normaal tot ziek. Mensen bij wie autisme in extreme mate parten speelt, kunnen niet zelfstandig leven. Hoewel er nog vele vraagtekens blijven rond de oorzaken van autisme, heeft het werk van Simon Baron-Cohen ons toch een aantal interessante inzichten verschaft.
Hij gebruikt twee assen om mensen in te delen: de eerste as geeft de mate aan waarin ze empathie kennen (laten we dat E noemen), de tweede meet de mate waarin ze systematisch denken (S), dus dingen volgens een bepaald systeem ordenen.

Vrouwen zijn doorgaans veel sterker in E dan in S,

bij mannen is het omgekeerd.

Er zijn mensen waarbij E en S even sterk scoren. Maar er doen zich ook extremen voor. Soms kan E vele malen groter zijn dan S en bij sommige mensen is er amper sprake van E, maar komt S in extreem hoge mate voor.

In deze groep vinden we veel mensen met autisme, ze zijn erg zwak in empathisch gedrag maar sterk in systematisch denken. Ze hebben de bouw van een systeem snel door, ook van ingewikkelde systemen. Dat kunnen materiële dingen zijn – auto’s, computers – of theoretische – uurroosters, computerprogramma’s, lijsten zoals die van speelkaarten. Het personage van Dustin Hoffman in Rain Man wist precies te vertellen dat Qantas de enige luchtvaartmaatschappij was waarvan nooit een toestel was neergestort. Hij werd hysterisch bij de gedachte in een vliegtuig te moeten stappen.
Aangezien S groter is bij mannen dan bij vrouwen en nog veel groter bij mensen met autisme, kunnen we verwachten dat autisme eerder bij mannen voorkomt. Onderzoek wijst inderdaad uit dat vier keer meer jongens klassiek autisme vertonen dan meisjes. Bij de telling van mensen met het syndroom van Asperger – een vorm van autisme zonder beperking voor wat taal en intelligentie betreft – is de verhouding negen op een.
Dat zou verklaard kunnen worden door het mannelijk hormoon testosteron, dat al bij de foetus in de baarmoeder actief is. Bij jongetjes is het gehalte tweemaal groter dan bij meisjes. Een grondige studie heeft uitgewezen dat hoe hoger de hoeveelheid testosteron in de baarmoeder is, hoe meer de jongens later interesse tonen voor systemen, hoe meer aandacht ze hebben voor details en hoe hoger ze scoren op de kenmerken van autisme.
Stel dat deze relatie met het hormoon door verder onderzoek wordt gestaafd – en dat zit er dik in – dan mag je redelijkerwijs verwachten dat vrouwen met autisme als foetus meer onderhevig zijn geweest aan testosteron en dus in zekere mate een vermannelijking hebben ondergaan. Waarnemingen ondersteunen dat in elk geval: deze vrouwen tonen in hun kinderjaren interesse voor speelgoed dat je eerder met jongens associeert, ze hebben een onregelmatiger menstruatiecyclus, meer haargroei en nog enkele andere kenmerken die op een verhoogd testosterongehalte wijzen. Het gaat uiteraard steeds om gemiddelden, er zijn zeer veel uitzonderingen. Dit alles heeft tot de hypothese van the extreme male brain theory geleid: autisme zou te beschouwen zijn als een extreme vorm van de werking van mannelijke hersenen.

Vroeger dachten sommigen dat autisme zou ontstaan door een tekort aan emotionele interesse van de moeder.

Deze gedachte is al enkele decennia geleden verlaten en maakt steeds meer plaats voor een genetische visie. Maar hoe meer onderzoek er wordt gedaan, hoe complexer de werking van de verantwoordelijke genen blijkt te zijn.

Vooral door het werk van Baron-Cohen zien we dat genen die bijdragen tot autisme sterk overlappen met degene die ons in staat stellen om ordenend te denken, systematisch te handelen, te analyseren.

Allemaal dingen die onze techniek enorm vooruit hebben gestuwd. De evolutie van de mens heeft gaandeweg aanpassingen opgeleverd die tot technische intelligentie hebben geleid. Als je de lijn van die adaptaties iets te ver doortrekt, kom je in het autismespectrum terecht.

Anderzijds evolueerde onze samenleving tot een enorme complexiteit en zorgden andere aanpassingen via empathie voor een betere omgang met elkaar.

Mensen kunnen zich goed inleven in een ander. Als je die eigenschappen afremt, glijd je verder richting autisme. Met andere woorden, het gaat om een normaal continuüm van psychische eigenschappen waarvan de uitersten worden afgetast, de ene keer naar de lagere waarden, de andere keer naar de hogere. Dat is nu eenmaal eigen aan gedrag! Niemand scoort op welk kenmerk dan ook precies het gemiddelde, tenzij door louter toeval. Maar indien de afwijking van het gemiddelde buitenproportioneel is, ja dan spreken we van een ziekte.
Ziekte, afwijking of continuüm, we begrijpen nu dat evolutie geen probleem heeft met autisme, het gaat immers om de verdeling van normale genen.

Maar de erfelijkheid roept nog wel wat vragen op.

Waarom zie je in Silicon Valley meer mensen met autisme? Vroeger wist men al dat je ze meer vindt onder de kinderen van ingenieurs of wetenschappers. Deze ouders hebben de genetische basis om systematisch te denken en te handelen.

Inderdaad, als de vader of moeder van iemand met autisme dezelfde tests krijgt voorgeschoteld voor aandacht voor details en dergelijke, scoort hij of zij ook hoger dan gemiddeld. Later is er meer aandacht besteed aan de waarneming dat mensen vaak huwen met een partner die overeenkomstige eigenschappen heeft. Zoals grote mensen zich eerder koppelen aan grote mensen. Of de BMI moet min of meer overeenstemmen, of de interesse, of de leeftijd, of de persoonlijkheid. Dat maakt dat mensen met een baan in een technische of wetenschappelijke sector gemakkelijker een partner vinden in dezelfde branche. Elk van hen draagt een pakketje genen dat hun kinderen in de richting van autisme kan duwen, maar dat is op zich niet voldoende. Pas als ze samen een kind maken, kunnen er meer van die genen bijeenkomen, wordt hun effect opgeteld en is de kans op autisme veel groter. Vandaar dat Eindhoven driemaal meer mensen met autisme telt dan Utrecht of Haarlem.
De complexiteit van deze genetische basis is nog lang niet helemaal begrepen. Zo werd recent vastgesteld dat wanneer je een broer of zus hebt met een bipolaire stoornis, je veel meer kans op autisme maakt dan gemiddeld. Idem bij schizofrenie, dan loopt de kans op tot twaalf maal meer dan bij een gezonde familie.

In dit soort onderzoek kunnen we nog veel merkwaardige vaststellingen verwachten, zoals een andere recente studie waaruit blijkt dat een bipolaire stoornis meer voorkomt bij creatieve beroepen, kunstenaars en dergelijke.

Er is nog veel werk aan de winkel.

Aangekomen in Las Vegas gaan de broers naar een casino en spelen blackjack. Ze maken een winst van – als ik het me goed herinner, maar de juiste genen ontbreken me – tachtigduizend dollar! Met dank aan Dustin Hoffmans vaardigheden. Op een of andere gokmachine verliezen ze dan weer drieduizend dollar. Ook mensen met autisme hebben hun grenzen.

www.ch-darwin.eu

Autistisch brein wijkt toch niet af van een ander

Een nieuwe Israëlische studie toont aan dat het brein van een autist er dan toch niet significant anders uitziet dan dat van een persoon die niet aan de storing lijdt. Die ontdekking zet de wereld van de neurowetenschap rond Autisme Spectrum Stoornis (ASS) danig op zijn kop.

Een paper van de Israëlische PhD-student Shlomi Haar en zijn collega’s die eerder deze maand verscheen in Cerebral Cortex, zorgt voor heel wat controverse in de wereld van het neurologisch onderzoek naar de Autisme Spectrum Stoornis. Uit hun onderzoek blijkt namelijk dat de hersenstructuur van een autist, maar in weinig tot niets verschilt van die van een ‘gezond’ persoon. Dit resultaat is bijzonder opzienbarend en dreigt de wereld van het neurologisch onderzoek naar autisme zoals dat tot op de dag van vandaag gevoerd werd, volledig te ondergraven.

Betrouwbaarheid

Wat de controversiële onderzoeksresultaten van Haar zo geloofwaardig maakt, is het feit dat de onderzoekgroep voor de studie voor het eerst zo groot was.

Het onderzoek omvatte structurele MRI-scans van maar liefst 539 mensen die aan een sterke vorm van de Autisme Spectrum Stoornis leden. Daartegenover werd een controlegroep van 573 ‘gezonde mensen’ geplaatst. Dat maakt de studie van Haar tot één van de grootste studies die er ooit in het onderzoeksveld werden gevoerd.

Resultaten

Na een grondige vergelijking van de ‘autistische’ hersenen met die van de ‘normale’ controlegroep, bleek dat er tussen beide maar bitter weinig verschillen op te merken waren. Zowel de grootte van de hersenen, het totale volume, als de deelvolumes van verschillende hersensecties, bleken vrijwel even groot.

Ook in de verbindingen tussen de verschillende delen van de hersenen werden geen opmerkenswaardige verschillen teruggevonden. Het enige significante verschil dat de onzerzoekers wisten te detecteren, was er eentje in het volume van de hartkamer, maar ook dat verschil was miniem.

Het meest verontrustende gegeven dat Haars onderzoek aan licht bracht, had echter te maken met de contextfactoren van het onderzoek. Want wat bleek: hoe kleiner Haar zijn onderzoeksgroep maakte, hoe groter de zogenaamde ‘verschillen’ tussen een gezond brein en dat van mensen met autisme.

Blijkbaar brengt het verkleinen van de onderzoeksgroep de accuraatheid van de meetresultaten dus danig in het gedrang.

Gebrek aan ‘accuraatheid’

Aangezien vrijwel alle voorgaande onderzoeken naar de neurologische eigenschappen van een autistisch brein gebeurden op basis van veel kleinere onderzoeksgroepen dan die van Haar et al., betekent die laatste revelatie natuurlijk slecht nieuws.

Met zijn onderzoek ondergraaft Haar immers de resultaten van alle onderzoeken uit het verleden die claimden dat een autistisch brein er wel degelijk structureel anders uitziet dan dat van een ander mens. Het zou dus best kunnen dat alles wat er tot nog toe over de neurologische structuur van het autistisch brein geweten is, volledig onjuist is. En dat omwille van wetenschappelijke tekortkomingen.

Let wel: de paper van Haar et al heeft alleen betrekking op de anatomische structuur van het brein.

Eerdere studies met betrekking tot de hersenfuncties van het autistisch brein, de micro-anatomie ervan en de neuropathologie blijven vooralsnog wel nog overeind.

Ingedeeld onder Brein en evo Tagged with inhoudstabel evodisku WP

Klimaatveranderingen vanaf 2014

november 2, 2014 1 reactie

← INHOUD Gaia Millieu

“Hoogste aantal broeikasgassen in 800.000 jaar”

2014 , <— De morgen

Ontbossing ;

illegale ontbossing brazilie 2062351 <— Pdf

2/11/14 – Bron: Belga

De klimaatopwarming is al overal op aarde merkbaar: het is warmer, er is minder sneeuw en ijs, het zeeniveau is gestegen en de concentratie van broeikasgassen in de atmosfeer ligt op het hoogste niveau in minstens 800.000 jaar.

Dat zegt het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) in een vandaag gepubliceerd syntheserapport. Volgens het panel is het evenwel nog altijd mogelijk om de opwarming van de aarde, met relatief weinig kosten, te beperken tot 2 graden Celsius.

“De oplossingen zijn er, en ze zijn niet zo duur, (°°)indien men internationaal samenwerkt”,

zegt IPCC-vicevoorzitter Jean-Pascal van Ypersele. Volgens de Belg geeft het nieuwe rapport regeringen

“een uitvlucht minder, om niet met méér politieke wilskracht te handelen”. “Laat ons hopen dat dat helpt.”

Volgens het intergouvernementele expertenpanel isde gemiddelde temperatuur van de aarde en de oceanen met 0,85 graden Celsius gestegen tussen 1880 en 2012.

“De gevolgen van de klimaatverandering zijn de voorbije decennia al voelbaar geworden op alle continenten en in de oceanen”, klinkt het. “De waarschuwing van het klimaatsysteem is overduidelijk.”

Maximum 2 graden

Het panel benadrukt tegelijkertijd dat het nog niet te laat is om de opwarming van de aarde te beperken tot maximaal 2 graden Celsius, de doelstelling die de internationale gemeenschap gesteld heeft.

Daarvoor moet de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen met 40 tot 70 procent verminderd worden tussen 2010 en 2050, en volledig verdwijnen tegen 2100. Dat kan door bijvoorbeeld afstand te doen van fossiele energie, de energetische efficiëntie te verbeteren en de ontbossing een halt toe te roepen.

Maar, zo waarschuwt het IPCC, er moet snel actie worden ondernomen.

“Het is technisch haalbaar om de overgang te maken naar een koolstofarme economie“, zegt Youba Sokona van het IPCC. “Maar het ontbreekt aan passend beleid en geschikte instellingen.(*) Hoe langer we wachten om in actie te schieten, hoe meer het zal kosten.”

Economische groei
Volgens de berekeningen van het panel zouden “ambitieuze” inspanningen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, de wereldwijde economische groei met amper 0,06 procentpunt doen dalen.

“Er rest ons weinig tijd alvorens de mogelijkheid om onder de 2 graden te blijven, verdwijnt”,

besluit IPCC-voorzitter Rajendra Kumar Pachauri.

Ook VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon roept op tot snelle actie.

“Er is geen ruimte voor ambiguïteit in deze boodschap. Leiders moeten handelen. De tijd staat niet aan onze kant.” Niets doen zal meer kosten dan actie ondernemen, klinkt het. “Er bestaat een mythe dat de aanpak van de klimaatverandering veel geld zal kosten, maar niks doen zal nog veel meer kosten.”

De Amerikaanse buitenlandminister John Kerry omschreef het klimaatrapport als

“…… de zoveelste kanarie in de koolmijn …….Zij die ervoor kiezen om de wetenschap te negeren of te betwisten, terwijl die zo duidelijk is uitgelegd in dit rapport, vormen een enorm risico voor ieder van ons, voor onze kinderen en onze kleinkinderen.”

http://www.scientias.nl/moeten-voor-2100-afscheid-nemen-van-fossiele-brandstoffen/106720

…….We kunnen klimaatverandering dus beperken.

Maar haast is geboden, zo benadrukt het rapport. Wanneer we de klimaatverandering tegen redelijke kosten willen beperken tot maximaal twee graden Celsius zullen snel maatregelen moeten worden getroffen. Heel concreet zal de uitstoot tussen 2010 en 2050 wereldwijd met 40 tot 70 procent moeten dalen. En tegen het jaar 2100 moet de uitstoot zelfs nul zijn.

Reacties :

(*) Optreden ?

De industrie en het heersende (succes) model aanpakken ?
Hoe dan de productie op peil en de economie “gezond” houden ?
Richtlijnen over wat voor energieopwekking er moet gebruikt worden ?
Over….. hoe er “zuiniger” en “verantwoord” moet worden geconsumeerd ?
Wel ……..Daar gaan beroeps politici (die trouwens ” verkiesbaar” moeten blijven en dus op korte termijn denken ) niet aan raken….. want dat is allemaal ; tewerkstelling,BTW,belastingen , .

En nog zoiets wraakroepends ;

de nutteloze transporten,( bijvoorbeeld) garnalen laten pellen in marokko,…. gestandariseerde boontjes invoeren uit kenya ) en
de reusachtige voedselverspilling (alles wat geen standaardvoedsel is,in de vuilbak )

( KLIMAATSCEPTICUS I) “…..Wat het IPCC nu weer zegt is grotendeels onzin: gebaseerd op klimaatmodellen die hun onkunde al lang hebben bewezen.

Er is al 14/18 jaar géén opwarming meer, ondanks record uitstoot en niveaus van CO2.

Hoe verklaar je dat?

Ook al zouden we geen gram CO2 uitsparen, dan gaat de temperatuur geen 2 graden omhoog tegen 2100.

(°°) Geen geld kosten? komaan zeg, af en toe een paar miljard voor nepoplossingen voor een nepprobleem, zoals nu ook weer onze zon- en windenergie?…… ”

(KLIMAATSCEPTICUS II ) ” ….als het dan toch zo erg gesteld is met het klimaat, kan er dan misschien iemand mij uitleggen hoe het komt dat er nog nooit, ik herhaal: nog nooit zo veel ijs was op de zuidpool ?…

IPCC… denk je nu echt dat die mensen de waarheid gaan zeggen, namelijk dat het afsmelten van Noordpoolijs is gestopt, dat er de laatste 10 jaar helemaal geen temperatuurstijging meer is, dat het Zuidpoolijs groeit, dat sommige gletsjers langzaamaan weer groeien, …? Indien ze dit zouden zeggen, hebben ze geen reden meer te bestaan.”

