Sahelanthropus Tchadensies : TOUMAI

 
Toumai. Since their discovery, and for several years , the skull, jawbone, and teeth discovered in Chad are subject to a wide range of scientific tests.
Geological, sedimentological, and isotopic analyses were carried out at several universities in France. Comparisons of Toumai with other fossil hominids have been done at the National Museum of Kenya, the National Museum of Ethiopia, the Institute of Human Origins in Tempe, Arizona, and the University of California at Berkeley.
°
TM 266-01-060-1, “Toumaï”, Sahelanthropus tchadensis
Sahelanthropus tchadensis, het fossiel  TM-266 uit Tchaad  ook wel bekend als “Toumaï”is nu radiochronologisch gedateerd tussev 6.8 en 7.2 Miljoen jaar geleden.
Het fossiel geeft een heel debat over de menselijke evolutie, en over de datering van de evolutionaire split tussen chimps en mensen die tot nu toe recenter werd gedateerd dan de ouderdom van dit fossiel.(1)
*
Moet de moleculaire klok worden aangepast,een nieuwe calibratie?
Of is dit fossiel verwant / contemporain aan de gezamelijke voorouder van Chimps en Mensen ?
of heeft deze vroege aap helemaal niets te maken met onze menselijke voorouderlijke afstamming?
°
Het fossiel roept  veel vraagtekens op .
*
(1) Australopithecus Bahrelghazali, ook wel bekend als “Abel”, is radiochronologisch gedateerd tussen 3.58 a  0.27 miloen jaar geleden, en dat maakt dat particuliere  fossiel contemporain met Australopithecus Afarensis.
(Een link naar een van de vele artikelen over de recente nieuwe dateringen, en deze op  Anthropology.net  2002)
°
JONG GEZICHT
Zes tot zeven miljoen jaar oud is hij, de schedel van een primaat die Franse paleontologen in de woestijn van Tsjaad hebben gevonden.
Zijn menselijke en aapachtige trekken zouden hem tot de oudst bekende, directe voorloper van de moderne mens promoveren.
Een criticus ziet in het fossiel echter het bewijs dat we het begrip ‘ontbrekende schakel’ in de evolutie nu maar eens overboord moeten zetten.
*
Toumai
7 miljoen jaar oude schedel in Tsjaad gevonden
2002 Science News

 
De recente ontdekking van wat volgens wetenschappers het oudste lid van de menselijke evolutionaire stamboom is, heeft de studie naar de menselijke oorsprong op zijn kop gezet. Een team van onderzoekers, aangevoerd door Michel Brunet van de universiteit van Poitiers, schat dat het wezen, dat zij Sahelanthropus tchadensis hebben gedoopt, zo’n 6 a 7 miljoen jaar geleden leefde.

De onderzoekers noemen hun vondst Toumaï, wat “hoop op leven” betekent in de taal van de Afrikaanse stam die in de omgeving leeft.

De bijna complete schedel, samen met twee fragmenten van de onderkaak en drie losse tanden die aan de nieuwe soort worden toegewezen houden een aantal opmerkelijke verassingen. Ten eerste bestaat de vondst uit een kleine hersenpan, vergelijkbaar met hedendaagse mensapen, terwijl het gezicht en de tanden doen denken aan die van de hominiden met grote herseninhoud die ongeveer 1,75 miljoen jaar geleden leefden en zelfs in sommige opzichten aan ons eigen geslacht Homo. Niemand had gedacht dat de uiterlijke kenmerken van de laatstgenoemde groep- met name een kort, relatief plat gezicht, een uitgesproken wenkbrauwboog en kleine hoektanden— bij de eerste hominiden tegelijk voorkwamen met een kleine aapachtige herseninhoud.

Een tweede verassing was dat Brunet en zij collega’s hun ontdekking in Tsjaad deden, een land in centraal Afrika, dat ver verwijderd is van de gerenommeerde fossiele vindplaatsen in oost- en zuidelijk Afrika. Het lijkt erop dat, tussen 7 en 5 miljoen jaar geleden, de hominiden in meer geslachtslijnen en over een groter gebied verspreid evolueerden dan voorheen door wetenschapper werd aangenomen zegt antropoloog Bernard Wood van de George Washington University in Washington, D.C.

“Dit is een ongelofelijke vondst,” vind antropoloog Daniel Lieberman van de Harvard universiteit. “De hominde-geslachten in oost- en zuidelijk Afrika blijken maar een klein deel te vormen van een ingewikkeld evolutionair proces.”