(KLIMAATSCEPTICUS II )….” Voor diegenen die het IPCC nog geloven: alle doemverhalen zijn gebaseerd op klimaatmodellen waarvan 95% al -ver- boven de huidige temperaturen zitten, laat staan die van 2050 of 2100.(1) Er is géén versnelling in de zeespiegelstijging, niet meer stormen of orkanen, niet meer extreme regenval of droogte dan 50 of 100 jaar geleden. De landgletsjers in Alpen en Noorwegen zijn al een keer of zes gekrompen en vooruitgeschoven. Er komen nu voorwerpen van onder het ijs van 3000 en 6000 jaar geleden, enz..(2) “

—->(1) Ach wat ..…”ZE” hebben toen iets ingeschat met een nog natte vinger in de lucht…..nu gaan ze dus opnieuw (en gaan nu meten) ….. ondertussen is de natte vinger rapper droog ….. De modellen zijn aangepast of vervangen en is er nu al als eerste resultaat van die verbeterde aapak : de opwarming ( –> ten gevolge van antropogene invloeden ) is maar nog eens bevestigd.

—->(2)Stop toch met dat lullen over o.a;

het ijs van de zuidpool,
als de berggletsjers weg zijn gesmolten zullen velen van de non believers pas inzien dat er een probleem is, want dan is hun drinkwater ook weg, en vele oogsten over de ganse wereld gaan eraan kapot binnen afzienbare tijd , wat hongersnood op grote schaal zal brengen
Waar halen ze het hier vandaan dat er meer ijs is op de Noordpool? Daar krimpt het ijs.
De zuidpool nog nooit zoveel ijs, ja dat klopt maar lees in het vervolg artikels volledig, het landijs neemt af waardoor oa het zee ijs toeneemt en ja dat komt door de opwarming….
een complottheorietje is ook altijd “leuk” … “zij “hebben het gedaan … ik niet dus, en ik mag dus rustig en braaf verder doen ?
Om nog maar te zwijgen welk gevaar het ontdooien van de de permafrost met zich mee zal brengen.
Het lijkt in ieder geval duidelijk dat de anti opwarmingslobby der klimaatsceptici nog steeds goed in de populistische markt ligt bij het masseren en smaakmaken van de publieke opinie …..

TIJD VOOR NIEUWE VOORSPELLINGEN ?

We zijn allemaal “goe bezig” ……

Mensen blijven mensen en ‘heerlijk’ naïef. We doen maar verder zoals we bezig zijn totdat de ‘grotere’ gevolgen op ons afkomen waarvoor we geen oplossing(en) zullen hebben.

Doe maar(Nederlands ) ‘gezellig’ verder met de vervuiling , de roofbouw , de verspilling en het ongeremd vermenigvuldigen als het je zo uitkomt …maar zeg nooit meer …… wir haben es nicht gewusst???

Het mensdom moet terug worden ingekrompen tot ongeveer 3 miljard en dat kan in anderhalve generatie tijd.Maar daar horen we de UNO nooit over.

—> Er is niemand –of bijna niemand–van de klimaatspecialisten die de global warming nog ontkent.

Wat we eraan moeten doen is echter moeilijker te regelen dan de vaststelling zelf. Ik vrees dat we er heel weinig gaan aan doen en nog 50 jaar de kat uit de boom gaan kijken …..

Er zijn er nog altijd die het verschil tussen weer op korte termijn, en klimaat op lange termijn, niet kennen. De temperatuur is wereldwijd, de laatste 10 jaar, véél hoger dan de 150 jaar ervoor.
Opwarming van de aarde gaat over de globale temperatuur en niet letterlijk “ het wordt(hier lokaal) warmer ” wat wel ” lokaal merkbaar” wordt , is een groeiende hogere frekwentie van schommelingen tussen uitersten / extremen

Het klimaat is bijzonder complex . Men begint meer en meer inzicht te krijgen in wat er aan het gebeuren is en de gevolgen die dat heeft.

Strenge winters op komst door opwarming van de aarde ?

JC
27/10/14 – 15u42 Bron: The Guardian

Smeltend ijs in de Noordelijke IJszee. © thinkstock.

De opwarming van de Aarde heeft het risico op strenge winters in Europa en het noorden van Azië verdubbeld. Dat blijkt uit Japans onderzoek. Deze ogenschijnlijke tegenstrijdigheid is het gevolg van de smeltende poolkap, waardoor meer ijzige wind en sneeuw zuidwaarts worden gestuurd.

Door het smeltende ijs is de oceaan donkerder en absorbeert hij meer warmte. Door de wijzigende luchtpatronen wordt ijzige wind zuidwaarts gestuurd

De studie van de universiteit van Tokio omvat het meest gedetailleerde computermodel ooit en werd gepubliceerd in het vakblad Nature Geoscience. Ze toont aan dat de recente strenge winters niet simpelweg veroorzaakt worden door natuurlijke variaties in het weer, maar door de opwarming van de aarde.

Het smeltende ijs in de Noordelijke IJszee heeft tot gevolg dat de open oceaan donkerder is en meer warmte absorbeert. Dat verwarmt de lucht en verzwakt de wind. Schommelingen in de straalstroom sturen de vrieslucht zuidwaarts.

Opwarming gaat verder

Dit ogenschijnlijk tegenstrijdige effect van de opwarming van de aarde doet velen denken dat de opwarming gestopt is.

Maar niets is minder waar, zeggen onderzoekers. Hoewel de gemiddelde temperatuur van het aardoppervlak trager stijgt sinds 2000, is de Noordelijke IJszee gedurende die periode snel blijven opwarmen.

Het nieuwe computermodel toont dat het risico op ijzige winters ook de komende decennia nog zal aanhouden.

Verwacht wordt dat de Noordelijke IJszee tegen de jaren 2030 ijsvrij zal zijn aan het einde van de zomer, wat het veranderende windpatroon stopt terwijl de gemiddelde temperaturen blijven stijgen.

Extreme omstandigheden

De klimaatverandering verhoogt ook de kans op natte zomers, dodelijke hittegolven en overstromingen

Klimaatwetenschappers waarschuwen al vele jaren dat de klimaatverandering niet enkel leidt tot een langzame, geleidelijke stijging van de temperatuur. Het klimaatsysteem wordt meer energetisch, wat meer frequente extreme omstandigheiden veroorzaakt.

De ontdekking dat de kans op strenge winters al verdubbeld is, toont aan dat de opwarming van de Aarde geen bezorgdheid voor de toekomst is. De smeltende poolkap veroorzaakte recent ook al natte zomers in Europa en het Verenigd Koninkrijk. Daarnaast werd aangetoond dat de klimaatverandering het risico op dodelijke hittegolven in Europa en Australië vergroot, en dat overstromingen al tweemaal meer waarschijnlijk zijn dan in 2000.

http://syndication.vmma.be/syndication?vID=4201fe589aa996b34741af7a86f5e09f&sID=HLN&autoplay=false

Interview donderdag 6 november 2014 –Kennislink

VERLEDEN EN TOEKOMST

Wat vertelt het klimaat uit het verleden ons over de toekomst?

De temperatuur op aarde stijgt, en dat is niet voor het eerst. In hoeverre kunnen warme perioden uit het geologische verleden ons laten zien wat ons in de toekomst te wachten staat? Een vraaggesprek met Pepijn Bakker en Michael Blaschek, klimaatwetenschappers van de Vrije Universiteit Amsterdam, die beiden afgelopen dinsdag op dit onderwerp promoveerden.

door Marlies ter Voorde

419px-sermersuaq_in_isunngua_highland_in_summer_2010_(8)

Sermersuaq Groenland IJskap, zomer 2010 Chmee2/Valtameri, via Wikimedia Commons

‘The past is the key to the future’. Het citaat uit 1830 is van de Britse geoloog Charles Lyell, het concept van zijn beroemde Schotse collega James Hutton, en alle aardwetenschappers van tegenwoordig worden er mee grootgebracht.

Klopt, zeggen klimaatwetenschappers Pepijn Bakker en Michael Blaschek van de Vrije Universiteit Amsterdam, maar dan moet je wél goed opletten dat het verleden dat je bestudeert genoeg overeenkomsten heeft met de toekomst om een zinvolle vergelijking mogelijk te maken. Beide heren promoveerden dinsdag aan de Vrije Universiteit Amsterdam, beiden bestudeerden ze een warme periode uit het geologische verleden om te kijken in hoeverre de gebeurtenissen van destijds iets ons vertellen over het klimaat dat ons te wachten staat. Kennislink sprak met hen.

Waarom terug naar het verleden? We hebben toch computermodellen waarmee we in de toekomst kunnen kijken?
“Ja, maar om die modellen te kunnen vertrouwen moeten we wel bewijzen dat ze zinvolle voorspellingen doen. Als we de gegevens uit het verleden in het model stoppen, en dat levert een klimaat op dat toen niet heerste, is er weinig reden om te denken dat de toekomstvoorspellingen wel kloppen. In het algemeen gaat dat best goed trouwens, maar er zijn een paar lastige processen die niet eenduidig door modellen gesimuleerd worden. Belangrijke voorbeelden daarvan zijn de invloed op het klimaat van de circulatie van het oceaanwater, de dynamiek van het zeeijs, en het smelten van het landijs. Wat het ingewikkeld maakt is dat die processen niet alleen het klimaat maar ook elkaar beïnvloeden.”

Naar welke perioden hebben jullie gekeken?
“Pepijn naar het Eemien, van 130.000 tot 116.000 jaar geleden, Michael naar de warmste periode uit het Holoceen, van 9000 tot 5000 jaar geleden. Het Holoceen is het interglaciaal (een relatief warme periode tussen twee ijstijden in) waar we momenteel in zitten, het Eemien het laatste interglaciaal dat daaraan vooraf ging. We keken dus beiden naar een tijdperk waarin de aarde opwarmde. In het Eemien was het zelfs warmer dan nu, die periode wordt om die reden vaak als voorbeeld gebruikt voor wat er kan gebeuren als de aarde verder opwarmt. Wat wij onderzocht hebben is vooral welke invloed het smelten van de Groenlandse ijskap heeft gehad – en zal hebben.”

Het smelten van ijskappen – dan kom je toch ook in de scenario’s terecht met nieuwe ijstijden? Omdat de oceaancirculatie dan stil komt te liggen, en er dus geen warmte meer wordt aangevoerd?
“Als het om grote ijskappen gaat wel, ja, maar uit onze onderzoeken is gebleken dat het effect van het smelten van het ijs op Groenland op de oceaancirculatie maar zeer beperkt is. Het is niet zo heel veel ijs, namelijk. We hebben wel computersimulaties gedaan waarin we al het huidige ijs op Groenland in 500 jaar weg lieten smelten, dán stokt de oceaanstroming inderdaad, en krijg je een flinke afkoeling in Europa. Maar 500 jaar is wel extreem snel hoor. En als het een paar duizend jaar duurt, neemt de oceaancirculatie maar een beetje in kracht af, en koelt het dus ook maar een beetje af.”

Franz_josef_fjord__glacier-jerzystrzelecki

Franz Josef fjord met gletsjer, Groenland Jerzystrzelecki, via Wikimedia Commons

Het smelten van het ijs remt de opwarming dus enigszins af… dat is goed nieuws, toch?
“Nou, het is wel regionaal, hè? Als er minder warmte wordt aangevoerd dan stijgt de temperatuur op het noordelijk halfrond trager, maar op het zuidelijk halfrond juist extra snel. Dus voor Nederland is het misschien wel fijn, maar al met al schieten we er weinig mee op.”

Wat heeft het onderling vergelijken van die warme perioden jullie geleerd?
“Onder andere dat je ontzettend voorzichtig moet zijn met het doortrekken van conclusies van het verleden naar de toekomst. In de tijdvakken die wij bestudeerden warmde het op, maar dat had te maken met de stand van de aarde ten opzichte van de zon, en niet met broeikasgassen. De stand van de aarde zorgde destijds voor veel grotere seizoensinvloeden dan nu. Dus de temperatuur in de zomer was wel veel hoger, maar de winters waren ook kouder. Juist als je naar ijskappen kijkt heeft dat natuurlijk veel effect – die kappen groeiden in de winter toch deels weer aan. Uit onze modellen bleek dat dat ook weer heel andere effecten op de oceaancirculatie geeft.”

“Om opwarming onder invloed van broeikasgassen te bestuderen zouden we eigenlijk 55,8 miljoen jaar terug moeten reizen, naar het thermische maximum aan het begin van het Eoceen. Maar ja, voor ons onderzoek hebben we daar weinig aan, want toen lag er helemaal geen ijs op Groenland. Bovendien is het lastig te achterhalen wat er exact gebeurde, als het zo lang geleden is.”

Dat ging beter voor de tijdvakken die jullie bestudeerden?
“Elke stap in dit soort onderzoek gaat gepaard met grote onderzekerheden. De modellen moet je ’tunen’– er zitten parameters in waarvan de realistische waarden niet goed bekend zijn, en de modelresultaten blijken in elk geval voor het effect van het smelten erg afhankelijk van die tuning te zijn. Vervolgens moet je de resultaten vergelijken met gegevens, maar die zijn vaak ook niet heel eenduidig. Als je pollen vindt, betekent het dat er planten gegroeid hebben. Maar zegt dat iets over de temperatuur, of over andere milieufactoren? En hoe dateer je alles goed? Voor het Holoceen lukt dat aardig, dan kan je koolstofdateringen gebruiken. Voor het Eemien wordt het een stuk onnauwkeuriger. Als je oorzaak-gevolg relaties wil vinden, is het handig als je op zijn minst de volgorde van de gebeurtenissen kan vaststellen, maar zelfs dat lukt vaak niet.”

Hm. Dat lijkt me koren op de molen van de klimaatsceptici..?
“Als die onze proefschriften willen gebruiken om te onderbouwen dat er heel veel onzekerheden in klimaatmodelleringen zitten, dan is dat prima. Maar we weten behoorlijk goed in welke factoren de onzekerheden zitten – zoals het effect van het zeeijs, en die onzekerheid zit vooral in de regionale effecten. Wie wil ontkennen dat de aarde wereldwijd opwarmt heeft niks aan ons werk. Dat wijzen de modellen namelijk wél eenduidig uit.”

Bronnen:

P. Bakker, Modelling the climate of the Last Interglacial: The evolution of the Last Interglacial climate and its sensitivity to melting of the Greenland Ice Sheet, an investigation through model inter-comparison and model-data comparison,Proefschrift Vrije Universiteit Amsterdam, 319 blz.

M. Blaschek, Holocene climate variability in the Nordic Seas: numerical model simulations compared with proxy-based reconstructions, Proefschrift Vrije Universiteit Amsterdam, 265 blz.

Lees verder

Concentratie kooldioxide groeit sneller dan ooit

Zeestraten spelen cruciale rol bij klimaatverandering

Klimaatrapport IPCC: CO₂ wegvangen uit de lucht

Smeltwater valt ijsplaten rond Antarctica aan

Oceanen opgewarmd

Geowetenschappen, Klimaatwetenschappen

Wetenschap

Ingedeeld onder Millieu GAIA Tagged with Geologie, inhoudstabel evodisku WP

Vogeltrek en soortvorming

oktober 20, 2014 4 reacties

°

Leidt migratie tot nieuwe vogelsoorten?

Jente Ottenburghs op 20 oktober 2014

vogel
Matt Reinbold (via Wikimedia Commons).

Sommige vogelpopulaties houden er diverse migratieroutes op na. Maar wat gebeurt er als deze vogels met elkaar kruisen? En kunnen deze populaties uitgroeien tot aparte soorten? Gedragsbioloog Jente Ottenburghs zocht het uit.

Stel je de volgende fictieve situatie voor. In een klein dorpje wonen de families Jansen en Peters. Elk jaar trekt de familie Jansen naar het zuiden van Frankrijk voor een welverdiende vakantie, terwijl de familie Peters naar een bungalow in het oosten van Duitsland reist. Wat zou er nu gebeuren als de oudste dochter van de familie Jansen trouwt met één van de zonen uit de familie Peters? Vertrekken de kinderen van dit gezin dan elk jaar met verlof naar een tussenliggende locatie in het zuidoosten, zoals Oostenrijk of Kroatië? Deze situatie klinkt misschien absurd, maar dit is precies wat er gebeurt bij enkele vogelsoorten.

Zwartkoppen
In 1991, bestudeerde Andreas Helbig (toen aan het Max Planck Instituut) het migratiegedrag van Europese zwartkoppen (Sylvia atricapilla) in zijn lab. Deze vogels trekken ’s nachts vanuit Centraal Europa naar het zuiden. Maar afhankelijk van hun genetische achtergrond kiezen de vogels tussen twee mogelijke migratieroutes, via het zuidoosten of het zuidwesten. Dit fenomeen wordt een ‘migratiebreuk’ genoemd. Helbig kruiste vogels die er elk een andere migratieroute op nalieten en ontdekte dat de resulterende hybriden een tussenliggende migratierichting aannamen, recht naar het zuiden gericht.

Dwerglijster
Recent gingen Kira Delmore en Darren Irwin van de University of British Colombia nog een stapje verder. Zij bekeken de migratieroutes van de dwerglijster (Catharus ustulatus), een onopvallende vogelsoort uit Noord-Amerika, in het wild (met behulp van GPS-technologie). Deze kleine lijster kent twee ondersoorten met een verschillende migratieroute. De rossige ondersoort (C. u. ustulatus) vliegt vanuit de kustgebieden via het zuidwesten naar Mexico. De olijfkleurige ondersoort (C. u. swainsoni) daarentegen vertrekt vanuit het binnenland in zuidoostelijke richting met bestemming Argentinië. Genetisch onderzoek toonde reeds aan dat deze twee ondersoorten regelmatig kruisen. Zouden deze hybriden ook een tussenliggende strategie vertonen? Het antwoord is ja. Heel wat hybriden volgden een migratieroute die intermediair was vergeleken met hun ouders (pal naar het zuiden dus). Maar enkele individuen vlogen via het zuidwesten naar hun overwinteringsgebieden en keerden later terug via het zuidoosten. Andere hybride individuen deden het dan weer net omgekeerd. Deze vogels combineerden dus de migratieroutes van beide ouders. Een onverwacht resultaat. De genetische puzzel achter dit gedrag is voorlopig nog niet opgelost.

Kirsten Ruegg (Stanford University) keek met enkele collega’s op een heel andere manier naar deze situatie. Zij vroeg zich af of deze twee ondersoorten kunnen uitgroeien tot twee aparte soorten als gevolg van hun uiteenlopende migratiestrategieën. Hiervoor werd het volledige genoom van enkele vogels in kaart gebracht. Vervolgens onderzocht men of genen, die gelinkt worden aan migratie, significant verschillend waren tussen de twee ondersoorten. Dit bleek onomstotelijk het geval te zijn. Hierna testte Ruegg een recent theoretisch model van Patrick Nosil (University of Boulder) en Jeffrey Feder (University of Notre Dame) waarin zij voorspellen dat genen die belangrijk zijn in soortvorming samen clusteren en ‘eilanden’ vormen in het genoom (zogenaamde eilanden van divergentie). Gedurende het proces van soortvorming worden deze eilanden steeds groter totdat uiteindelijk de twee genomen radicaal verschillend zijn en we kunnen spreken van twee aparte soorten. In de situatie van de dwerglijster verwachtte Ruegg migratiegenen te vinden in diverse eilanden verspreid over het genoom. Op 15 van de 23 chromosomen vond men inderdaad deze eilanden. Maar in tegenstelling tot de verwachtingen, dreven de migratiegenen vooral in de uitgestrekte genoomoceaan rondom de eilanden. Desondanks lijkt migratie een belangrijke route te zijn op de weg naar nieuwe soorten.

Jente Ottenburghs (1988) heeft sinds zijn Master Evolutie en Gedragsbiologie aan de Universiteit van Antwerpen een brede interesse voor evolutionaire biologie. Sinds mei 2012 werkt hij als PhD-student bij de Resource Ecology Group aan de Universiteit van Wageningen. Meer informatie over zijn onderzoek vind je hier. En neem ook eens een kijkje opzijn blog waarop – hoe kan het ook anders – de evolutie eveneens centraal staat.

Bronmateriaal:

Delmore, K.E. & Irwin, D.E. (2014) Hybrid songbirds employ intermediate routes in a migratory divide. Ecology Letters, 17:1211-1218.
Helbig, A.J. (1991) SE- and SW-migrating Blackcap (Sylvia atricapilla) populations in Central Europe: Orientation of birds in the contact zone. Journal of Evolutionary Biology, 4:657-670.
Nosil, P. & Feder, J.L. (2012) Genomic divergence during speciation: causes and consequences. Philosophical Transactions of the Royal Society B, 1587:332-342.

°
Ruegg, K. et al. (2014) A role for migration-linked genes and genomic islands of divergence of a songbird. Molecular Ecology, 23:4757-4769.

http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/mec.12842/abstract

Range map and associated migratory pathways of coastal (black) and inland (grey) forms of the Swainson’s thrush. Light grey indicates regions of potential hybridization, and the stars indicate regions where samples were collected for genetic analysis (n = 5 for each population). Swainson’s thrush image was provided courtesy of the Mitch Waite Group.

http://www.readcube.com/articles/10.1111%2Fmec.12842?r3_referer=wol&show_checkout=1

Incipient Speciation in European Blackcaps

http://rspb.royalsocietypublishing.org/content/281/1784/20140473.short

http://www.scientias.nl/?s=migratie+vogels

trekkende vogels <— doc

Dieren met in hun naam het woord trekker

Tekkende vissen

Zalm:

Bron van navigatie voor massale trek (bij forellen en zlmachtigen )ontdekt?

Eindelijk hebben wetenschappers dan de bron van de massale trek van deze dieren ontdekt. Althans dat toont een publicatie in het tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences aan.

In de neus van de regenboogforel werden een soort van kompasnaaldjes ontdekt die er voor zouden zorgen dat diersoorten over grote afstanden hun weg herkennen. Met andere woorden, de Tom Tom van de forel?

Cellen uit de neusholten van de regenboogforel werden daartoe in een draaiend magnetisch veld geplaatst en toen bleek dat kleine kristallen van magnetiet (met veel ijzer, dat ook in kompassen wordt gebruikt) in deze cellen synchroon draaiden met de bewegingen van het opgewekte magnetische veld.

De kracht van de magnetische reactie van deze kristallen en hun stevige bevestiging aan de celmembranen toonden een beeld van heen en weer bewegende zeilen overeenkomstig de zwak magnetische velden van de aarde. De cellen waarin deze zeilen zich bevinden geven hun bewegingen dan door aan de hersenen. De vis bepaalt aan de hand hiervan dan zijn richting tijdens de trek. De reden waarom dit nu pas ontdekt wordt is het feit dat slechts 1 van de 10.000 cellen in de neus over deze kristallen beschikt. Deze ‘kristalcellen’ reageren honderd keer sterker op magnetisme dan tot nu toe werd aangenomen.

“Belangrijk is dat we voor de eerste keer hebben aangetoond dat de interne kompasnaald een sterke band heeft met de plasmamembraan (of buitenste membraan) van de cel, wat noodzakelijk is om een ommiddellijk bijsturend sensorisch proces te ondersteunen”, aldus onderzoeker Michael Winklhofer van de Universiteit van Műnchen. De jacht op andere mineralen in bepaalde cellen is nu geopend.

http://www.biomassaliteit.nl/nieuws.htm

De forel heeft een heus kompas in zijn neus

Bronmateriaal:

“Magnetic characterization of isolated candidate vertebrate magnetoreceptor cells” – PNAS.org

http://www.npowetenschap.nl/nieuws/artikelen/2012/juli/Een-neus-voor-richting.html

http://www.hln.be/hln/nl/2661/Dieren/article/detail/1467441/2012/07/10/Regenboogforel-heeft-kompas-in-neus.dhtml

Paling :

Afbeeldingen van trekgedrag vissen <—

http://nl.wikipedia.org/wiki/Trekvis

tonijnen <—

http://en.wikipedia.org/wiki/Fish_migration

Over grote afstanden trekkende zeediersoorten

1. Langvintonijn:	Thunnus alalunga.
2. Tonijn:	Thunnus thynnus.
3. Grootoogtonijn:	Thunnus obesus.
4. Skipjacktonijn:	Katsuwonus pelamis.
5. Geelvintonijn:	Thunnus albacares.
6. Zwartvintonijn:	Thunnus atlanticus.
7. Kleine tonijn:	Euthynnus alletteratus; Euthynnus affinis.
8. Pacifische tonijn:	Thunnus maccoyii.
9. Fregatmakreel:	Auxis thazard; Auxis rochei.
10. Pomfrets:	familie Bramidae.
11. Marlijnen:	Tetrapturus angustirostris; Tetrapturus belone; Tetrapturus pfluegeri; Tetrapturus albidus; Tetrapturus audax; Tetrapturus georgei; Makaira mazara; Makaira indica; Makaira nigricans.
12. Zeilvis:	Istiophorus platypterus; Istiophorus albicans.
13. Zwaardvis:	Xiphias gladius.
14. Sauries:	Scomberesox saurus; Cololabis saira; Cololabis adocetus; Scomberesox saurus scombroides.
15. Dolfijnvis:	Coryphaena hippurus; Coryphaena equiselis.
16. Oceanische haaien:	Hexanchus griseus; Cetorhinus maximus; familie Alopiidae; Rhincodon typus; familie Carcharhinidae; familie Sphyrnidae; familie Isuridae.
17. Walvisachtigen:	familie Physeteridae; familie Balaenopteridae; familie Balaenidae; familie Eschrichtiidae; familie Monodontidae; familie Ziphiidae; familie Delphinidae.

Andere trekkende dieren ;

Monarch vlinder

°
°
…….

Afbeeldingen van vogeltrek

http://nl.wikipedia.org/wiki/Vogeltrek

http://en.wikipedia.org/wiki/Bird_migration

http://en.wikipedia.org/wiki/Lepidoptera_migration

http://nl.wikipedia.org/wiki/Trekvlinder

Caribische (rif) langoesten <—-

Trekkende zoogdieren

VLEERMUIZEN

http://www.zoogdiervereniging.nl/node/359

SERENGETI TREK

Afbeeldingen van gnoes grote trek <—

trekkende gnoes

http://nl.wikipedia.org/wiki/Blauwe_gnoe

http://nl.wikipedia.org/wiki/Migratie_(dieren)

—ZEESCHILDPADDEN

Lederschildpad

— WALVISSEN

Grijze walvis

Ingedeeld onder evodisku T, evolutie, evolution, vogels, zoogdieren Tagged with EVOLUTIE, evolution, inhoudstabel evodisku WP, migratie

GROEPSELECTIE

oktober 14, 2014 1 reactie

← INHOUD GLOS E // EVOLUTIE

Groepsselectie onder spinnen met een persoonlijkheid

Jente Ottenburghs op 13 oktober 2014

Evolutiebiologen zijn nog steeds sceptisch over het al dan niet voorkomen van groepsselectie. Maar daar komt wellicht verandering in: experimenteel onderzoek toont nu mogelijk groepsselectie aan onder sociale spinnen.

Op 1 juli 1858 werden tijdens een samenkomst van de Linnean Society in Londen twee wetenschappelijke papers gecombineerd in een presentatie, getiteld On the tendency of Species to form Varieties; and on the Perpetuation of Varieties and Species by Natural Selection. De auteurs van de twee papers luisterden naar de namen Charles Darwin en Alfred Russel Wallace. Het is de eerste vermelding van natuurlijke selectie. Een jaar later, in 1859, publiceerde Darwin On the Origin of Species en introduceerde zo het concept bij het brede publiek.

Meer dan 150 jaar later wordt er nog steeds onderzoek gedaan naar de werking van natuurlijke selectie.

En één van de grote vragen is op welk niveau natuurlijke selectie inwerkt:

het gen, het individu of de groep?

Groepselectie
Vero Copner Wynne-Edwards deed beroep op groepsselectie om specifieke aanpassingen en gedragingen te verklaren.

Bij sommige vogelsoorten helpen jonge individuen met het grootbrengen van de volgende generatie in plaats van zelf voort te planten. Dit coöperatief broedgedrag kon volgens Wynne-Edwards verklaard worden door middel van groepsselectie.

De jonge individuen offeren hun eigen potentieel tot voortplanting op ten voordele van de groep. Maar in 1966 weerlegde George C. Williams het idee van groepselectie in zijn boek Adaptation and Natural Selection.

Hij argumenteerde dat de meeste aanpassingen verklaard kunnen worden vanuit het oogpunt van het gen.

Dit idee werd later gepopulariseerd door Richard Dawkins (zie The Selfish Gene).

Sindsdien heeft het concept van groepsselectie een negatieve bijklank.

Vele evolutiebiologen fronsen nog steeds de wenkbrauwen wanneer groepsselectie wordt aangewend om een bepaald kenmerk of gedrag te verklaren.

Spinnen
Maar Jonathan Pruitt (University of Pittsburgh) en Charles Goodnight (University of Vermont) komen nu met een studie die mogelijk groepsselectie in het wild aantoont.

Zij vergeleken het succes van kolonies van de sociale spin Anelosimus studiosus.

Afbeeldingen van Anelosimus studiosus <—klik

Anelosimus studiosus is een spinnensoort in de taxonomische indeling van de kogelspinnen. Het dier behoort tot het geslacht Anelosimus.Wikipedia

Deze spinnen vertonen twee ‘persoonlijkheden’, een rustig en een agressief type.

De verhouding tussen deze persoonlijkheden in een kolonie bepaalt het succes van de groep.

In een ingenieus experiment werden artificiële kolonies samengesteld en geïntroduceerd in diverse omgevingen. Vervolgens volgden de onderzoekers het succes van de kolonies over twee generaties. Het bleek dat hoe meer een artificiële kolonie leek op een natuurlijke kolonie uit een bepaald gebied,(1) hoe succesvoller deze kolonie was.

Men observeerde ook dat in bepaalde groepen de persoonlijkheidsverhouding van de artificiële kolonies over de tijd verschoof naar de natuurlijke situatie.

De groepen pasten zich dus aan aan de lokale omstandigheden. Deze aanpassing was weliswaar afhankelijk van de herkomst van de groepsleden. Kolonies die bestonden uit lokale spinnen benaderden steeds de natuurlijke situatie, terwijl kolonies met uitheemse individuen een persoonlijkheidsverhouding vertoonden die sterk leek op die in hun gebied van herkomst.

Een mooi voorbeeld van lokale adaptatie. Waarom sommige verhoudingen van persoonlijkheden het beter doen in bepaalde omgevingen dan andere is nog niet duidelijk.

Desalniettemin is dit misschien het eerste experimentele bewijs voor groepsselectie in het wild.

Spannend spinnenonderzoek dus.

Bronmateriaal:
Lewontin, C. (1970) The Units of Selection. Annual Review of Ecology and Systematics, 1: 1-18.
Pruitt, J.N. & Goodnight, C.J. (2014) Site-specific group selection drives locally adapted group compositions. Nature. Advanced Online Publication, 10.1038/nature13811.
Williams, G.C. (1966) Adaptation and Natural Selection. Princeton University Press.
Wynne-Edwards, V.C. (1962) Animal Dispersion in Relation to Social Behaviour. Edinburgh: Oliver & Boyd
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Judy Gallagher.

LINKS

http://www.nature.com/nature/journal/vaop/ncurrent/abs/nature13811.html

http://www.simonsfoundation.org/quanta/20141002-in-social-spiders-evidence-that-groups-evolve/

Social spiders work together to capture a grasshopper.

Social spiders work together to capture a grasshopper.

Female Anelosimus studiosus spiders can have either aggressive or docile personalities.

Female Anelosimus studiosus spiders can have either aggressive or docile personalities.

http://www.wired.com/2014/10/social-spider-group-evolution/

http://guardianlv.com/2014/10/group-selection-in-social-spiders/

https://www.google.be/webhp?sourceid=chrome-instant&rlz=1C1LDJZ_enBE499BE499&ion=1&espv=2&ie=UTF-8#q=Anelosimus+studiosus+group+selection&tbm=nws

http://www.biology.pitt.edu/person/jonathan-pruitt

(Jente Ottenburghs (1988) heeft sinds zijn Master Evolutie en Gedragsbiologie aan de Universiteit van Antwerpen een brede interesse voor evolutionaire biologie. Sinds mei 2012 werkt hij als PhD-student bij de Resource Ecology Group aan de Universiteit van Wageningen. Meer informatie over zijn onderzoek vindt u hier. En neem ook eens een kijkje op zijn blog waarop – hoe kan het ook anders – de evolutie eveneens centraal staat.)