Volgens Brunets team is het moeilijk om te bepalen of Tournaï een directe voorouder van de moderne mens is. Tournaï’s ongewone anatomie onderscheidt het van chimpansees en gorilla’s en van andere fossielen.

Midden in de woestijn groeven de onderzoekers verschillende geologische tijdslagen af die waren blootgelegd door zandstormen. Volgens het verslag dat zij schreven voor het blad Nature, vonden zij fossiele resten van 42 verschillende diersoorten in dezelfde laag als waarin zij ook de hominide fossielen vonden. Onder deze diersoorten waren vissen, krokodillen, schildpadden, nijlpaarden, apen, knaagdieren en antilopen. Deze mix geeft aan dat de regio ooit bestond uit een groot meer met bossen en lichtbeboste graslanden, aldus de wetenschappers.

Het was niet mogelijk om een absolute leeftijd vast te stellen voor de vindplaats omdat er geen vulkanische as werd gevonden, wat meestal word gebruikt om dergelijke sites te dateren. De geschatte leeftijd is afgeleid uit een vergelijk tussen de gevonden diersoorten in Tsjaad en die van andere Afrikaanse vindplaatsen die wel goed gedateerd konden worden.

Hoewel er een “grote diversiteit aan mensachtigen” evolueerde in Afrika, is het onduidelijk of de vondst behoort tot de eerste mensapen of toch tot de eerste hominiden zoals in het verslag wordt beweerd, zegt antropoloog Christopher B. Stringer van het British Museum in Londen. Als de schedel aan een vrouwtje toebehoort, dan kan het gaan om een kleine versie van de mannelijke schedels die we hebben gevonden van vroege mensapen, is het van een mannetje, dan geven het kleine gezicht en de kleine tanden op kracht aan de bewering dat het hier om een vroege hominide gaat, aldus Stringer.

Brunets team denkt dat het om een mannetje gaat vanwege de viziervormige wenkbrauwboog. Stringer vindt dat er eerst meer van het onderlichaam gevonden moet worden om het geslacht te kunnen bepalen en om te bepalen of Tournaï op twee benen liep, een onderscheidend kenmerk van hominiden.

Toros-Menalla, Tsjaad (TM)

Gevonden Hominiden:
Sahelanthropus tchadensis

Afbeelding:Djourab, Chad ; Sahelanthropus tchadensis 2001 discovery map.png

Vroegste voorouder van de mens
The Independent Steve Connor

Een aapachtig wezen dat 7 miljoen jaar geleden leefde, is bijna zeker de vroegste bekende voorouder van de mens.

Dat zegt een studie die een nieuw licht werpt op de identiteit van de ‘Tsjaad Mens’.

De ontdekking van fossiele overblijfselen in het noorden van Tsjaad in 2001 werd beschouwd als de belangrijkste ontdekking in 75 jaar omdat het wezen unieke menselijke trekken leek te vertonen. Ahounta Djimdoubmalbaye, afgestudeerd aan de universiteit van N’Djamena in Tsjaad, ontdekte de versteende schedel van Toumai in de Djurab woestijn in juli 2001.

Sceptici vroegen zich af of de soort geen hominide of een vroege aap was, wellicht een vrouwelijke gorilla, maar de wetenschappers die de ontdekking deden, zeggen dat ze nu meer fossielen gevonden hebben van de sahelanthropus tchadensis, die haar status bevestigen als oudst bekende voorouder van de mens.

Ze maakten ook een computerreconstructie van het gezicht van het wezen, die aantoont dat de trekken eerder menselijk dan aapachtig waren en dat het rechtop liep.

Professor Michel Brunet van de universiteit van Poitiers zegt dat de Tsjaad Mens, bijgenaamd Toumai of ‘hoop op leven’ in de lokale Goran-taal, een unieke combinatie bezit van aapachtige trekken en trekken van de hedendaagse mens.

Gisteren verschenen in het tijdschrift Nature details van de nieuwe fossielen, een kaakbeen en een tand, en een computerre constructie van zijn gezicht. Die wijzen erop dat Toumai leefde op een tijdstip kort nadat het menselijke geslacht zich had afgescheiden van de laatste gemeenschappelijke voorvader van de mens en de chimpansee, zegt Professor Brunet.