Aziatische genen in Europese varkensTijdens de industriële revolutie werden Aziatische varkens naar Europa gehaald om de lokale rassen te verbeteren. Onderzoek toont…

Broederliefde zorgt voor meer nakomelingenCompetitie tussen mannetjes heeft vaak kwalijke gevolgen voor vrouwtjes. Maar blijkbaar veranderen verwante fruitvliegen hun gedrag, broers zijn…

Reacties :

dergelijke “evolutionarily stable strategy” situaties werden eerder al door Hamilton en Dawkins beschreven – geheel binnen het kader van klassieke natuurlijke selectie

(Jente)

In het originele artikel wordt geen poging gedaan om deze situatie in een ESS te beschrijven.
Ik denk dat hun definitie voor groepselectie ertoe leidt dat ze het kunnen aantonen:

“Group selection may be defined as selection caused by the differential exctinction or proliferation of groups”

De auteurs zijn weliswaar voorzichtig met hun uitspraken. Ze suggereren groepselectie (ik gebruik in de tekst ook “misschien” en “mogelijk”).

(1) Welk ‘bepaald’ gebied?

Ingedeeld onder evolutie, evolution Tagged with arachnology, BIOLOGIE, EVOLUTIE, evolution, inhoudstabel evodisku WP

Het denken dat zichzelf (niet) kent

oktober 13, 2014 7 reacties

EVODISKU WP

← BREIN EN EVO ; klik

DICK SWAAB.docx (535.6 KB) <– klik

VRIJE WIL <—

taking aim at free will.pdf (768.8 KB) <– pdf

°

Marleen’s site : OP ZOEK NAAR DE KLEPEL

Neurowetenschappen, <— klik (

°

OVERIGE LINKS

(Evodisku 2 / bloggen be )

[DOC]hersenwetenschap & LINKS.docx – Bloggen.be

……..Searle is een filosoof die voortdurend met beide benen op de grond wil blijven staan, een houding die wel … (9.3.2) Over de definitie van bewustzijn en vrije wil…..

Op zoek naar de klepel

Gastbijdrage van Leonardo da Gioiella

Leonardo musiceert

Wij hebben geest zoals wij honden houden,
een hond om de gedachten te bepalen,
een net van wegen dat wij voor de wereld houden,
dorps wegennet om ze te laten dwalen.
Chr. J. van Geel

Het denken dat zichzelf (niet) kent

Het lopen deelt ons niets mee over het lopen, niet als onze benen lopen, ook niet als onze benen over de rand van de stoel hangen, en niets anders te doen hebben. Het lopen heeft zichzelf ook niet in allerlei subfuncties opgedeeld, noch hoor ik het vragen of het uit zichzelf loopt of dat het wordt opgewonden.

Hoe heel anders is dat met het denken. Ons brein zorgt voor het denken, maar vertelt ons ook dat het daarover nadenkt.
Vermenging van functies … of misschien zelfs belangenverstrengeling?
Bovendien, bij dat nadenken vraagt het brein zich af of het wel kan nadenken, al…

View original post 2.870 woorden meer

Ingedeeld onder Brein en evo Tagged with FILOSOFIE, inhoudstabel evodisku WP

Extended Evolutionary Synthesis (EES)

oktober 10, 2014 6 reacties

← INHOUD GLOS E ( evolutie & evolutie theorie )

http://rationalwiki.org/wiki/Extended_evolutionary_synthesis

Gert Korthof describes the ‘Extended Evolutionary Synthesis’ as:

”Neo-Darwinism plus molecular genetics (Watson & Crick, 1953). That is about 50 years ago. Furthermore, there are or probably will be included: developmental biology (evo-devo), genomics, epigenetics, ecology, symbiosis, life history, hybridization, horizontal gene transfer, systems biology, Earth System Science (including Niche Construction and Gaia), origin of life, astrobiology, sociobiology (incl. evolutionary psychology), evolution of the brain and mind (consciousness).

http://wasdarwinwrong.com/

(Zie verder ook onderaan )

Review: Massimo Pigliucci, Gerd B. M¨ller Evolution, The Extended Synthesis

http://www.scienceforums.net/topic/70332-evolutionary-mechanisms/

°
Extended Evolutionary Synthesis (EES)

evolutietheorie onder vuur?

( * “voor de zoveelste maal ?” )

Geschreven door Jente Ottenburghs op 10 oktober 2014

Darwin en Wallace

Een groep evolutiebiologen stelt dat de evolutietheorie uitgebreid moet worden met vier concepten (embryonale ontwikkeling, plasticiteit, niche constructie en niet-genetische overerving). Aanhangers van het huidige evolutiemodel reageren gevat.

Sinds de Moderne Synthese ( MES )in de jaren 30, waarin natuurlijke selectie, genetica, paleontologie en taxonomie verenigd werden, ligt de focus van evolutionair onderzoek op genen.

aula / T. Dobzhansky

…..Was een invloedrijk populair-wetenshappelijk boek van een van de vaders van de uitgekristaliseerde Moderne synthesis midden vijftiger jaren vorige eeuw ….

(klik op de afbeeldingen voor vergrotingen )

T. Dobzhansky
Enkele citaten uit het voorwoord

Een groep evolutiebiologen stelt nu dat deze synthese uitgebreid moet worden met nieuwe concepten. Deze nieuwe synthese, Extended Evolutionary Synthesis (EES) gedoopt, betoogt dat evolutie meer is dan enkel genen. In het vaktijdschrift Nature werden beide kampen tegenover elkaar gezet.

Vier concepten
Volgens de aanhangers van de nieuwe synthese ontbreken er vier concepten in de standaard evolutionaire theorie, namelijk embryonale ontwikkeling, plasticiteit, niche constructie en niet-genetische overerving.

Deze concepten zijn weliswaar het onderwerp van talloze studies, ze worden echter gezien als uitkomsten van andere, meer fundamentele evolutionaire processen.

De EES-verdedigers stellen dat deze vier concepten ook een belangrijke rol spelen als drijvende krachten in de evolutie.

Plasticiteit (uiting van verschillende kenmerken afhankelijk van de omgeving) en bepaalde trends in de embryonale ontwikkeling kunnen bijvoorbeeld de eerste stap zijn in de oorsprong van nieuwe kenmerken.
Niche constructie (de invloed van organismen op hun omgeving, zoals een beverdam) kan ervoor zorgen dat organismen zelf hun selectiedruk sturen.
Tenslotte, niet-genetische processen, zoals epigenetica, kunnen het evolutionaire proces sterk beïnvloeden.

Het antwoord
In het andere kamp reageert men dat de vier voorgestelde concepten reeds onderdeel uitmaken van diverse onderzoeksprogramma’s. Maar de basis van evolutiebiologie blijft nog steeds het gen.

–Het is zeker waar dat niet-genetische processen soms een rol spelen in de evolutie van bepaalde organismen, en plasticiteit in genexpressie is meermaals aangetoond.

Maar om embryonale ontwikkeling of plasticiteit een fundamentele rol toe te bedelen, daarvoor is er voorlopig nog geen overtuigend bewijs.

Mijn visie
Als evolutiebioloog, wil ik ook graag mijn eigen visie op dit debat met de lezers delen. Ik neig ernaar me aan te sluiten bij het kamp dat de standaard evolutionaire theorie verdedigt.

De vier concepten waarvan geopperd wordt dat zij ook een fundamentele rol spelen, zijn zeker de moeite waard om te bestuderen. Maar uiteindelijk kan alles teruggebracht worden op de genen.

Bijvoorbeeld,

—-plasticiteit is een gevolg van de expressie van verschillende genen, maar deze patronen in genexpressie worden weer gereguleerd door de andere genen.

—-Het komt mij voor dat het EES-kamp niet zo zeer het huidige evolutiemodel aanvalt, maar eerder genetisch determinisme: de idee dat alles voorgeprogrammeerd is in het genoom en dat er bij gevolg geen vrije wil bestaat.(1)(2)

(Jente Ottenburghs (1988) heeft sinds zijn Master Evolutie en Gedragsbiologie aan de Universiteit van Antwerpen (= Nelissen ) een brede interesse voor evolutionaire biologie. Sinds mei 2012 werkt hij als PhD-student bij de Resource Ecology Group aan de Universiteit van Wageningen. Meer informatie over zijn onderzoek vindt u hier. En neem ook eens een kijkje op zijn blog waarop – hoe kan het ook anders – de evolutie eveneens centraal staat.)

___________________________________________________________________________________________

REACTIES en zijspoortjes :

comments op

Huidige evolutietheorie onder vuur?

” …..Ik zie niet wat voor nieuws er aan de evolutie theorieën word toegevoegd door de EES’ers. Allemaal gewoon al lang bekend en perfect passend in de evolutie wetenschappen ….”

–> Maar , dat de aangetoonde feitelijke bevindingen en ontdekkingen ook kunnen worden verklaard (en ingepast) in de MES betekent nog niet dat ze de definitief zijn verklaard …….

°
Het is altijd zeer moeilijk te bepalen welke factoren de belangrijkste zijn of primair zijn in een proces als de evolutie. Meestal berusten deze beoordelingen op gewoontes en disciplines van de wetenschappers.

In de natuur is het proces echter een geheel en zijn alle factoren onmisbaar.

°
Verder valt op dat Darwin deze zg nieuwe factoren ook al kende en toepastte wel op andere wijze als hier bedoeld is, maar toch.

EES zou natuurlijk goed gebruikt kunnen worden als springplank voor de ID-oten. …..Maar dat is niet de reden dat EES kan worden veroordeeld . Dat k an ook gewoon odat EES een overbodige stellingname is.

°PANSPERMIA ?

1.- Tijd om Panspermia in de evolutietheorie op te nemen ?

2.- Bewijzen voor panspermie + bewijzen voor de bouwstenen van leven elders in het universum = bewijs dat leven niet op Aarde of alleen maar op Aarde is ontstaan ….

Bewijs van buitenaards leven in meteorieten gevonden?

http://www.scientias.nl/bewijs…

Diamonds may have been life’s best friend on primordial Earth

http://phys.org/news136473549….

Life Forms Ejected on Asteroid Impact Could Survive to Reseed Earth According to a Study Published in Astrobiology

http://www.spaceref.com/news/v…

Key To Life Before Its Origin On Earth May Have Been Discovered

http://www.sciencedaily.com/re…

Mysterious Compound Seen as Key to Ocean Life

http://www.livescience.com/228…

Can meteorites carry primitive life from one planet to another?

http://phys.org/news105804274….

COSMIC ANCESTRY

Life comes from space because life comes from life

http://www.panspermia.org/

The Science of the Astrophysics & Astrochemistry Laboratory

http://www.astrochem.org/sci.p…

Life As We Know It Nearly Created in Lab

http://www.livescience.com/321…

Panspermia and the Origin of Life on Earth

http://www.panspermia-theory.c…

Did Earth Life Come from Space? Tough Algae Suggests Panspermia Possibility

http://www.space.com/22880-lif…

Extremophile

http://en.wikipedia.org/wiki/E…

Murchison meteorite

http://en.wikipedia.org/wiki/M…

Building Block for Life Found in Mars Meteorite

http://news.discovery.com/spac…

NASA Scientists Find Evidence of Water in Meteorite, Reviving Debate Over Life on Mars

http://www.jpl.nasa.gov/news/n…

Alien life found living in Earth’s atmosphere, claims scientist

http://www.telegraph.co.uk/sci…

Genetics Indicates Extraterrestrial Origins for Life:

This does not mean that life began over 10 billion years ago, but rather that the first gene was fashioned billions of years before the creation of Earth.

http://journalofcosmology.com/…

Sea plankton ‘found living outside International Space Station’

http://www.telegraph.co.uk/sci…

Building Blocks of Life Found in Galactic Cloud

http://news.discovery.com/spac…

(antwoord 1) ……de panspermie theorie valt buiten de fundamenten van de evolutietheorie

…….of leven nu op aarde of buitenaards is ontstaan breekt niets af van de evolutietheorie. Dit is hetzelfde nonargument als dat van fundamentalisten aangaande dat evolutietheorie

” het ontstaan van leven niet kan verklaren en derhalve fout is.”

–Het ontstaan van leven op aarde (of het nu panspermie of abiogenese is) staat los van de evolutietheorie.

–Abiogenese IS NIET = /= de evolutietheorie (correct genaamd de Modern Evolution Synthesis maar voor het plebs is het gemakkelijk om het over de evolutietheorie te hebben omdat ze dan het woordje theorie kunnen aanvallen (waarmee ze ook laten merken nog steeds niet te snappen wat een theorie of een hypothese is)).

– De evolutietheorie (= MES en zelfs uitbreidingen daarvan ) omvat niet de oorsprong van het leven op Aarde. Of dat leven nu van andere sterren komt, van Mars, van goden of elfjes, of op Aarde is ontstaan vanuit abiotische chemische processen, dat maakt voor evolutieleer niet uit.
–Trouwens waar is panspermisch leven dan onstaan ? ( uit het “oneindige “ , allicht ?–>(of) ” het is gewoon overal aanwezig in de kosmos /(of) het is een eigenschap van de kosmos en haar materieele manifestaties , die overal moet onstaan “ )

– Panspermia is waarschijnlijk een overbodige complicatie.
Ik wil best geloven dat een aantal van de chemicalien die op Aarde meehielpen leven te kickstarten in de circumstellaire ruimte zijn ontstaan – astronomische waarnemingen suggereren tenslotte dat een aantal protoplanetaire schijven rijk zijn aan complexe organische moleculen – Maar dat zegt nog niet dat *leven* elders MOET zijn ontstaan.

(antwoord 2)

DE”aangehaalde” BEWIJZEN voor panspermia ?

* ik zie maar één stuk bewijs in je lijst met links dat iets meer is dan speculatief, en dat is de link naar het artikel over

de leeftijd van bepaalde genen.

http://journalofcosmology.com/Life100.html

Dat is echter geen wetenschappelijk artikel, en als je serieus bent in je wens de panspermia-positie te verdedigen zul je toch met wetenschappelijke bevindingen moeten komen, niet met populaire artikelen.

“de bewijstukken dat panspermia MOGELIJK is stapelen zich in de loop der jaren op ….”

—> Mee eens … Maar bewijzen dat iets mogelijk is is niet hetzelfde als bewijzen dat het waarschijnlijker is dan de alternatieven

–> Evolutiekennis is (net als in alle (natuur)wetenschappen ) wat we (met grote en minder grote graden van zekerheid, afhankelijk van het niveau van detail) weten.

Om erachter te komen wat we nog niet weten moeten we teruguit redeneren vanuit wat we weten. Evolutie is het platform van waaruit we de oorsprong-van-leven proberen te achterhalen, niet andersom.
—> Panspermia zil vol graten … Er is om te beginnen te weinig dat ons zekerheid geeft dat ONS leven van ergens anders afstamt .
Maar tenslotte moet leven ergens beginnen en dat kan net zo goed HIER zijn.

Wat echter NIET verandert ( in die context ) is de evolutietheorie, ( en haar toepassing ) die blijft gelden ( = is wellicht universeel geldig , van zodra er sprake is van replicatoren ) of aards ” leven “nu van elders komt of niet…..

° Panspermie zegt ook niet dat het leven van elders MOET komen en zo onze planeet als het ware heeft bezaaid met leven.

Panspermie zegt voornamelijk dat :
–leven ook elders, andere planeten, andere planetenstelsels kan zijn ontstaan,
-dat dit leven ook kan overleven in gesteente afkomstig van die planeten met leven, en zo dus ook op onze planeet Aarde kan terecht zijn gekomen.
-Maar ook andersom : leven van onze Aarde kan ook terecht zijn gekomen op andere planeten, en mits gunstige omstandigheden daar ook gedijen en evolueren.

-Dit neemt uiteraard niet weg dat leven ook op Aarde ook is ontstaan, want mist gunstige omstandigheden kan en zal trouwens hier op Aarde ook wel leven zijn ontstaan, gedijen en evolueren.

Maar met het grote verschil, dat we uiteindelijk niet over de ene aardse boom des levens spreken, maar wel over meerdere” bomen des levens.”uit de kosmos (dat is ook het gene waar ik meestal op hamer)

-Na verloop van tijd-miljoenen jaren zijn al die bomen zo in en door elkaar gegroeid, dat het haast onmogelijk is om het Aardse leven (leven dat op Aarde is ontstaan) te onderscheiden van het buitenaards leven (leven dat van elders afkomstig anders dan onze Aarde)

En daarom, gezien het opstapelen van de bewijzen, mogelijkheden dat panspermie wel degelijk kan en heeft kunnen plaatsvinden hier op Aarde, daar serieus rekening mee moet gehouden worden wat betreft het leven hier op Aarde maar ook elders, ook de evolutie wat betreft van het aanwezige leven.

—> Er zijn bezwaren tegen de these dat er nu leven uit verschillende bronnen zou kunnen bestaan op Aarde.

Op DOMEIN niveau , ja misschien, maar zodra je specifieker dan domein gaat kijken: nee.

En zelfs op domeinniveau is de match op biochemisch en zelfs genetisch niveau zo groot dat je de conclusie van een enkele LUCA ( de overlevende stamvader van het aardse leven van een aantal concurende luca’s ? die zowel buitenaards als onafhankelijk kunnen zijn onstaan op aarde ) eigenlijk niet meer ontkomt.

–> Om daar tegenin te gaan moet je dus met wel heel bijzonder bewijs aan komen zetten.

(tsjok)

Uiteindelijk merken NU niets meer van (eventueel) ” nieuw onstaan allereerste leven “( of zelfs van elders primitief en alternatief ingevoerd leven op deze aarde ) omdat ze van zodra ze onstaan (of hier arriveren ) worden opgegeten door het reeds aanwezige leven dat afstamt van de succesrijkste ( prehistorische ) luca(s) die het(nog grotendeels )” onzichtbare” aanwezige ” wortelnetwerk ” van de aardse stamboom vormen …..

(Tenslotte )

– Het lijkt mij ook sterk dat leven onbeschermd interstellaire afstanden overleeft.
Daarbij komt nog eens dat een aantal van de hypotheses mbt het op Aarde ontstaan van leven bijzonder plausibel zijn.
-Op dit moment acht ik dus het lokaal ontstaan van leven – al dan niet met in circumstellair ontstane chemicalien – waarschijnlijker dan panspermia.

“Although computer models suggest that a captured meteoroid would typically take some tens of millions of years before collision with a neighboring solar system planet,[32]there are documented viable Earthly bacterial spores that are 40 million years old that are very resistant to radiation,[32][38] and others able to resume life after being dormant for 25 million years,[141] suggesting that lithopanspermia life-transfers are possible via meteorites exceeding 1m in size ”
http://en.wikipedia.org/wiki/Panspermia

Echter
Of de gegevens (uit bovenstaand citaat ) nu direct van toepassing is op de preservatie van leven over interstellaire afstanden of niet durf ik zo niet te zeggen, maar dat vergroot de kansen natuurlijk wel wat.

Soit.
Leven moet ergens zijn begonnen, en de meest spaarzame aanname ( parsimonie principe ) is nog steeds dat leven dat hier bestaat , hier is begonnen.

–De gehele panspermia – hypothese verschuift alleen maar “het onstaan van het leven (uit “dode” stof ) “vraagstuk …. maar daarmee is het niet opgelost …..

Wanneer (eventueel) echter buitenaards ” leven ” ( of populaties van replicatoren ) ontdekt wordt : moet men zich gaan afvragen of die replicatoren ook de wetmatigheden van evolutionaire algorythmes ( eventueel zelfs andere dan de aardse ?) volgen en de titel “levend ” verdienen …..
Evolutietheorie is veel breder dan alleen maar “Darwin” en ” dieren.”Het is universeel en digitaal.
Het zal optreden van zodra opeenvolgende generaties van replicatoren erfelijk gecodeerd materiaal gaan doorgeven … en die hoeven niet perse “levende ” stof /organismen (of extended artefacten ervan ) te zijn in de huidige betekenis …..Het is een menselijke tekortkoming om de wetmatigheid van evolutie los te gaan zien van het universele
“virussen” en de “voorgestelde “memen(= vergelijkende metaforen voor eenheden van(bijv oorbeeld) evoluerende ideeen en/of diverse culturele gebruiken ) zijn replicatoren die NIET (formeel en conventioneel )tot het “levende” worden gerekend ….
Wat is de definitie van leven anders dan een(voorlopig en omschrijvend/benaderend )understatement ?

(zie ook) Wat is leven —> (als start )

http://korthof.blogspot.be/2014/10/what-is-life-addy-pross-boek-bespreking.html

NATURE-NURTURE

(1)………… De(verouderde ) strijd tussen het genetisch determinisme en de invloed van de omgeving ( …. de omgeving tijdens de ontwikkeling van een individu , de opvoeding / cultuurinvloed ) als leidend en vorm-gevend principe in de evolutie ___ net zoals Lamarckisme en Darwinisme ____ is een gemoderniseerde (heroprakeling) discussie van het klassieke nature/nurture debat.( vooral in de evolutionaire psychologie , de menswetenschappen en aanverwanten ) oftewel de vraag “ Hoeveel generaties nurture is nodig voor een verandering in nature? “
Wie het weet mag het zeggen….Al met al gaat het(wetenschappelijk ) om de (vermeende ) onderlinge samenhangen tussen geno- en feno-types zoals ze verschijnen binnen de opeenvolgende generaties van populaties …….
(2)………….De vrije wil discussie is al met al, bijzonder sterk gekleurd door een filosofische (en religio-theologische )kwestie(s ): tussen enerzijds de predestinatieleer van de calvinisten (deterministen en fatalisten incluis ) en de vrije wil leer die individueel kiest voor of tegen de stem van het eigen door god ingbouwde “geweten” in de individuele ziel van de contrareformatische katholieken ( maar evenzeer bij verlichte libertaire /”tabula rasa “(jean jacques Rousseau )vertegenwoordigers en de uitlopers van het Dialectisch marxisme ( = die zweren bij een maakbare mens (bijvoorbeeld het ideologisch gekleurde semi-wetenschappelijke ) oude lysenkoisme en de “heropvoedingskampen”/goelags )en het dialectisch historicisme van Hegel

FILOSOFIE ?
“…..Evolutieleer is een verzameling mathematische modellen, biologische en genetische wetmatigheden, op basis waarvan harde, testbare voorspellingen worden gedaan.
Wat is daar nu filosofisch aan?…..”

* Evolutietheorie; beschrijft het proces waarbij erfelijke eigenschappen binnen een populatie van organismen veranderen in de loop van de generaties als gevolg van genetische variatie, voortplanting en natuurlijke selectie.
De(evolutiewetenschap ) populatiegenetica beschrijft alleen het deel over genetische variatie.

–>Nee. Populatiegenetica beschrijft ook middels mathematische en statistische modellen hoe natuurlijke selectie de frequentie van allellen beinvloed – over korte en langere periodes.
Populatiegenetica ligt dus aan de basis van evolutie per natuurlijke selectie.

Er is niets filosofisch aan de (MES ) evolutieleer.

*
(JENTE )
De sterkte van de evolutietheorie is zogenaamde consiliëntie (of convergentie van bewijs).
Evolutie wordt ondersteund door waarnemingen en experimenten uit diverse disciplines, waarvan de populatiegenetica er een is.
Hierdoor kan evolutie beschouwd worden als een wetenschappelijke theorie en niet als filosofie.

Hier is meer info over consiliëntië:
http://en.wikipedia.org/wiki/Consilience
*

EES is nog té filosofisch ( =nog te weinig wetenschappelijk bewijs )

Het artikel hierboven, waar alle discussie hier over zou moeten gaan, is zeer filosofisch van aard.
Links en rechts ondersteund, maar ook ondermijnd door wetenschappelijke waarnemingen.

°Onderaan het artikel staat :

(1)(2)”Het komt mij voor dat het EES-kamp niet zo zeer het huidige evolutiemodel aanvalt, maar eerder genetisch determinisme: de idee dat alles voorgeprogrammeerd is in het genoom en dat er bij gevolg geen vrije wil bestaat”

en dan kom je mi. toch in een deels filosofische discussie terecht. ( * ) (**)

( en verder : Wat is de vrije wil? Hoe is het van invloed?
En dan een kip en het ei verhaal.
Zetten de genen aan tot keuzes of worden de genen veranderd door keuzes?)

(* Grailgathor )

“..deels (in een)filosofische discussie terecht …”

……..En daarom valt dat dan ook buiten het onderwerp evolutietheorie. Kortom, als EES-ers iets dergelijks als reden voor hun voorstel aanvoeren, dan is het tijd dat ze met voldoende wetenschappelijke bewijsstukken te komen ipv te teren op speculaties en (zweverige ) filosofietjes ……

(**JENTE ) Dat klopt inderdaad.
Ik heb het gevoel dat de discussie tussen EES en de huidige theorie voorlopig nog te filosofisch is door het gebrek aan bewijs in het EES-kamp.
En die laatste paragraaf was ook bedoeld om wat discussie uit te lokken 🙂

Filosofische definities “evolutie “ | Tsjok’s blog

tsjok45.wordpress.com/2013/02/19/filosofische-definities-evolutie/

Buskes 19 feb. 2013 – E = VSR oftewel Evolutie(mechanisme ) is Variatie, Selectie en Replicatie. Nota Uiteraard is E … http://evodisku.multiply.com/journal/item/245. ……..

HOND EN WOLF

………”zet een puppy van je lieve hond bij een wolf en het wordt weer een wolf.” Imprinting heet dat.

Imprinting is een verschijnsel uit de ethologie (dierpsychologie ) : dat is ontdekt door Konrad Lorenz ( en verder ontwikkeld door Nico Tinberger ) ….. ETHOLOGIE → (klik ) Het is sterk gelieerd als verschijnsel “conditionering ” maar verschilt er duidelijk van :

DOC]CONDITIONERING.docx – Bloggen.be

blogimages.bloggen.be/evodisku/attach/167770.docx

Ethologist Konrad Lorenz showed that newly hatched birds imprint on the first moving object seen after hatching. At one point, Lorenz raised ducks, and they …

—> Het gaat bij inprenting over de invulling van een gedragspatroon bij pasgeboren dieren ( bijvoorbeeld de stelregel /opdracht volg het eerste dier (of zelfs bewegend voorwerp ) dat je ziet als zijnde je moeder )

Merk op dat deze(reflexachtige ?) opdracht die ( in dit geval ) een relatie vastlegt ( een invulling die daarna blijkt afgesloten ) )wel degelijk “hardwired ” is en dus derhalve erfelijk aanwezig ) … Bovendien is imprinting alleen mogelijk in een erg jong stadium van de levensloop omdat deze eigenschap nogal vlug verdwijnt ( NOOT : bij mensen kan de imprinting eigenschap misschien langer duren ,zeker indien men de homo sapiens beschouwd als een paedomorfe primaat )

Eenden – kuikens veranderden niet in mensen omdat ze achter Konrad Lorenz aanliepen ……

….. Een wolf wordt geen hond omdat hij door een lieve hond werd geadopteerd …. Net zoals het “wolfskind” Mowgli geen genetische wolf werd ….. wordt een juveniele wolf geen “hond” omdat hij werd geadopteerd door een vriendelijke en goed opgevoede hondenteef ….

zie ook Feral children <—

Feral Children | An anthropology of wild, savage and feral …

feralchildren.info/

Often the reality is more about child abuse and neglect, rather than incredible Mowgli- or Tarzan-style heroics. The fates of these feral children can reveal ..

Boys and girls who have grown up outside the normal structures of family and society, who have survived life in the wild or in the company of animals, are deeply fascinating to us.

Honden verschillen nu eenmaal genetisch van wolven.

Ja, veel wolf-eigen instincten hebben de transitie naar hond overleefd, en zullen zich doen gelden onder de juiste omstandigheden. Maar daarmee worden honden geen basale wolven: Veel eigenschappen zijn uniek voor de hond, en vind je in wolven niet terug.

(Voorbeelden ) …….honden kunnen enkele weken eerder zien dan wolven, hetgeen helpt honden aan te passen aan menselijke omgevingen( al dan niet met imprinting verschijnselen ?). Een hond socialiseert daardoor eerder met mensen dan wolven, met als gevolg dat de kans dat een hond zich onderdeel voelt van de familie (en/of beter opgevoed kan worden ) veel groter is dan bij wolven ( die trouwens ook de leiding door de alpha wolf in hun roedel zonder meer aanvaarden ) .

En zo zijn er nog veel meer eigenschappen, ontwikkelingsmatige, gedragskundige, morfologische, die wolven niet hebben maar honden wel.

Honden zijn aangepast aan hun niche. ( al dan niet met antropogene kweekmethodes en arftificieele selectie door de mens )Honden zijn een andere richting op geevolueerd dan de wilde wolf. Je draait tienduizend generaties aan evolutie niet terug eenvoudigweg door een individu in een andere omgeving te plaatsen.

Wederom: dat een hond die in het wild wordt losgelaten verwildert dat zal niemand tegenspreken. Maar een wilde hond is nog steeds geen wolf.

Dus als je een hond tussen de wolven plaatst zal het ten hoogste een wilde hond worden – niet een basale wolf.

Wordt natuurlijk een andere zaak als deze hond zich met wolven gaat kruisen, en je na een X aantal generaties het nageslacht gaat bekijken.

Honden zijn in de eerste plaats gefokt door mensen, niet door de evolutie. ….Sommige wolfshonden waren afkomstig uit wolvennesten …. Bovendien kunnen ook andere hondachtigen (vossen) ervengoed “getemd “en (bewezen)gedomesticeerd worden

No difference. Blijft een zaak van genetische divergentie. Hoe die divergentie tot stand is gekomen maakt geen drol uit.

Wolfshonden zijn een paraplu begrip : wolfshonden kunnen ook kruisingen tussen wolf en hond zijn ….

Alhoewel het geen “roedel dieren” zijn is het best mogelijk dat vossen kunnen worden gedomesticeerd …. maar ook leeuwen en tijgers kunnen worden “getemd ”

VOSSEN

http://www.pinterest.com/cri/animals-foxes/

Rode vos

http://nl.pinterest.com/tsjok/hondachtigen-rode-vos/

Ook honden kunnen moordenaars worden ( maar worden afgemaakt =hun kansen om zich nog verder voort te planten worden vernietigd) … bovendien kunnen ze “verwilderen ” waarbij dan artificieel bekomen rassen overgaan in een vuilbakras van straathonden (canis familiaris )…. maar dat zijn daarom nog geen wolven (canis lupus ) alhoewel ook het begrip wilde “wolf” ook een grote verzameling rassen en morfen kent —>

WOLF

http://nl.pinterest.com/tsjok/hondachtigen-grijze-wolf/

http://www.pinterest.com/nrdcbiogems/save-wolves/

http://www.pinterest.com/cri/animals-wolves/

-artificieele (fokkerij) of natuurlijke evolutie bij replicatoren die een “drunkard walk” route binnen een evolutielandschap volgen : het zijn twee kanten van eenzelfde munt ….

Het langdurige gezelschap ( en gedeeltelijke afhankelijkheid ) van de mens kan op de lange duur dus wel genetische veranderingen in de stamlijnen en populaties van deze “huisdieren” veroorzaken …. Sommige hondenrassen (chiuhua ’s bijvoorbeeld ) kunnen moeilijk zonder de mens …

De mens doet dus aan niche constructie.

Dieren die sympathie ervaren, (oftewel emotionele voorkeuren vd mens om een bepaald dier voorrang te verlenen, )of “gewild” zijn , worden gefokt en hebben daardoor een grotere overlevingskans.

___________________________________________________________________________________________

Tenslotte : (mijn mening inzake “Nurture -nature ” en evolutie )

wetenschappelijk is de zaak al (gedeeltelijk )opgelost door beide concepten( nurture en nature ) te (h)erkennen als ( in de tijd gespreide ) interactieve elementen en tegenkoppelingen waarbij de omgeving en de genenconfiguraties zowel de (voorhanden ) ingredienten als de receptuur leveren voor een ongestuurde ” blind Watchmaker ” ( =dat laatste is een (antropomorfische ? ) metafoor van Dawkins voor allerlei evolutieprocessen en ineengrijpende mechanismen )

ZIE OOK

← GENEN

[DOC]NURTURE NATURE HERSENDOSSIER 5.docx – Bloggen.be

blogimages.bloggen.be/evodisku/attach/167813.docx

——-> “ Momenteel is het mogelijk om het genoom van bacteriën op enkele weken te bepalen. Het frappante is dat de resultaten parallel lopen …”

FENOTYPE en GENOTYPE | Tsjok’s blog

tsjok45.wordpress.com/2012/10/21/3190/

——–> 21 okt. 2012 – evodisku inhoud GLOS F → INHOUD G → Fenotype en Genotype NOTES • ” Fenotype en Genotype:

informatie ; … Het resultaat van “nature & nurture “.