Het kan een rechtopstaande tweevoeter geweest zijn, wat suggereert dat er tweevoeters waren onder de vroegste bekende hominiden.Die kwamen wellicht snel na het uiteenlopen van de geslachten van chimpansee en mens.”

Professor Chris Stringer, hoofd van de afdeling menselijke oorsprong van het Museum voor Natuurgeschiedenis in Londen, zei in 2002 dat de hersenafmetingen en de schedelvorm van het wezen aapachtig waren, maar dat het een platter, menselijker ge zicht had en kleine tanden. Anderen, onder wie Professor Milford Wolpoff van de universiteit van Michigan, zeiden echter dat de schedel helemaal niet menselijk was en wellicht het hoofd van een vrouwelijke aap was.

“Toumai zou een gemeenschappelijke voorouder van de aap en de mens kunnen zijn, maar behoort niet tot een geslacht dat rechtstreeks naar de mens leidt”, zei Professor Wolpoff.

Bij de vondst bleek de schedel van Toumai verpletterd, maar aan de hand van computerscans konden de onderzoekers een virtueel, driedimensionaal beeld reconstrueren van de schedel.

Ze ontdekten dat de hoek tussen de basis van de schedel, waar de ruggengraat de hersenpan binnengaat, en het voorvlak van het gezicht gelijk is aan die bij de hedendaagse mens en zeer verschillend van chimpansees en andere apen die op vier poten lopen.

De fossielen van Toumai werden gevonden naast de beenderen van verschillende uitgestorven dieren zoals driehoevige paarden, grote wilde zwijnen, krokodillen en nijlpaarden, die allemaal 6 à 7 miljoen jaar geleden leefden.

Virtual 3D reconstruction of Toumai man.
(Courtesy: MPFT)

      

  Reconstruction of what one team calls the earliest known hominid face. (Courtesy: MPFT)
 The oldest hominid fossils are from Africa, dating 6 million years ago (Sahelanthropus tchadensis). This represents a split between apes and hominids. The earliest hominids could stand and walk upright. They were shorter, but had nicely developed knees that allowed the leg to straighten out fully.
*
9-04-2005           Definitief in de menselijke lijn ?  (door  Hendrik Spiering)
°
Nieuwe vondsten in de woestijn van Tsjaad en een gedetailleerde analyse van de zes à zeven miljoen jaar oude schedel van Sahelanthropus Tchadensis (bijnaam: Toumaï) wijzen er op dat deze `oudste voorouder van de mens’ inderdaad tot de menselijke evolutielijn behoort. Dit schrijven twee onderzoeksteams, beide onder leiding van Sahelanthropus-vinder Michel Brunet(Universiteit van Poitiers) in twee artikelen in Nature (7 april).De vondst van Sahelanthropus baarde in 2002 veel opzien omdat het om een relatief gave schedel ging, van ongekende ouderdom én afkomstig uit volkomen onverwacht gebied duizenden kilometers verwijderd van de Ethiopische en Keniase Riftvallei, waar tot nu toe de oudste voorouderfossielen vandaan kwamen.Maar critici van de theorie van Toumaï als menselijke voorouder, zoals de Amerikaanse paleontoloog Milford Wolpolff, houden vol dat Sahelanthropus veeleer een vrouwelijke voorouder van de gorilla was.In dat verre verleden liepen die lijnen nog relatief dicht bij elkaar. De ouderdom van de schedel is zo hoog dat hij midden uit de periode stamt waarin de chimpanseelijn en de mensenlijn uit elkaar gaan.De gorilla is `slechts’ een paar miljoen jaar eerder afgesplitst. De schedel met het verrassend platte aangezicht typisch een kenmerk dat hoort bij het geslacht Homo, dat pas twee miljoen jaar geleden op het toneel verscheen, riep dan ook veel wantrouwen op.Maar in een computersimulatie blijken nu de delen van de in de loop der miljoenen jaren enigszins vervormde schedel het best in elkaar te steken als uitgegaan wordt van een menselijk model.Bij een model gebaseerd op de anatomie van een gorilla en eem model op basis van de chimpansee passen de delen niet goed op elkaar of overlappen ze zelfs.Ook de nieuw gevonden tand en twee kaakdelen uit dezelfde aardlagen als de oorspronkelijke Sahelanthropus hebben meer anatomische kenmerken van de mens dan van de gorilla of de chimpansee.In totaal zijn nu negen fossielen van Sahelanthropus gevonden: vier tanden, vier kaakdelen en een schedelDe hoek van de basis van de schedel met de lijn van de aangezichtsschedel vormt verder een duidelijke aanwijzing dat deze hominide regelmatig recht op moet hebben gelopen.Rechtoplopen is zo ongeveer de heilige graal voor zulke oude hominide fossielen: in feite de belangrijkste reden om ze te voegen bij de voorouders van de mens.De meer recentere voorouder Australopithecus(4,5-2 miljoen jaar oud) liep ook al rechtop.Chimps lopen niet rechtop. De omvang van de hersenen is nog niet zo relevant, die ligt in deze tijd nog altijd op het chimpanseeniveau, net als de lengte: Sahelanthropus was ruim een meter lang, met een herseninhoud van ongeveer 360 cc.De grote hersengroei tot aan 1500 cc (en de groei van de lengte tot bijna twee meter) vangt pas aan bij het geslacht Homo (vanaf 2 miljoen jaar geleden).

Radiografieen van de Toumaï schedel werden vergeleken met die van andere soorten hominimes :ze tonen duidelijk aan dat de plaatsing van het achterhoofdsgat ( hoek gevormd door FM en PO ) zeer dicht aanleunt bij de australopithecus en de Homo sapiens, maar volledig verschilt van de plaatsing van het achterhoofsgat bij de extante chimp (Pan troglodyte).

Kaak van Sahelantropus tchadensis

Comparaison radiographique des cränes de Toumaï, de l'Homo sapiens, du chimpanzé et d'un australopithèque     Une mandibule de Sahelanthropus tchadensis

A : Homo sapiens                                                                          
B : Pan troglodyte                                                                                                                                                                                                                                                              C : Australopithecus africanus
D :Sahelanthropus tchadensis

(Nature 07/04/05)

CT scan plaatst Toumaï definitief op onze stamboom
april 2005
(Dit artikel is gebaseerd op een artikel van: Nature news )

Een CT scan van de 7 miljoen jaar oude schedel “Toumaï” neemt volgens de onderzoekers alle twijfel weg dat de Sahelanthropus soort op onze stamboom hoort.

De virtuele reconstructie van een schedel die werd gevonden aan de rand van de woestijnduinen van de Sahara in het noorden van Tsjaad, zal de twijfels over of de eigenaar mens of mensaap was wegnemen, zegt een team paleoantropologen.

De schedel, die de koosnaam Toumaï meekreeg, werd samen met een aantal tanden en een onderkaak gevonden door een team geleid door Michel Brunet van de universiteit van Poitiers (Frankrijk). De vondst werd gepresenteerd in 2002 en is ongeveer 7 miljoen jaar oud. Gebaseerd op de grootte en de vorm van de tanden en de onderkant van de schedel plaatste Brunet’s team Toumaï in een nieuwe soort: Sahelanthropus tchadensis, de “Sahel mens van Tsjaad”.
Sommige antropologen waren het niet eens met de claim van de onderzoekers dat Sahelanthropus tchadensis het oudste lid van de menselijke lijn is, waardoor het dichter bij ons zou staan dan bij de mensapen. Zij beargumenteren dat de eigenschappen waarvan Brunet en zijn collega’s zeggen dat ze mensachtig zijn, met name delen van de schedel, eigenlijk meer overeenkomsten vertonen met de gorilla.
Nieuwe tanden en kaakfragmenten die gevonden werden bij de vindplaats in Tsjaad en een digitale representatie van het hoofd van Toumaï die deze week in het tijdschrift Nature wordt gepresenteerd, bouwen voort op de eerder vondsten, zei Brunet. “Nu is het bewijs geleverd dat Toumaï niet een chimpansee is of een gorilla, maar een echte hominide,” aldus Brunet.
Tandenzoekers – De nieuwe fossielen bevestigen dat Touma챦 kleine hoektanden had en daarnaast grote kiezen en voorkiezen met dik email. Een dergelijk patroon is kenmerkend voor latere leden van de menselijke familie.
Voor de virtuele reconstructie, die werd gemaakt door Brunet’s collega Christoph Zollikofer van de universiteit van Zurich-Irchel in Zwitserland, werd gebruik gemaakt van een “Computered Tomography” of te wel CT scan van een zeer hoge resolutie zodat het mogelijk is te zien hoe de schedel eruit zou zien zonder de scheuren en andere vervormingen.

“Het is een grote stap voorwaarts,” volgens antropoloog Clark Howell van de universiteit van Californië in Berkeley. “Deze mensen zijn meesters in hun werk”.