[DOC]NETWERK.docx – Bloggen.be

blogimages.bloggen.be/evodisku/attach/167810.docx

——–>” Volgens de toonaangevende Amerikaanse psycholoog Steven Pinker moeten we het vooral niet moeilijker maken dan het is. In zijn boek Hoe de menselijke …. “

http://en.wikipedia.org/wiki/Nature_versus_nurture

STEVEN PINKER

Why nature-nurture won’t go away (Steve Pinker )

Klik om toegang te krijgen tot nature_nurture.pdf

http://nl.wikipedia.org/wiki/The_Blank_Slate

Klik om toegang te krijgen tot the_blank_slate_general_psychologist.pdf

Klik om toegang te krijgen tot pinker00.pdf

Geoffrey Miller

[DOC]( van de mens ).docx – Bloggen.be

blogimages.bloggen.be/evodisku/attach/159948.docx

————> ” 7 jun. 1996 – De Amerikaanse psycholoog Geoffrey Miller denkt zelfs dat er maar één soort ….”

Tabula rasa geoffrey miller <—

Kunnen organismen hun eigen evolutie sturen?Evolutionaire verandering is het resultaat van willekeurige mutaties en natuurlijke selectie. De suggestie dat evolutie mogelijk een doel…

Aziatische genen in Europese varkensTijdens de industriële revolutie werden Aziatische varkens naar Europa gehaald om de lokale rassen te verbeteren. Onderzoek toont…

Bronmateriaal:
Kevin Laland, Tobias Uller, Marc Feldman, Kim Sterelny, Gerd B. Müller, Armin Moczek, Eva Jablonka, John Odling-Smee, Gregory A. Wray, Hopi E. Hoekstra, Douglas J. Futuyma, Richard E. Lenski, Trudy F. C. Mackay, Dolph Schluter, Joan E. Strassmann.

Does evolutionary theory need a rethink?

Nature 514, 161–164 (09 October 2014)

http://www.nature.com/news/does-evolutionary-theory-need-a-rethink-1.16080

rethinking evolution 514161a <— pdf

13 oktober 2014

Moet de evolutietheorie grondig herzien worden?

©Nature 8 Oct 2014

Does evolutionary theory need a rethink?

is de kop van een opvallend artikel in de Nature van 8 Oct (gratis). Het is geschreven door 15 auteurs, zo lijkt het, maar het bestaat uit twee delen.

Het eerste deel betoogd dat de evolutietheorie grondig herzien moet worden (8 auteurs) en het tweede deel dat dat helemaal niet nodig is (7 auteurs).

Het is geen research artikel, maar een opinie artikel.

Wat de aanleiding is weet ik niet.

Hier een korte impressie van het artikel. Het is ondoenlijk om hier een evenwichtig, goed onderbouwd oordeel te vellen over het vraagstuk.

Het gaat hier in feite over de ontwikkeling van de evolutietheorie sinds Darwin in 1859 zijn Origin of Species publiceerde.

De voorstanders van de herziening (ik noem ze ‘de progressieven’) verwijten een deel van hun collega’s (ik noem ze ‘de conservatieven’) dat ze de evolutietheorie na Darwin versmald hebben tot populatiegenetica.

Hier komt het op neer:

random genetische variatie, natuurlijke selectie, aanpassing.

Evolutie werd en wordt door hen simpelweg gedefinieerd als verandering van genen in de loop van de tijd.

Maar daardoor raken een aantal zaken die niet herleid kunnen worden tot genen buiten zicht.

En die zaken beinvloeden evolutie wel, en die moeten dan ook erkend worden als drijvende krachten van evolutie. Deze vier:

developmental bias: [phenotypische] variatie wordt gestuurd door de embryonale ontwikkelingswijze en is daarom niet random

phenotypic plasticity: de omgeving bepaald rechtstreeks het fenotype van het individu (buiten genen om)

niche construction: organismen veranderen hun omgeving en daardoor beinvloeden ze natuurlijke selectie

extra-genetic inheritance: organismen erven méér over dan alleen hun genen (ook wel epigenetica genoemd)

Als U dat te technisch wordt, hier is de rode draad: genen zijn niet alleen-bepalend voor evolutie.

De progressieven claimen dat ze een aantal verschijnselen beter kunnen verklaren dat het standaard model. Ze gaan zelfs zover te claimen dat hun 4 mechanismes de centrale feiten van evolutie, aanpassing en soortvorming, kunnen verklaren. Het wordt hoog tijd dat dit erkend wordt menen ze.

De ‘conservatieven’ menen -heel toepasselijk- ‘all is well‘!

Ze beginnen hun betoog met een enigszins misleidende opmerking over Darwin. Darwin had zich al gerealiseerd in een van zijn laatste boeken over wormen dat wormen hun eigen milieu creëren

. Een lesje voor de Niche Construction theoretici: er is niets nieuws onder de zon.

Darwin had eigenlijk al een Niche Construction theory and wij evolutiebiologen hebben dat altijd al gevolgd.

Die opmerking is niet geheel terecht want in zijn meest gelezen en invloedrijkste hoofdwerk The Orgin of Species komen wormen niet aan bod [1].

Verder zeggen ze dat in de jaren 1936 – 1947 (klassieke) genetica geïntegreerd werd in de evolutietheorie. Dat is waar, maar dat genetica tot een soliede begrip van aanpassing en soortvorming leidde lijkt mij behoorlijk overdreven.

Het klopt dat de ontdekking van DNA in 1953 een grote revolutie teweegbracht in de evolutietheorie. De conservatieven voeren dit op als bewijs dat de evolutietheorie niet in steen gebijteld is en continu verandert.

De vier processen die de progressieven opvoeren (zie boven) hebben voldoende aandacht in de evolutietheorie (ze geven enige bewijzen uit de literatuur) en daarom is een nieuwe revolutie en een nieuwe naam voor de evolutietheorie niet nodig.

Het is niet gebrek aan aandacht, maar van voldoende bewijs voor de 4 alternatieve processen dat het probleem is.

Bovendien zijn /hebben veel evolutiebiologen eigen verlanglijstjes van onderwerpen die ook meer aandacht verdienen. Maar daar kunnen we niet aan beginnen.

Evolutiebiologie is levendig, modern en open-minded. Maakt U zich geen zorgen. Alles komt goed.

°

De progressieven verwijten de conservatieven dat in hun evolutietheorie alles om genen en DNA draait (minachtend: ‘gene-centric’).

Maar dat is toevallig –zowel theoretisch als empirisch– het meest soliede gedeelte van de hele evolutietheorie!

Evolutie is niets anders dan natural selection, drift, mutation, recombination and gene flow.

De vier alternatieve niet-Darwiniaanse processen zijn slechts kleine toevoegingen aan deze hoofdprocessen en zijn niet essentieel voor evolutie. Alleen onder bepaalde omstandigheden kunnen ze invloed op evolutie uitoefenen. Eerlijk gezegd zijn punt 1 en 4 sowieso nog lang niet voldoende onderbouwd om opgenomen te worden in de evolutietheorie.

Geen gepraat!

Aan het werk!

De conservatieven reageren alsof zij in de regering zitten. De progressieven worden tot oppositie gedwongen.

Uw problemen hebben onze aandacht en alles wat nuttig en waar is hebben we al opgenomen in ons beleid. Wij nodigen U uit om constructief met ons mee te werken aan de toekomst van ons mooie land.

°

Er zit een grote tegenstrijdigheid in de boodschap van de gevestigde orde: Darwin heeft, en in navolging van Darwin hebben wij altijd al aandacht aan Uw kritiekpunten besteed, én die punten zijn niet belangrijk en slecht onderbouwd.

°

Ikzelf vind de evolutietheorie zoals voorgesteld door ‘de gevestigde orde’ een verarming.

Als ‘natural selection, drift, mutation, recombination and gene flow’ de kern is van de evolutietheorie, dan zijn we niet veel verder gekomen dan de populatiegenetica van de jaren dertig.

We hoeven ons niet te verbazen dat dit zijn weerslag vindt in de evolutiehandboeken die studenten voorgeschoteld krijgen [3]. Evolutiehandboeken worden door ‘de gevestigde orde’ geschreven.

Zoals ik eerder op dit blog [2] en op mijn website [4] heb beschreven, is evolutie een planetair verschijnsel en moet ook in die context bestudeerd en onderwezen worden.

En zelfs dat is niet voldoende.

De alles-overkoepelde context van biologisch evolutie is Big History: voortgekomen uit cosmologische evolutie en zich voorzettend in menselijke culturele evolutie.

Mijn droom: een evenwichtig evolutiehandboek dat door beide partijen is geschreven…

Noten

Je kunt makkelijk een search doen op de site Darwin Online van John van Wyhe. Het woord ‘worm’ komt maar 4x in The Origin voor, waarvan 1 in de literatuurlijst en de andere 3 zijn niet relevant.

blog: Big History: een synthese van kosmologie, evolutie, en cultuurgeschiedenis

blog: Evolutiehandboeken beoordeeld vanuit het Big History perspectief. Tien miljard jaar in de prullenbak?

o.a. hier: About this site en verspreid over de hele WDW website.

Geplaatst door gert korthof

evolutie, <—

LEES VOORAL DE ZEER INTERESSANTE REACTIES op dit blog van KORTHOF

Een poging tot samenvatting —>

1.- NC (NICHE CONSTRUCTION)

Evolutie mechanismen

http://mechanismsevo.blogspot.be/

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3385474/

http://sandwalk.blogspot.be/2014/10/rethinking-evolutionary-theory.html

[PDF]do we need an extended evolutionary synthesis?

fohs.bgu.ac.il/develop/DB2/…/Pigliucci,%202007.pd…

door M Pigliucci – ‎2007 – ‎Geciteerd door 182 – ‎Verwante artikelen

The Modern Synthesis (MS) is the current paradigm in evolutionary biology. It was actually … new Extended Evolutionary Synthesis (EES), which may come to.
Should Evolutionary Theory Evolve? | The Scientist …

http://www.the-scientist.com › … ›

1 jan. 2010 – Some biologists are calling for a rethink of the rules of evolution. …codification of evolutionary theory is known as the Modern Synthesis.

°

JERRY COYNE

http://whyevolutionistrue.wordpress.com/2014/11/24/does-evolution-need-a-revolution/

EMBRYOLOGIE
Embryologie Na darwin.rtf (3.2 MB)

° EMBRYOLOGY development biology.docx (3.2 MB)

KIEUWBOGEN en creationisten →

← EMBRYOLOGY , Ontwikkelingsbiologie , EVO DEVO

EPIGENETICA →

http://footnote1.com/epigenetics-reveals-how-environment-shapes-gene-expression/

http://rspb.royalsocietypublishing.org/content/early/2012/05/10/rspb.2012.0273.full

EVO-DEVO ( + development biology )

Evo-Devo and an Expanding Evolutionary Synthesis: A Genetic Theory of Morphological Evolution

Sean B. Carroll^,

Abstract

Biologists have long sought to understand which genes and what kinds of changes in their sequences are responsible for the evolution of morphological diversity. Here, I outline eight principles derived from molecular and evolutionary developmental biology and review recent studies of species divergence that have led to a genetic theory of morphological evolution, which states that (1) form evolves largely by altering the expression of functionally conserved proteins, and (2) such changes largely occur through mutations in the cis-regulatory sequences of pleiotropic developmental regulatory loci and of the target genes within the vast networks they control.

http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0092867408008179

expanding evolution theory 1-s2.0-S0092867408008179-main <— pdf

Mûller

http://www.nature.com/nrg/journal/v8/n12/abs/nrg2219.html

http://homepage.univie.ac.at/gerhard.mueller/research-theory.html

PDF]Extended Synthesis: Theory expansion or alternative?

http://www.lehman.edu/…/ES%20Muller%20%26%20Pigli…

door GB Muller – ‎Geciteerd door 2 – ‎Verwante artikelen

Discussion. Lindsay Craig—The So-Called Extended Synthesis and …. Wiley-Blackwell. Müller GB (2007) Evo–devo: Extending the evolutionary synthesis.

EXTENTED PHENOTYPE Het verruimde fenotype →

APPENDIX

(Een beetje) gechiedenis van de modernere ontwikkelingen in de evolutiebiologie en aanverwanten kan helpen bij een genuanceerder insteek …..

Maar het gaat vooral over de weergave van de ” problemen” met de evolutietheorie , in de journalistiek en in de blogosfeer————————————————————————————————————-
(Uit het archief ) 2004
(bewerkte bron) :
http://www.wetenschapsforum.nl/index.php/topic/4726-evolutietheorie-wat-zijn-de-problemenonduidelijkheden/
°
Binnen de evolutietheorie___ zoals binnen elke (wetenschappelijke) theorie, zijn er vast problemen , moeilijkheden en/of onduidelijkheden in de vceronderstelde verklaringen gegeven door de theorie…

Binnen de (subatomaire) natuurkunde worden deze altijd breed uitgemeten, maar van de evolutietheorie zijn ze eigenlijk nog niet zo goed ( en vooral volgens de huidige stand van kennis wetenschappelijk verantwoord )in het daglicht gesteld in de algemene persberichtgeving en blogosfeer (buiten de creationistische stemmingmakerij dan ) met haar zogenaamde gebalanceerde “gelijkwaardigheid van allerlei “opiniemakers en meningenspuiers … vandaar dus : ” ….. over wat de huidige problemen (2004 ) van de evolutietheorie zijn, en in welke richting er aan een oplossing wordt gedacht? …)
(1)

Volgens sommigen zitten de meeste problemen, voornamelijk in de details van o.a. de evolutie-wetenschappen ;( bijvoorbeeld ) paleontologie , de palaeoantropologie en de fylogenetica ;
“……Hoe zagen de voorouders van vleermuizen en Pterosauriërs er uit, de eerste insecten, enzovoort. Allemaal beesten die zelden fossilliseren…
…….. Details in de evolutionaire verwantschappen(fylogenetica ) is mogelijk nog erger,….(bijvoorbeeld,) welke soort heeft gestalte gegeven aan het geslacht homo?
A.afarensis of A.africanus ( Update 1) (2)
Daar kom je nooit helemaal uit, maar wat geeft het?
Dat wordt gesteld dat het Australopithecus was (waaruit het geslacht homo evoulueerde) vind ik al een goede verhelderende prestatie …

( Update 1) of het ondertussen ontdekte fossiel A. sediba ? De fossielen en vooral nieuwe technieken (allerlei comuter aided – scanss) die een fossiel kunnen analyseren en in 3D kunnen ananlyseren zonder het fossiel te beschadigen , en die al in deze eeuw ontdekt zijn betekenen een geweldige verfijning van de bestaande stambomen ter zake

(1)….Ik wil hier geen discussie beginnen over of het creationisme weer in ere hersteld moet worden; omdat creationisme een sectaire (fundamentalistische ) geloofsrichting is die uitgaat van absolute zekerheden ( zowel metafysische als religieuze en literatlistische interpretaties van “heilige ” geschriften , ficties en mythologieen gekleurd door wensdenken ) en derhalve geen bundel van herzienbare/uitbreidbare (natuur)wetenschappelijke hypotheses en theorieeen )

(2) … Het zoeken van de “missing link ” in rechte lijn …. zal wel altijd een zoektocht blijven …om de eenvoudige reden dat nog geen enkel fossiel uit dat verleden ( de schakel tussen mens en mensaapachtige voorouder )met een “geboortebewijs / identitietspapieren en/of nog bruikbaar en ananlyseerbaar DNA profiel (reeds ) werd gevonden ”

2009
http://www.programmed-aging.org/theories/evolution_issues.html

http://evolution.berkeley.edu/evosite/evo101/IIIMechanisms.shtml

Molecular biology :-Self directed evolution of bacteria ? :
http://www.quantamagazine.org/20140115-under-pressure-does-evolution-evolve/

antibiotic resistance ;
http://mmbr.asm.org/content/74/3/417.full-Gene expression ;
http://www.plosbiology.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pbio.1000342
http://www.nature.com/nrg/journal/v15/n4/full/nrg3481.html-Gene duplication :
http://www.biomedcentral.com/1471-2148/12/253

-Gene accumulation
-Spatial sorting :
http://www.abc.net.au/science/articles/2011/03/22/3169531.htm

–>phylogenetics
http://www.amnh.org/learn-teach/grades-9-12/after-school-program/mechanisms-of-evolution-science-research-course

–> Evolution by mutation
http://books.google.be/books?id=GtBnhZ-2_6gC&pg=PA136&lpg=PA136&dq=different++evolution+mechanism&source=bl&ots=TMAoEfS2NA&sig=HbcDqSQMWz72BwtvHTQ1zhKvXv4&hl=nl&sa=X&ei=y39DVJjdLZHtaKuygdgM&ved=0CCYQ6AEwATg8#v=onepage&q=different%20%20evolution%20mechanism&f=false

Ingedeeld onder evodisku E, evolutie, evolution Tagged with EVOLUTIE, evolutiebioloog, evolution, inhoudstabel evodisku WP, wetenschapsgeschiedenis

Organische KOOLSTOFVERBINDINGEN

september 29, 2014 4 reacties

°

INHOUD CHEMIE →

life-03-00331ABIOGENESIS *

abiogenesis updates.docx (193.6 KB)
abiogenesis.docx (730.8 KB)

chiraliteit.docx (609.8 KB)
CHNOPS.docx (488.6 KB) http://sandwalk.blogspot.be/2013/02/reviewing-arseniclife-paper.html B4.RANDVOORWAARDEN-BIOCHEMIE-VAN-LEVENDE-MATERIE-IN-HET-HEELAL[1]

← SYSTEEM chemie en organische chemie

Molecuul suggereert dat leven in interstellaire ruimte begon

Caroline Kraaijvanger 29 september 2014

Wetenschappers hebben op zo’n 27.000 lichtjaar van de aarde een koolstof-gebaseerd molecuul met ‘vertakkingen’ ontdekt.(1) Het suggereert dat de complexe moleculen die nodig zijn voor leven hun oorsprong vinden in de interstellaire ruimte.