De reconstructie laat zien dat de opening in de onderkant van de schedel, waardoor de ruggengraat de schedel in loopt, de foramen magnum, zodanig gepositioneerd is dat de nek naar beneden wijst. In mensapen echter, zoals chimpansees en gorilla’s, wijst de nek naar achteren, zegt Dan Lieberman, een paleoantropoloog aan de Harvard universiteit in het Amerikaanse Cambridge en lid van Brunet’s team.

Dit betekent dat het hoofd van Toumaï balanceert op zijn ruggengraat, wat duidt op een rechtopstaande houding tijdens het lopen. “Het bewijs duidt er zeker op dat Toumaï tweebenig was,” aldus Leiberman.

Milford Wolpoff, een antropoloog aan de universiteit van Michigan in Amerika, is het echter niet met deze stelling eens. Hij denkt dat, hoewel Toumaï verwant is aan de gemeenschappelijke voorouder van mensen en chimpansees, het geen hominide is. Zich baserend op de reconstructie, denkt hij dat de plaats waar de nekspieren aan de schedel verankerd zitten ondersteuning biedt voor enorme spieren, net zoals in mensapen. “Dat past niet in het plaatje van tweebenigheid,” vindt hij.

Lieberman werpt daar in tegen op dat alle vroege tweebenige hominiden, zoals Australopithecus afarensis die slecht half zo oud is als Toumaï, ook grote nekspieren hadden.

“Dit onderzoek bevestigd dat Toumaï de eerste en meest complete hominide is, en suggereert dat de eerste hominiden tweebenig waren,” stelt Lieberman. “En dat is groot nieuws.”

zie ook

The oldest hominid fossils are from Africa, dating (at least 6 ) million years ago (Sahelanthropus tchadensis). This represents a split between apes and hominids. The earliest hominids could stand and walk upright. They were shorter, but had nicely developed knees that allowed the leg to straighten out fully.http://www.pbs.org/wgbh/nova/beta/evolution/whos-who-human-evolution.html

Who’s Who in Human Evolution

http://www.pbs.org/wgbh/nova/beta/assets/img/posters/whoswho-interactive.jpg

Despite a fragmentary fossil record augmented by rare, sometimes surprising new finds like Homo floresiensis, paleoanthropologists have assembled a very solid general picture of human evolution. In this clickable illustration, follow the trajectory of hominin development as it is currently known. As the illustration makes clear, scientists have traced hominins—that is, species more closely related to humans than to other apes—all the way back through the australopithecines, like the three million-year-old Lucy, to Sahelanthropus tchadensis, who lived over six million years ago. The key feature that all these hominins share is bipedalism, which separates hominins from the primate line that eventually produced today’s chimpanzees and other great apes.—Peter Tyson

Who's Who in Human Evolution

Sahelanthropus tchadensis     Sahelanthropus tchadensisCHIEF SPECIMENS: cranium, jaw fragments, teeth found in western Chad, 2001WHEN LIVED (est., in years ago): 7.6—6 millionBRAIN SIZE (est., in cu cm): 360-370 (slightly smaller than a male chimp’s)

SPECIAL FEATURES: oldest known hominin; set apart from other fossil apes by smaller canines, thicker and larger cheek teeth, and more downwardly oriented foramen magnum (hole where spinal cord exits brain), suggesting upright posture and locomotion

ORIGIN OF NAME: skull nicknamed Toumai, “Hope of Life” in local Goran language

Orrorin tugenensis Orrorin tugenensisCHIEF SPECIMENS: arm and leg bones and teeth found in northern Kenya, 2000WHEN LIVED (est., in years ago): 6.1—5.8 millionBRAIN SIZE (est., in cu cm): unknown (no skulls or even skull fragments found so far)SPECIAL FEATURES: size and shape of femur suggests it may have been bipedal

ORIGIN OF NAME: species name from Kenya’s Tugen Hills, where found

Ardipithecus ramidus, Ardipithecus kadabba Ardipithecus ramidus, Ardipithecus kadabbaCHIEF SPECIMENS: skull, mandible, teeth, and arm bones of Ar. ramidus found in central Ethiopia, 1992-1993; type specimen (right lower jaw fragment) of a second species, Ar. kadabba, also found in Ethiopia, 1997WHEN LIVED (est., in years ago): 4.5—4.3 million (ramidus); 5.8—5.2 million (kadabba)BRAIN SIZE (est., in cu cm): unknown (only skull fragments)SPECIAL FEATURES: features of leg bones and foramen magnum suggest bipedalism, but more evidence needed

ORIGIN OF NAME: in local Afar language, Ardi means “ground floor,” ramidus comes from ramid (“root”), and kadabba means “basal ancestor”; pithecus comes from the Greek for “ape”

Australopithecus anamensis Australopithecus anamensisCHIEF SPECIMENS: first fossil, a lower arm bone, found in Kenya, 1965; other bones, including a piece of ear canal and a jaw joint used as type specimen, also found in KenyaWHEN LIVED (est., in years ago): 4.1—3.9 millionBRAIN SIZE (est., in cu cm): unknown (insufficient cranial material)SPECIAL FEATURES: the lower leg bone, including surface for a knee joint, indicates species was bipedal

ORIGIN OF NAME: Australopithecus means “southern ape”; anamensis from word anam (“lake”) in Turkana language

Australopithecus afarensis Australopithecus afarensisCHIEF SPECIMENS: adult lower jaw from Laetoli, Tanzania, is type specimen; many other fossils known, including Lucy, a ~40%-complete skeleton found in Ethiopia’s Afar region in 1974WHEN LIVED (est., in years ago): 4—3 millionBRAIN SIZE (est., in cu cm): 446 (avg. of five skulls)SPECIAL FEATURES: Lucy’s shoulder joint is a mixture of ape and human features that suggests it also still spent time in the trees

ORIGIN OF NAME: afarensis honors Ethiopia’s Afar region; Lucy nicknamed after Beatles’ “Lucy in the Sky With Diamonds,” playing in camp when fossil discovered

Australopithecus africanus Australopithecus africanusCHIEF SPECIMENS: Taung Child, ~3.5 years old when died, found in quarry in South Africa, 1924; many other A. africanusfossils also found in South AfricaWHEN LIVED (est., in years ago): 3—2 millionBRAIN SIZE (est., in cu cm): 400-560 (mean = 460)SPECIAL FEATURES: bipedal, but probably also good at climbing trees; thicker teeth than A. afarensis

ORIGIN OF NAME: binomial name means “southern ape of Africa”

Australopithecus garhi Australopithecus garhiCHIEF SPECIMENS: first fragments (of skull, jaw, and arm) found in 1990, and type specimen (partial skull with upper dentition) found in 1997, both in central EthiopiaWHEN LIVED (est., in years ago): 2.5 millionBRAIN SIZE (est., in cu cm): 450 (based on one cranium)SPECIAL FEATURES: limb proportions thought to be more human-like than those of A. afarensis (Lucy)

ORIGIN OF NAME: garhi means “surprise” in local Afar language

Paranthropus aethiopicus Paranthropus aethiopicusCHIEF SPECIMENS: toothless lower jaw (type specimen) and “Black Skull” found in 1967 and 1985, respectively, both in Ethiopia; other fossils known from KenyaWHEN LIVED (est., in years ago): 2.5—2.3 millionBRAIN SIZE (est., in cu cm): 410 (based on one specimen, the “Black Skull”)SPECIAL FEATURES: skull and teeth adapted for eating very mechanically demanding diet

ORIGIN OF NAME: Para given by namer because he considered Paranthropus a side branch of the human lineage; species named aethiopicus because it was the first fossil hominid found in Ethiopia

Paranthropus robustus Paranthropus robustusCHIEF SPECIMENS: Gert Terblanche, a schoolboy, found first fossils, including a damaged skull and half a jawbone, in 1930s in South Africa, from which all P. robustusfossils are also knownWHEN LIVED (est., in years ago): 2—1 million (deposits have not yielded absolute dates)BRAIN SIZE (est., in cu cm): 530SPECIAL FEATURES: generally considered a dead-end side branch of the human family that nevertheless flourished for perhaps 1 million years

ORIGIN OF NAME: robustus refers to its robust teeth and skull, adapted for a tough vegetarian diet

Paranthropus boisei Paranthropus boiseiCHIEF SPECIMENS: several complete skulls, including famous “Zinj” skull found by Mary Leakey in Olduvai Gorge, Tanzania, in 1959; fossils also known from Kenya, Ethiopia, and possibly MalawiWHEN LIVED (est., in years ago): 2.3—1.3 millionBRAIN SIZE (est., in cu cm): 400-550SPECIAL FEATURES: similar to P. robustus, but with greater development of the big cheek teeth, large chewing muscles, and other masticatory features that set the genus apart from the gracile australopithecine and Homo lineages