De onderzoekers bestudeerden met behulp van het Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) het stervormingsgebied Sagittarius B2. Het gebied bevindt zich dicht bij het hart van de Melkweg en is rijk aan complexe interstellaire organische moleculen.

Het is niet ongebruikelijk dat onderzoekers organische moleculen ontdekken in stervormingsgebieden. Maar die organische moleculen bestaan altijd uit koolstofatomen die één rechte lijn vormen.

Het molecuul dat onderzoekers nu in stervormingsgebied Sagittarius B2 aantroffen – i-C3H7CN – is heel anders. Het bestaat niet uit één rechte lijn koolstofatomen, maar heeft ‘vertakkingen’. Het is voor het eerst dat in de interstellaire ruimte zo’n molecuul is ontdekt.

De vertakkingen die de onderzoekers zagen, doen denken aan de structuur van moleculen waarvan we weten dat ze nodig zijn voor het ontstaan van leven.

Denk bijvoorbeeld aan aminozuren (de bouwblokken van proteïnen). De ontdekking onderschrijft dan ook de theorie die stelt dat vrij complexe moleculen die nodig zijn voor het ontstaan van leven – zoals aminozuren die we vaak in meteorieten aantreffen – geproduceerd worden in een vroeg stadium van stervorming, nog voordat planeten zoals de aarde tot stand komen.

Komeet kan complexe bouwblokken voor leven op aarde hebben afgezetWetenschappers bewijzen dat het goed mogelijk is dat kometen een zeer belangrijke rol hebben gespeeld in de totstandkoming…

Zoete bouwstenen van leven ontdekt rondom jonge sterWetenschappers hebben een hele zoete ontdekking gedaan in het gas rondom een jonge ster die lijkt op onze…

Bronmateriaal:
“New molecule found in space connotes life origins” – Cornell.edu
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door MPIfR / A. Weiß (achtergrond), Universiteit Keulen / M. Koerber (moleculaire modellen), MPIfR / A. Belloche (montage).

http://www.nu.nl/wetenschap/3888651/complexe-organische-moleculen-gevonden-in-ruimte.html

Science.

Fig. 1Models of propyl cyanide isomers and conformers.

(A) iso-propyl cyanide (i-C₃H₇CN). (B) gauche–normal-propyl cyanide (g-n-C₃H₇CN). (C) anti–normal-propyl cyanide (a-n-C₃H₇CN). C, H, and N atoms are indicated by gray, small light-gray, and blue spheres, respectively.

http://www.sciencedaily.com/releases/2014/09/140926213634.htm

New molecule found in space connotes life origins

September 26, 2014// Cornell University

Summary:

Hunting from a distance of 27,000 light years, astronomers have discovered an unusual carbon-based molecule contained within a giant gas cloud in interstellar space.

The discovery suggests that the complex molecules needed for life may have their origins in interstellar space.

(2)

The vibrant, starry stream of the Milky Way frames radio telescopes of the Atacama Large Millimeter/submillimeter Array – known as the ALMA Observatory – in Chile’s Atacama Desert.

Credit: Y. Beletsky/ESO

°

REACTIES

Koolstofchemie is de meest veelzijdige chemie die er is, koolstof kent bijna net zo veel verbindingen als alle 117 andere elementen bij elkaar opgeteld. En deze anorganische verbindingen zijn lang niet zo reactief, complex of stabiel als de koolstofverbindingen.Uit die chemie is in ieder geval al één keer leven voortgekomen en dat gebeurde hier op Aarde al in de eerste ~500 miljoen jaar. Astronomisch gesproken heel snel dus. Al het leven (DNA) bestaat uit dezelfde elementen: waterstof, zuurstof, koolstof, stikstof en fosfor. (CHNOPS) De eerste vier elementen maken zo’n 99% uit van alle materie in het universum. Alleen fosfor is een zeldzaam element, een factor duizend zeldzamer zelfs dan silicium! [2]En die chemie kom je in alle uithoeken op Aarde tegen, onder de meest extreme omstandigheden.
En niet alleen hier blijkbaar.

Andere planeten, manen, asteroïden, kometen, interstellaire en circumstellaire gaswolken, overal vindt dezelfde koolstofchemie plaats.

Dit is niet het eerste complexe organische molecuul dat we aantreffen, maar wel een van de meer interessante tot nu toe [3].—-> We hebben geen voorbeelden van leven gebaseerd op andere elementen en om eerlijk te zijn weten we niet eens hoe dat precies zou moeten werken, welke biosignaturen bij zulk leven horen.
We weten dus ook niet waar we naar moeten zoeken.Aangezien chemie een deterministisch proces is en koolstofgebaseerd leven zich(minstens ) al een keer heeft ontwikkeld is het waarschijnlijk dat dit proces zich elders onder de juiste omstandigheden kan herhalen.

Voor bijvoorbeeld silicium is die waarschijnlijkheid op dit moment te verwaarlozen simpelweg omdat ieder precedent en ieder chemisch mechanisme ontbreekt.Nou kan koolstofgebaseerd buitenaards leven nog steeds totaal vreemd voor ons zijn. Zelfs hier op Aarde vindt je leven, al dan niet uitgestorven, onder zulke extreme omstandigheden dat je die met recht buitenaards zou kunnen noemen, het zijn biotopen totaal vreemd voor ons oppervlaktebewoners.

Microben in rotslagen diep onder de grond, of op vier kilometer diep onder water bij temperaturen ver boven 200 graden Celsius, of gewoon pal bovenop de sarcofaag van Chernobyl [4].

Recent hebben ze mogelijk zelfs plankton aangetroffen aan de buitenkant van het ISS!Koolstofgebaseerd leven is veelzijdig en robuust. Dikke kans dat we dat als eerste gaan vinden daarbuiten.

Leven met een andere chemie is zeker niet uit te sluiten maar eerder uitzondering dan regel.
Het zou wel een veel interessantere ontdekking zijn natuurlijk![1] http://ptable.com/
[2] https://en.wikipedia.org/wiki/Abundance_of_the_c …
[3] https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_interstell …
[4] http://www.sciencedaily.com/releases/2007/05/070 …

← SYSTEEM chemie en organische chemie

—-> over de waarschijnlijkheid van ‘carbonbased life’: multicellulair/macroscopisch leven ontwikkelt zich al vrij snel (als er maar voldoende ‘vrije’ zuurstof is).

Op aarde gebeurde dat minimaal tweemaal.

Zie ook de ontdekking in Gabon:(een behoorlijke zijsprong,-om aan te geven hoe ‘vanzelfsprekend’ en veelzijdig koolstofleven wel niet is (overigens volgens de ontdekkers was het toen al wel behoorlijk gedifferentieerd,))

http://www.sciencedaily.com/releases/2010/06/100630171711.htm

—> Over silicium als basis ; Het lijkt me niet onmogelijk maar wel onwaarschijnlijk.

Maar een dataset van één (= carbon based life ) is nog altijd beter dan een dataset van nul zoals bijvoorbeeld het geval is met siliciumleven.

(1) vooral het vakgebied van de spectroscopie analyseerd het opgevangen licht uit een bepaalde bekende ruimtebron

Dergelijk licht gaat op die ruimtebron door meer dan één soort moleculen……. verschillende soorten moleculen absorberen verschillende soorten licht, hierdoor missen er bepaalde kleurfrequenties in het spectrum van de lichtstraal dat onze aarde bereikt…..zie het als een soort streepjescode,…. zo weten we exact van welke stoffen welk licht absorberen, en zo zien we welke stoffen er aanwezig zijn in die gaswolk.

Dit alles er vanuit gaande dat onze theorieën over licht in het hele universum gelden. Lichtsnelheid, gedragingen van licht en het lichtspectrum zijn theoretisch onderbouwd, door empirisch onderzoek kunnen we zien dat onze uitgangspunten op aarde en rond de aarde gelden, maar of dat verder in de ruimte zo is ? dat zijn aannames.(*)

Ik blijf graag kritisch op wetenschappelijke “feiten” gebaseerd op lange reeksen van aannames.

(antwoord )

(*) Nee dat zijn geen ” aannames.”
Je kunt het eenvoudig zien, Ga je de aan de natuurconstanten sleutelen dan kunnen er spectra ontstaan die bij nu niet bestaande isotopen behoren en kunnen er spectra verdwijnen.
Tor nu toe is er nooit iets van die aard gemeten.

°

(2) de ontdekking is fijn maar een vertakte koolstofketen is net zo veel “leven” als enige andere conditie die zou leiden tot bijv zelf-replicatie.

Het punt is dat hij nog niet eerder gezien was. Uiteraard heeft leven bouwstoffen nodig maar er is geen reden om te denken dat die alleen op Aarde zouden rondslingeren voor spontane of bewuste creaties.

er is bovendien niemand voor nodig om uit de organische bouwstenen leven te maken ……wat er voor nodig is , heet abiogenese en vooral veel tijd —> We weten al lang dat religieuze scheppings verhalen kant noch wal raken. Wat we nog niet weten is hoe leven daadwerkelijk is ontstaan…….Maar men werkt eraan

°

Veel reli-fanaten houden vol dat leven buiten de aarde ‘niet kan’ en elk stukje bewijs dat dit wel degelijk kan bestaan of bestaan heeft, haalt dat onhoudbare standpunt verder onderuit.

Ingedeeld onder astronomie, chemie, Cosmologie, evolutie, evolution Tagged with EVOLUTIE, evolution, inhoudstabel evodisku WP

Water als scheikundige stof

september 27, 2014 1 reactie

INHOUD CHEMIE →

H2O

Afbeeldingen van watermolecuul

Water (H2O) is een chemische verbinding van twee waterstofatomen en één zuurstofatoom. Het is het belangrijkste onderdeel van de oceanen. Wetenschappers hebben uitgerekend dat deze in totaal zo’n 1,36 miljard kubieke kilometer zeewater bevatten. In dat zeewater zitten bijna 50 ton zouten, gassen en andere stoffen opgelost.

Omdat water een uitzonderlijk hoog vriespunt en eveneens een uitzonderlijk hoog kookpunt bezit, kunnen we zeggen dat dit een zeer sterk molecuul is. Dit is waarschijnlijk ook de reden dat water al zo lang in staat is om haar dominante positie op onze planeet te behouden. Water heeft tevens belangrijke eigenschappen, die er mee voor zorgen dat leven mogelijk is op aarde.

Een watermolecuul (H2O) is opgebouwd uit twee waterstofatomen (op de afbeelding: de witte cirkels) en één zuurstofatoom (op de afbeelding: de rode cirkel).

Bovenstaande afbeelding geeft het aantal protonen en elektronen weer die in een watermolecule aanwezig zijn. We kunnen zien dat vier elektronen nodig zijn voor de binding tussen waterstof- en zuurstofatomen. Zij zorgen er dus voor dat waterstof en zuurstof bij elkaar blijven (en samen ‘water’ vormen). In de natuur komt water uiteraard nooit voor als één enkele molecule, maar onder de vorm van vele miljoenen moleculen die allen aan elkaar gebonden zijn. Naast de vier elektronen die nodig zijn voor de binding, heeft de molecule nog zes andere elektronen. deze ordening zorgt ervoor dat water chemisch gezien een zeer stabiele stof is. Verder brengt de verdeling 4-6 ook een zekere ‘onbalans’ met zich mee, die ervoor zorgt dat watermoleculen in staat zijn naburige watermoleculen aan te trekken.

KOSMISCH IJS en oud aards water

zie ook

water

Water op aarde is waarschijnlijk afkomstig van asteroïdenNiet kometen afkomstig van de randen van ons zonnestelsel, maar stukjes van nabijgelegen asteroïden brachten water op aarde.…

Aarde en maan putten uit dezelfde waterbronWaar komt het water op de maan vandaan? Uit dezelfde bron als het water op aarde. Namelijk van…

Groot deel van water op aarde is ouder dan de zon

Caroline Kraaijvanger op 26 september 2014

ouder dan de zon

Op de afbeelding zie je de geschiedenis van het water op aarde. Die geschiedenis gaat dus terug tot vóór de totstandkoming van de zon.

Bronmateriaal:
“Earth’s Water is Older than the Sun” – Carnegiescience.edu
De afbeelding bovenaan dit artikel is gemaakt door Bill Saxton / NSF / AUI / NRAO.

°

Nieuw onderzoek toont aan dat een groot deel van het water op aarde waarschijnlijk in de vorm van ijs in de interstellaire ruimte is ontstaan en aanzienlijk ouder is dan onze zon. En dat is goed nieuws voor buitenaards leven.

Het leven op aarde wordt mede mogelijk gemaakt door een aantal cruciale elementen. Eén daarvan is water.

Maar waar komt dat water vandaan?

Er waren twee mogelijkheden.

Protoplanetaire schijf
Toen de zon nog jong was werd deze omringd door een zogenoemde protoplanetaire schijf waaruit de planeten voortkwamen. Het was mogelijk dat het water dat op tal van deze hemellichamen – de aarde, maar ook bijvoorbeeld de maan en Mars – is aangetroffen afkomstig was uit de interstellaire moleculaire wolk waaruit de zon ontstond.(2)

Een andere mogelijkheid was dat het interstellaire water vernietigd was en vervolgens door chemische reacties die in de zonnenevel plaatsvonden opnieuw ontstond.

“Waarom is dit belangrijk? Als het water in het jonge zonnestelsel voornamelijk in de vorm van ijs uit de interstellaire ruimte kwam, dan is het aannemelijk dat vergelijkbaar ijs – in combinatie met de prebiotische organische materie dat het kan bevatten – veelvuldig voorkomt in de meeste – of misschien wel alle protoplanetaire schijven rond sterren in wording,”

legt onderzoeker Conel Alexander uit.

“Maar als het water in het jonge zonnestelsel voornamelijk het resultaat was van chemische processen tijdens de geboorte van de zon dan is het mogelijk dat de hoeveelheid water die in vormende zonnestelsels voorkomt sterk verschilt en dat heeft implicaties voor het mogelijke ontstaan van leven op andere plekken.”

Isotopen
De uitdaging was dus om te achterhalen waar het water dat nu onder meer op aarde voorkomt precies ontstond. Om dat te achterhalen, richtten de onderzoekers zich op waterstof en zijn zwaardere deuteriumisotoop. Isotopen zijn atomen van dezelfde elementen die hetzelfde aantal protonen, maar een verschillend aantal neutronen hebben. Het verschil in de massa van isotopen resulteert in subtiele verschillen in hun gedrag tijdens chemische reacties. Het betekent dat de verhouding tussen waterstof en deuterium in water wetenschappers meer kan vertellen over de omstandigheden waaronder de moleculen ontstonden. Zo bezit interstellair waterijs bijvoorbeeld relatief veel deuterium, omdat de temperaturen waarbij het ontstaat heel laag zijn.

Model
De onderzoekers creëerden vervolgens (computer) modellen (1) die de protoplanetaire schijf simuleerden.

Ze zorgden ervoor dat in deze protoplanetaire schijf alle deuterium reeds door chemische processen was verdwenen en het systeem ‘vanuit niets’ ijs met deuterium moest gaan creëren. De grote vraag was of het de protoplanetaire schijf zou lukken om met dezelfde verhouding deuterium-waterstof te komen die we in meteorieten, oceanen en kometen (resten van het ontstaan van het zonnestelsel) aantreffen.

De onderzoekers ontdekten dat dat de protoplanetaire schijf niet lukte en dat vertelt ze dat in ieder geval een deel van het water in ons zonnestelsel oorspronkelijk uit de interstellaire ruimte komt en ouder is dan onze zon.