ORIGIN OF NAME: boisei honors Charles Boise, who helped cover the Leakeys’ expenses during excavation at Olduvai

Homo habilis Homo habilisCHIEF SPECIMENS: first fossil, a lower jaw fragment, found in Olduvai Gorge, Tanzania, in 1959; subsequent fossils found there and in Kenya and EthiopiaWHEN LIVED (est., in years ago): 1.8—1.4 millionBRAIN SIZE (est., in cu cm): 510-687SPECIAL FEATURES: considered first definite stone toolmaker, and first species of the genus Homo (“human”)

ORIGIN OF NAME: habilis (“able, handy” in Latin) given to emphasize this species’ mental capacity and tool-making skills

Homo erectus Homo erectusCHIEF SPECIMENS: braincase unearthed in Java, Indonesia, in 1891 (Java Man); important fossils from other sites on Java and in China, Georgia, and Africa, including the remarkably complete Turkana Boy skeleton found in Kenya in 1984; perhaps also found in Western EuropeWHEN LIVED (est., in years ago): 1.8 million—ca. 50,000BRAIN SIZE (est., in cu cm): 600-1,200SPECIAL FEATURES: large brain and oblong braincase, large browridges, small teeth, and relatively vertical face distinguish H. erectusfrom earlier species; also, well-adapted for endurance running

ORIGIN OF NAME: erectus refers to this species’ upright posture

Homo floresiensis Homo floresiensisCHIEF SPECIMENS: “Hobbit” skull discovered on island of Flores, Indonesia, in 2003; two jaws and limb bones from perhaps eight more individuals found in same cave in 2004WHEN LIVED (est., in years ago): 95,000—12,000BRAIN SIZE (est., in cu cm): 400SPECIAL FEATURES: one-third the size of contemporaneous H. erectus and H. sapiens, and had smallest brain size ever found in a tool-using hominin; its status remains controversial—it has been claimed, for instance, to represent a pathologically diseased population

ORIGIN OF NAME: floresiensis honors Flores, the island where the species was found

Homo heidelbergensis Homo heidelbergensisCHIEF SPECIMENS: type specimen is a lower jaw found in 1907 in Germany; later fossils found elsewhere in Africa and EuropeWHEN LIVED (est., in years ago): 500,000—200,000BRAIN SIZE (est., in cu cm): 1,274 (mean for 10 individuals)SPECIAL FEATURES: big-brained, big-bodied, sophisticated hunter; probable ancestor of Neanderthals and modern humans

ORIGIN OF NAME: heidelbergensis honors Heidelberg, the German university town near where type specimen found

Homo neanderthalensis Homo neanderthalensisCHIEF SPECIMENS: skull cap and partial skeleton found in Germany’s Neander Valley in 1856; other fossils found throughout Europe and in Asia as far east as UzbekistanWHEN LIVED (est., in years ago): 200,000—30,000BRAIN SIZE (est., in cu cm): 1,420 (mean of 24 skulls)SPECIAL FEATURES: rugged physique adapted to survival in Ice Age Europe; made and used sophisticated tools, hunted, and buried dead; sparse evidence for personal ornaments or art; considered by most anthropologists to be a dead-end side branch of the human family; extinct in most of Europe by ~30,000 B.C.

ORIGIN OF NAME: neanderthalensis honors Neander Valley, where type specimen found

Homo sapiens Homo sapiensCHIEF SPECIMENS: fossils found on all continents except Antarctica; oldest known sapiensfossils (195,000 years old) found in Ethiopia in 1960sWHEN LIVED (est., in years ago): 195,000—presentBRAIN SIZE (est., in cu cm): today’s mean = 1,350 (range 1,100-1,800)SPECIAL FEATURES: rounder cranial vault with vertical forehead; smaller, more retracted face; and a chin

ORIGIN OF NAME: sapiens means “to know”

Note:

The illustration, adapted with permission from the Smithsonian Intimate Guide to Human Origins by Carl Zimmer (Smithsonian Books, 2005, p. 41), does not include all hominin species that experts have proposed but rather offers a representative sample. Thanks to Daniel Lieberman, Professor of Biological Anthropology at Harvard University, for consultation on this feature.

Phil. Trans. R. Soc. B-2010-Brunet-3315-21[1]