“Dat wijst erop dat overvloedig voorkomend interstellair ijs rijk aan organische stoffen waarschijnlijk in alle jonge planetaire schijven te vinden is.”

http://www.nu.nl/wetenschap/3888351/veel-water-aarde-ouder-dan-zon–.html

Zeker de helft van het water op onze planeet moet afkomstig zijn uit de interstellaire wolk van stof en gas waaruit uiteindelijk de zon ontstond. (reactie 1)

Dat betekent dat ook planeten buiten ons zonnestelsel net als de aarde overvloedig veel water kunnen bevatten.

Britse en Amerikaanse onderzoekers komen tot die conclusie in het wetenschappelijk tijdschrift Science.

“Door de afkomst van het water op aarde te identificeren, kunnen we zien dat de manier waarop ons zonnestelsel is ontstaan niet uniek is en dat ook exoplaneten kunnen zijn ontstaan in omgevingen met veel water”, verklaart hoofdonderzoeker Tim Harries op de nieuwssite van de Universiteit van Exeter.

“Daardoor is het aannemelijker dat op sommige exoplaneten de juist omstandigheden voor leven zijn geëvolueerd.”

(1)

In theorie kunnen de eerste ijsdeeltjes zijn ontstaan in de interstellaire wolk waaruit de zon werd geboren, of pas later in de zogenoemde protoplanetaire schijf van rotsblokken en gassen waaruit alle andere planeten ontstonden.

De wetenschappers creërden een computermodel waarin de geboorte van ijsdeeltjes werd nagebootst in de protoplanetaire schijf.

Isotopen

Uit het onderzoek blijkt dat onder de omstandigheden in de protoplanetaire schijf geen ijs kan ontstaan dat op atoomniveau overeenkomt met het water op aarde.

De onderzoekers keken vooral naar de isotopen van water. Het water op aarde heeft relatief veel zware deuteriumisotopen. Het waterstof dat in de computersimulatie ontstond, bevatte minder van deze isotopen.

Dat betekent volgens de onderzoekers dat een groot deel van het water op aarde al moet dateren van voor het ontstaan van de zon.

REACTIES :

(1) de gaswolk (en dus ook het water dat er in zat) ouder is dan de zon die er uit ontstond. Maar dan kun je net zo goed zeggen dat het heelal vermoedelijk ouder is dan die wolk en daarmee ook al het water in het heelal. (2)

De ouderdom van een gegeven partij water :

…….van een specifiek watermolecuul kun je inderdaad niet zomaar de leeftijd bepalen. Individuele H en O atomen bestaan al sinds ze via kernfusie gemaakt zijn(in het geval van H is dat kort na de oerknal gevormd). Dus je kunt voor een gegeven watermolecuul inderdaad niet nagaan hoe lang geleden de chemische reactie heeft plaatsgevonden die er H2O van maakte.

Wat je wel kan doen is een statistische analyse uitvoeren op een extreem groot aantal H2O moleculen.

Dit stuk uit het artikel is het belangrijkst:

Schijf
Tot nu toe was het onduidelijk wanneer het eerste water op aarde en andere planeten in ons zonnestelsel ontstond.
In theorie kunnen de eerste ijsdeeltjes zijn ontstaan in de interstellaire wolk waaruit de zon werd geboren, of pas later in de zogenoemde protoplanetaire schijf van rotsblokken en gassen waaruit alle andere planeten ontstonden.

De onderzoekers keken vooral naar de isotopen van water. Het water op aarde heeft relatief veel zware deuteriumisotopen.

Het waterstof dat in de computersimulatie ontstond, bevatte minder van deze isotopen.
Dat betekent volgens de onderzoekers dat een groot deel van het water op aarde al moet dateren van voor het ontstaan van de zon. ‘

Dit is toch een redelijk helder onderzoek waaruit je goede conclusies kan trekken. In die computersimulatie gebruiken bootsen ze gedetailleerd de natuurwetten na die men met de wetenschappelijke methode heeft geverifieerd. De computersimulatie laat zien dat als die wetten kloppen en we ervanuitgaan dat het overgrote deel van het water niet ouder is dan de zon we een andere isotopen samenstelling zouden moeten hebben dan nu het geval is.

En daarom is het safe om te concluderen dat een groot deel van het water zich niet tijdens het ontstaan van het zonnestelsel heeft gevormd maar daarvoor juist is ontstaan.

(2) Water in de interstellaire wolk of de planataire stof schijf waaruit het zonnestelsel onstond wijst er zonder meer op dat water een veel voorkomend iets is, ook in andere zonnestelsels. En dat maakt de kans op buitenaards leven zoals dat van ons , weer groter.

Interstellaire wolken.: Als een ster door zo’n gebied passeert kan dit materiaal ook haar eventueel begeleidende planeten bereiken . Materiaal in die interstellaire gasnevels kan vele malen ouder zijn dan “nieuwe “sterren.…Sterker nog, onze ster is uit zo een gaswolk met onder andere waterstof ontstaan, dus is het helemaal niet gek dat het water in onze zon en planeet, veel ouder is.

H2O is overal H2O.

Maar ook hier op Aarde bevinden zich natuurlijk nog vele andere atomen in het ‘water’ als zijnde de vloeibare mix(= een waterige oplossing ) van atomen. Meestal heeft men het trouwens over waterstof wanneer men over water in de interstellaire ruimte spreekt. ….. Zuurstof is veel zeldzamer en kan in die waterstof wolken worden gebracht door supernova’s die reeds de elementen – producten van hun (diversie )fusie verleden als sterren , kunnen verspreiden in de interstellare gaswolken door te ontploffen als eindstadium van hun evolutie -levensloop …..

Zon

Water

°

AGREGATIETOESTANDEN =

De temperaturen waarbij water van vorm verandert zijn zeer hoog. Het smeltpunt – het punt waarop ijs overgaat in vloeibaar water – ligt op 0°C en wordt ook wel het vriespunt genoemd.

Het kookpunt – het punt waarop vloeibaar water overgaat in waterdamp ligt op 100°C. Er is dus veel warmte-energie nodig om ijs de doen smelten en water te doen koken.

°

IJS

Een belangrijk kenmerk van water is dat ze in vaste toestand een lagere dichtheid bezit dan in vloeibare toestand. Bij de meeste stoffen is dit namelijk juist andersom.

Op deze manier is ijs in staat om op vloeibaar water te blijven drijven. De moleculen van ijs zijn namelijk veel losser met elkaar verbonden dan moleculen van vloeibaar water, die sterk geordende groepjes vormen.

Terwijl vloeibaar water in staat is om grote hoeveelheden warmte-energie van de zon te absorberen, zal ijs deze juist in sterke mate terugkaatsen in de ruimte. ( albedo van witte polen ,bergtoppen en hoogvlaktes )

Dankzij deze eigenschap helpt ijs dus mee aan het stabiel houden van het wereldklimaat (zonder het ijs op de polen zou de oceaan dus te veel warmte absorberen).
IJs houdt met behulp van waterstofbindingen haar moleculen samen in een vaste structuur. In vloeibaar water zijn deze moleculen gebonden in beweeglijke groepen, en in waterdamp zijn de waterstofbindingen verbroken door toedoen van warmte-energie.

De sterkste intermoleculaire binding is de waterstofbrug, waterstofbinding, H-brug of H-binding (vier namen voor hetzelfde begrip).
Voor de waterstofbrug is enerzijds een waterstofatoom nodig dat gebonden is aan een N-, een O- of een F-atoom. Anderzijds is er een “vrije kant” nodig van een N-, O- of F-atoom. Deze vrije kant is d– geladen, het H-atoom is d+ en er zal een aantrekkingskracht zijn. Deze aantrekkingskracht is sterker dan bij een gewone dipool. (De reden is onder andere dat N-, O- en F-atomen vrij klein en zeer elektronegatief zijn.)
Hoewel de waterstofbrug vrij sterk is in vergelijking met de Vanderwaals-Londonkracht en dipoolbinding, is hij in water nog ongeveer 20 keer zo zwak als de atoombinding tussen H en O.Het kristalrooster van ijs wordt bijeengehouden door waterstofbruggen.

—> Stoffen die waterstofbruggen kunnen vormen, zullen goed in water oplossen. Zo is ammoniak (NH₃) bij 0 °C een gas. Bij deze temperatuur kan er in een liter water 1 176 liter gasvormig ammoniak oplossen. Een oplossing van ammoniak in water heet ammonia.

– ZEEIJS

–LANDIJS

– Kosmisch ijs

°

VLOEIBAAR WATER

Vloeibaar water werkt als een uitstekend oplosmiddel ( = eigenlijk het beste en vooral meest veelzijdige oplosmiddel dat we kennen ) dankzij de onbalans in de elektronenverdeling van haar moleculen. Wanneer natriumchloride (NaCl) in water opgelost is, zitten de negatief geladen chloride-ionen vast aan de positief geladen waterstofatomen van water (H2O). De positief geladen natrium-ionen zitten op hun beurt vast aan de negatief geladen zuurstofatomen.

– ZOUT WATER

In het water van onze zeeën en oceanen zijn verscheidene chemische stoffen opgelost. De meeste van deze stoffen bevinden zich maar in zeer kleine concentraties in het water, maar enkele uitzonderingen komen er in enorme hoeveelheden voor. Deze vormen de basis van zeezout, een mengsel van geladen deeltjes (ionen). Naast zeezout zitten er ook nog enkele gassen in het zeewater.

De ionen die deel uitmaken van het zeezout, kunnen positief of negatief geladen zijn. De meest voorkomende ionen in onze oceanen en zeeën zijn natrium (Na) en chloor (Cl). Deze vormen samen natriumchloride (NaCl), wat identiek hetzelfde is als gewoon ‘keukenzout’. Zij beslaan ongeveer 85% van alle opgeloste stoffen in zeewater.

De overige 15% bestaat voornamelijk uit zwavel (S) of sulfaten, magnesium (Mg), calcium (Ca) en Kalium (K). De ionen komen wereldwijd en vrij gelijkmatig verdeeld in alle zeeën en oceanen voor.

– ZOETWATER

Een belangrijk kenmerk van vloeibaar water is haar hoge oppervlaktespanning. Watermoleculen hebben namelijk sterk de neiging om elkaar aan te trekken (als gevolg van de onbalans in de elektronenverdeling). Op deze wijze wordt aan het oppervlak een laagje gevormd dat een zekere bescherming biedt tegen storingen.

Ook in een waterdruppel, is dit laagje zeer goed zichtbaar. Oppervlaktespanning kan in feite worden gedefinieerd als de kracht die men nodig heeft om door dit laagje heen te breken.

In een druppel wordt in alle richtingen aan de watermoleculen getrokken door middel van de vorming van waterstofbindingen. Zo zitten er in een waterdruppel van 1 ml maar liefst 30.000.000.000.000.000.000.000 verschillende moleculen die elkaar aantrekken.

Bepaalde insecten, zoals deze schaatsenrijder, maken gebruik van de oppervlaktespanning van(zoet) water om op het oppervlak van vijvers of rivieren te kunnen lopen. De schaatsenrijder kan namelijk niet voldoende kracht inzetten om door het oppervlaktelaagje heen te breken.

°

WATERDAMP

-ATMOSFEER

Sneeuw

Hagel

Dauw

Regen

-BROEIKASGAS

-STOOM

°

WATERKRINGLOOP

Links

http://www.bloggen.be/aqualife/archief.php?ID=1418031

http://www.lenntech.nl/water-chemie-faq.htm#ixzz3EQIwLV00

Ingedeeld onder zonnestelsel Tagged with chemie, inhoudstabel evodisku WP

← Oudere berichten

Wetenschappelijke methode

OVER DE HERHAALBAARHEID VAN WETENSCHAPPELIJK TOETSEN

Siger schreef:

Volgens mij eist de wetenschappelijke methode dat onderzoek herhaald wordt, niet (per sé) het fenomeen dat onderzocht wordt. Soms worden de ruwe data van een eenmalig fenomeen herhaaldelijk onderzocht (bijvoorbeeld evolutie in een laboratorium), soms kan ook het eenmalig fenomeen herhaaldelijk onderzocht worden (bijvoorbeeld het het ontstaan van alpiene gebergten).

QABOUTER schreef ;

" ....In het plaatje hieronder( klik erop voor een vergroting ) is te zien hoe de WETENSCHAPPELIJKE METHODE wetenschappelijk methode hoort te werken. Je ziet iets, dan stel je over het waargenomen fenomeen een hypothese op. De gestelde hypothese wordt met gedachte- en fysieke experimenten getoetst. Vele malen. Als hij ook maar één maal faalt moet de hypothese aangepast worden. Dan begint het testen van de hypothese opnieuw. Dezelfde experimenten moeten herhaald worden en daarna moeten nog extra experimenten gedaan worden. En geen enkele keer mag de hypothese falen in haar verklaring van de observaties tijdens het experiment. Vervolgens wordt de hypothese pas een theorie. Geen voldongen feit nog, maar een theorie. Een theorie heeft bewezen in haar kinderlijke hypothesetijd sterk te staan. Een theorie wordt wederom vele malen getoetst middels experimenten. De theorie moet álle experimenten kunnen doorstaan. Doorstaat hij deze niet moet er een nieuwe hypothese gemaakt worden en kan de theorie komen te vervallen. Daarvoor in de plaats moet dan een nieuwe theorie komen. Pas nadat een theorie lange tijd is getoetst en er duidelijk verklaarbare wetmatigheden ontdekt zijn, die alle experimenten en resultaten volledig kunnen verklaren, kunnen deze als wetmatigheden beschreven worden. Dan kan nog altijd dit weer vervallen doordat wetenschappelijke experimenten aantonen dat de natuurwet niet alle werkelijkheid kan verklaren. Maar een hypothese moet wel heel sterk groeien, kan het een theorie wegbeuken, en een theorie moet een grote jongen/meid worden voordat het een wet kan kraken. ..."

	tsjok45 op Wetenschap 2013- 2014…
	Peter van Velzen op Wetenschap 2013- 2014…
	Wetenschap 2013- 201… op INHOUD L/M/N
	CHIRALITEIT \| Tsjok… op INHOUD CHEMIE
	INHOUD CHEMIE \| Tsjo… op CHIRALITEIT
	CHIRALITEIT \| Tsjok… op ABIOGENESIS UPDATES
	tsjok45 op Steenkool en aanverwanten
	ad roest op Steenkool en aanverwanten
	tsjok45 op Steenkool en aanverwanten
	ad roest op Steenkool en aanverwanten
	AUTISME en aanverwan… op BREIN EN EVO
	BREIN EN EVO \| Tsjok… op AUTISME en aanverwant ged…
	Klimaatveranderingen… op INHOUD Gaia Millieu…
	INHOUD Gaia Millieu… op Klimaatveranderingen vanaf 201…
	FILOVIRUSSEN \| Tsjok… op Borna virus

Terugblik op een jaar vol wetenschap…

Het jaar 2014 in 14 wetenschappelijke realisaties

De landing van Rosetta

De meest bijzondere nieuwe diersoorten van 2014

Macroscelides micus

Malagidris sofina

Pylorobranchus hearstorum

Olinguito

Zospeum tholossum

Deuteragenia ossarium

Ampulex dementor

Ichthyophis multicolor

In sex-reversed cave insects, females have the penises

De theorie van alles

Welke vragen beantwoordt de wetenschap in 2015?

Kernwoorden

Spiegelbeelden

Theorie

100% linkshandig

Komeet

Bron:

Lees verder over de oorsprong van het leven

Betrouwbaarheid

Resultaten

Gebrek aan ‘accuraatheid’

“Hoogste aantal broeikasgassen in 800.000 jaar”

Strenge winters op komst door opwarming van de aarde ?

Lees ook

Opwarming gaat verder

Extreme omstandigheden

Bronnen:

Lees verder

Bronmateriaal:

Bronmateriaal:

Over grote afstanden trekkende zeediersoorten

[DOC]hersenwetenschap & LINKS.docx – Bloggen.be

Gastbijdrage van Leonardo da Gioiella

DOC]CONDITIONERING.docx – Bloggen.be

VOSSEN

Rode vos

WOLF

[DOC]NURTURE NATURE HERSENDOSSIER 5.docx – Bloggen.be

13 oktober 2014

[PDF]do we need an extended evolutionary synthesis?

Evo-Devo and an Expanding Evolutionary Synthesis: A Genetic Theory of Morphological Evolution

PDF]Extended Synthesis: Theory expansion or alternative?

New molecule found in space connotes life origins

Isotopen

Tags

januari

ZOEKEN

Wetenschappelijke methode

WETENSCHAPPELIJKE METHODE

Blogroll

Deelnemer Onafhankelijke Bloggers Associatie

Follow Blog via Email

Recente reacties